 |
| Έργο του Γιώργου Ίκαρου Μπαμπασάκη |
Της Μαρίας Μοίρα*
ΕΥΑ ΣΤΑΜΟΥ, Σωματογραφία, εκδόσεις Αρμός, σελ. 227
Ένα νεαρό κορίτσι, έξυπνο, όμορφο, ευκατάστατο παλινδρομεί ανάμεσα στην επιθυμία του σώματος και στην απόγνωση της ψυχής, στην λαγνεία και στην απελπισία, αναζητώντας την ταυτότητά της. Παρά τις ετεροφυλόφιλες εμπειρίες της ένα βράδυ θα ανταποκριθεί χωρίς δισταγμούς και ενοχές στο φλερτ μιας γυναίκας και με διάθεση φιληδονίας και ερωτικού πειραματισμού θα την ακολουθήσει στο σπίτι της. Και έτσι θα εμπλακεί, σχεδόν ανεπίγνωστα, σε μια ψυχοφθόρα, χειριστική και άνιση ομοφυλοφιλική σχέση, που θα την παγιδέψει σε μια δύσκολη και αποπροσανατολιστική συμβιωτική συνθήκη, όταν θα βρεθεί να ακολουθεί ακούσια, σχεδόν υπνωτιστικά, τις επιλογές της μεγαλύτερης και εθισμένης σε ουσίες και αλκοόλ συντρόφου της.
Η Εύα Στάμου, με σπουδές ψυχολογίας, ανατέμνει τον αινιγματικό κόσμο των γυναικείων ομοερωτικών σχέσεων, πριν η συμπερίληψη και ο σεβασμός στην διαφορετικότητα έρθει στο προσκήνιο με ουσιαστικό ή επιφανειακό περιεχόμενο. Αναλύει τους χώρους που κινούνται, τις κλειστές κοινότητες που συγκροτούν και τους τρόπους που μετέρχονται για να αντιμετωπίσουν, την εχθρότητα και την άρνηση, την ομοφοβία και την περιθωριοποίηση, άλλοτε παθητικά και αμυντικά και άλλοτε ενεργητικά και επιθετικά. Μια ερωτική ιστορία που εγγράφεται στο κλίμα αβάσταχτης ελαφρότητας, ηδονοθηρίας και ανεξέλεγκτου καταναλωτισμού, εκζήτησης και ευφορίας, που χαρακτήριζε, προ εικοσαετίας και προ οικονομικής κρίσης, μια τάξη και μια μερίδα ανθρώπων που ακολουθούσαν απαθείς και χωρίς αντιστάσεις τον συρμό του άκρατου ευδαιμονισμού και την απολιτική διάθεση της εποχής.
Με μικρά εναλλασσόμενα κείμενα και σε πρώτο ενικό πρόσωπο η συγγραφέας με την μορφή εξομολογήσεων ή αναμνήσεων εστιάζει στην εκφραστικότητα των σωμάτων. Αφηγείται σκηνές και στιγμιότυπα από την καθημερινότητα των δύο γυναικών, εξιστορώντας τις μέρες και κυρίως τις νύχτες τους. Τις παρέες που συγκεντρώνονταν γύρω τους, τα ξέφρενα γλέντια, τις τρυφερές, ευφρόσυνες στιγμές της κοινής τους ζωής, αλλά και εκείνες τις πικρές και δύσκολες που απέρρεαν από την νοσηρή ανασφάλεια και την κτητικότητα, τις σκηνές ζηλοτυπίας και κυρίως τις οδυνηρές παρενέργειες από τον χρόνιο εθισμό στα ναρκωτικά και τις καταχρήσεις.
Η νεαρή ηρωίδα, φοιτήτρια Φιλοσοφικής, προερχόμενη από μεγαλοαστικό πλούσιο περιβάλλον, μεγαλωμένη στα βόρεια προάστια και σπουδασμένη σε ακριβά ιδιωτικά σχολεία, διερευνά τα όρια του σώματος και της σεξουαλικότητάς της ακολουθώντας την ανάγκη της για εξέγερση και ανυπακοή. Στο επίκεντρο του ψυχισμού της βρίσκεται η εναντίωση στη δυσλειτουργική, άλλα όχι διαλυμένη οικογένειά της, εξαιτίας της ψυχασθένειας της μάνας, που με κρίσεις μικροβιοφοβίας και μανιακής καθαριότητας δημιουργεί γύρω της ένα αποστειρωμένο, νευρωτικό και καταθλιπτικό περιβάλλον, χωρίς αληθινή επικοινωνία, χαρά και αλληλεγγύη. Ένα καλά ενταφιασμένο μυστικό που η οικονομική ευρωστία και η συνεχής υποστήριξη από ειδικό της ψυχικής υγείας δεν μπορούσε να καλύψει, ωθώντας αυτήν και τα άλλα τρία μέλη της οικογένειας στην απομόνωση και στον εγκλεισμό σε ερμητικούς μικρόκοσμους. Στην βουλιμική ανάγνωση βιβλίων τον γιο, στην απόσυρση, στον σαρκασμό και στην άμετρη κατανάλωση οινοπνευματωδών και καπνού τον πατέρα, στην άτακτη φυγή, με όποιο τίμημα, την ίδια.
Η συμβιωτική σχέση με την ερωμένη της, αποκομμένη από την αντρική συντροφιά και την επαφή με οικείους, συγγενείς, παλιούς φίλους και γνωστούς, θα μετατρέψει την αγάπη και την λαγνεία σε ένα εχθρικό τοπίο με τις σκηνές ζήλειας, την απάθεια και την απραξία, τις δραματικές εντάσεις και τις βίαιες συγκρούσεις, που προκαλούνταν από την εξάρτηση στην ηρωίνη και στο αλκοόλ, να επικρατούν και να αλλοιώνουν τις προσωπικότητες και των δύο.
Όταν μετά από τρία χρόνια η γοητεία της ερωτικής αποπλάνησης και η ανάλαφρη ευφορική διάθεση ξεθυμάνει και έρθει ο κορεσμός και η παρακμή από τις παρενέργειες των καταχρήσεων και τα άλυτα προβλήματα της σχέσης, το κορίτσι θα γυρίσει πίσω στο πατρικό της. Για να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά και να βρει ξανά τον ειρμό της ζωής της, με παλινωδίες, αλλά χωρίς δραματικά επακόλουθα και αθεράπευτες βλάβες. Και αυτή η σχετικά ανώδυνη εξέλιξη φέρνει στο μυαλό του αναγνώστη τα παιδιά που περιπλανώνται στην άλλη πλευρά του φεγγαριού και χάνονται καθημερινά σε ανάλογους σκοτεινούς λαβυρίνθους. Χωρίς να έχουν ένα χέρι για να κρατηθούν και ένα σπίτι για να επιστρέψουν.
Ένα ευανάγνωστο μυθιστόρημα για ζωές περιπετειώδεις, αλλά ασταθείς και ρέουσες. Για πλάσματα που κλυδωνίζονται και παραπαίουν μέσα στην κοινωνική καχυποψία και στην άρνηση του δικαιώματος να είσαι ο εαυτός σου και να αισθάνεσαι διαφορετικός. Για πλάσματα που αναζητούν απεγνωσμένα την ισορροπία και την ευτυχία σε πρόθυμα σώματα και αγνές αμόλυντες ψυχές.
Ένα νεαρό κορίτσι, έξυπνο, όμορφο, ευκατάστατο παλινδρομεί ανάμεσα στην επιθυμία του σώματος και στην απόγνωση της ψυχής, στην λαγνεία και στην απελπισία, αναζητώντας την ταυτότητά της. Παρά τις ετεροφυλόφιλες εμπειρίες της ένα βράδυ θα ανταποκριθεί χωρίς δισταγμούς και ενοχές στο φλερτ μιας γυναίκας και με διάθεση φιληδονίας και ερωτικού πειραματισμού θα την ακολουθήσει στο σπίτι της. Και έτσι θα εμπλακεί, σχεδόν ανεπίγνωστα, σε μια ψυχοφθόρα, χειριστική και άνιση ομοφυλοφιλική σχέση, που θα την παγιδέψει σε μια δύσκολη και αποπροσανατολιστική συμβιωτική συνθήκη, όταν θα βρεθεί να ακολουθεί ακούσια, σχεδόν υπνωτιστικά, τις επιλογές της μεγαλύτερης και εθισμένης σε ουσίες και αλκοόλ συντρόφου της.
Η Εύα Στάμου, με σπουδές ψυχολογίας, ανατέμνει τον αινιγματικό κόσμο των γυναικείων ομοερωτικών σχέσεων, πριν η συμπερίληψη και ο σεβασμός στην διαφορετικότητα έρθει στο προσκήνιο με ουσιαστικό ή επιφανειακό περιεχόμενο. Αναλύει τους χώρους που κινούνται, τις κλειστές κοινότητες που συγκροτούν και τους τρόπους που μετέρχονται για να αντιμετωπίσουν, την εχθρότητα και την άρνηση, την ομοφοβία και την περιθωριοποίηση, άλλοτε παθητικά και αμυντικά και άλλοτε ενεργητικά και επιθετικά. Μια ερωτική ιστορία που εγγράφεται στο κλίμα αβάσταχτης ελαφρότητας, ηδονοθηρίας και ανεξέλεγκτου καταναλωτισμού, εκζήτησης και ευφορίας, που χαρακτήριζε, προ εικοσαετίας και προ οικονομικής κρίσης, μια τάξη και μια μερίδα ανθρώπων που ακολουθούσαν απαθείς και χωρίς αντιστάσεις τον συρμό του άκρατου ευδαιμονισμού και την απολιτική διάθεση της εποχής.
Με μικρά εναλλασσόμενα κείμενα και σε πρώτο ενικό πρόσωπο η συγγραφέας με την μορφή εξομολογήσεων ή αναμνήσεων εστιάζει στην εκφραστικότητα των σωμάτων. Αφηγείται σκηνές και στιγμιότυπα από την καθημερινότητα των δύο γυναικών, εξιστορώντας τις μέρες και κυρίως τις νύχτες τους. Τις παρέες που συγκεντρώνονταν γύρω τους, τα ξέφρενα γλέντια, τις τρυφερές, ευφρόσυνες στιγμές της κοινής τους ζωής, αλλά και εκείνες τις πικρές και δύσκολες που απέρρεαν από την νοσηρή ανασφάλεια και την κτητικότητα, τις σκηνές ζηλοτυπίας και κυρίως τις οδυνηρές παρενέργειες από τον χρόνιο εθισμό στα ναρκωτικά και τις καταχρήσεις.
Η νεαρή ηρωίδα, φοιτήτρια Φιλοσοφικής, προερχόμενη από μεγαλοαστικό πλούσιο περιβάλλον, μεγαλωμένη στα βόρεια προάστια και σπουδασμένη σε ακριβά ιδιωτικά σχολεία, διερευνά τα όρια του σώματος και της σεξουαλικότητάς της ακολουθώντας την ανάγκη της για εξέγερση και ανυπακοή. Στο επίκεντρο του ψυχισμού της βρίσκεται η εναντίωση στη δυσλειτουργική, άλλα όχι διαλυμένη οικογένειά της, εξαιτίας της ψυχασθένειας της μάνας, που με κρίσεις μικροβιοφοβίας και μανιακής καθαριότητας δημιουργεί γύρω της ένα αποστειρωμένο, νευρωτικό και καταθλιπτικό περιβάλλον, χωρίς αληθινή επικοινωνία, χαρά και αλληλεγγύη. Ένα καλά ενταφιασμένο μυστικό που η οικονομική ευρωστία και η συνεχής υποστήριξη από ειδικό της ψυχικής υγείας δεν μπορούσε να καλύψει, ωθώντας αυτήν και τα άλλα τρία μέλη της οικογένειας στην απομόνωση και στον εγκλεισμό σε ερμητικούς μικρόκοσμους. Στην βουλιμική ανάγνωση βιβλίων τον γιο, στην απόσυρση, στον σαρκασμό και στην άμετρη κατανάλωση οινοπνευματωδών και καπνού τον πατέρα, στην άτακτη φυγή, με όποιο τίμημα, την ίδια.
Η συμβιωτική σχέση με την ερωμένη της, αποκομμένη από την αντρική συντροφιά και την επαφή με οικείους, συγγενείς, παλιούς φίλους και γνωστούς, θα μετατρέψει την αγάπη και την λαγνεία σε ένα εχθρικό τοπίο με τις σκηνές ζήλειας, την απάθεια και την απραξία, τις δραματικές εντάσεις και τις βίαιες συγκρούσεις, που προκαλούνταν από την εξάρτηση στην ηρωίνη και στο αλκοόλ, να επικρατούν και να αλλοιώνουν τις προσωπικότητες και των δύο.
Όταν μετά από τρία χρόνια η γοητεία της ερωτικής αποπλάνησης και η ανάλαφρη ευφορική διάθεση ξεθυμάνει και έρθει ο κορεσμός και η παρακμή από τις παρενέργειες των καταχρήσεων και τα άλυτα προβλήματα της σχέσης, το κορίτσι θα γυρίσει πίσω στο πατρικό της. Για να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά και να βρει ξανά τον ειρμό της ζωής της, με παλινωδίες, αλλά χωρίς δραματικά επακόλουθα και αθεράπευτες βλάβες. Και αυτή η σχετικά ανώδυνη εξέλιξη φέρνει στο μυαλό του αναγνώστη τα παιδιά που περιπλανώνται στην άλλη πλευρά του φεγγαριού και χάνονται καθημερινά σε ανάλογους σκοτεινούς λαβυρίνθους. Χωρίς να έχουν ένα χέρι για να κρατηθούν και ένα σπίτι για να επιστρέψουν.
Ένα ευανάγνωστο μυθιστόρημα για ζωές περιπετειώδεις, αλλά ασταθείς και ρέουσες. Για πλάσματα που κλυδωνίζονται και παραπαίουν μέσα στην κοινωνική καχυποψία και στην άρνηση του δικαιώματος να είσαι ο εαυτός σου και να αισθάνεσαι διαφορετικός. Για πλάσματα που αναζητούν απεγνωσμένα την ισορροπία και την ευτυχία σε πρόθυμα σώματα και αγνές αμόλυντες ψυχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου