Του Σπύρου Κακουριώτη
Το κλείσιμο ενός κύκλου είναι πάντοτε μια στιγμή απολογισμού∙ πεπραγμένων αλλά και πρακτέων που δεν εγκατέλειψαν ποτέ τη σφαίρα του δέοντος. Για μένα είναι ένας κύκλος σχεδόν οκτώ χρόνων, ένας κύκλος που συμπίπτει με την ανάταση που σηματοδότησε, για το μεγαλύτερο μέρος της Αριστεράς, η Συμφωνία των Πρεσπών και, στη συνέχεια, με την ήττα του 2019 και, κυρίως, την καταστροφική διαχείρισή της, που επέτρεψε στο νεοφιλελεύθερο μπλοκ να ηγεμονεύσει και να εξαπολύσει τη λαίλαπα που συνεχίζουμε να ζούμε μέχρι και σήμερα.
Σε μια μεταβατική φάση, όπως αυτή που ξεκίνησε μετά το 2018, αναφύεται η ανάγκη διαχείρισης μιας εξίσου μεταβατικής φάσης στον χώρο της ιστορικής κοινότητας και, ευρύτερα, της κοινότητας των κοινωνικών επιστημόνων, για πολλά μέλη της οποίας οι «Αναγνώσεις» υπήρξαν ανέκαθεν ένα πρόσφορο και φιλόξενο βήμα. Με τη συμμετοχή τους στις σελίδες αυτές, ιστορικοί της προηγούμενης γενιάς συσσώρευσαν έναν κειμενικό πλούτο που εντυπωσιάζει και συνεχίζει να αποτελεί, σήμερα ακόμη, πολύτιμη παρακαταθήκη: αρκεί κανείς να ξεφυλλίσει τα ετήσια αφιερώματα «1821:Διαδρομές εθνικού προσδιορισμού», που για χρόνια επιμελούνταν, κάτω αλλά εν προόδω και σε απόσταση από το «άστρο» του Σπύρου Ασδραχά, η ιστορικός Μάρθα Πύλια − δύο άνθρωποι που η απώλειά τους σημάδεψε, με διαφορετικό τρόπο, τις «Αναγνώσεις».
Για λόγους πολιτικούς, επαγγελματικούς και άλλους, οι ιστορικοί αυτής της γενιάς άρχισαν σταδιακά να αποσύρονται από τις σελίδες αυτές, άλλοι ελαχιστοποιώντας και άλλοι αναστέλλοντας την προσφορά τους, μια προσφορά η οποία μετέτρεπε τις «Αναγνώσεις», τρόπον τινά, σε ένα κοινό εγχείρημα. Το «στοίχημα», όπως το αντιμετώπισα προσωπικά, από το 2018 μέχρι σήμερα, ήταν η ανανέωση αυτού του κοινού εγχειρήματος, με τη συμμετοχή ιστορικών μιας νεότερης, ακόμη και νεότατης, γενιάς, που θα δοκίμαζαν να καταθέσουν τον προβληματισμό, τα ερωτήματα και τις αναλύσεις τους σε ένα ευρύτερο κοινό.
Νέοι ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες, με κείμενα και παρεμβάσεις τους, κατέθεσαν συχνά τη συνεισφορά τους στις σελίδες αυτές· η συμμετοχή υπήρξε ικανοποιητική, δεν μετέφερε όμως πια την αίσθηση ενός κοινού εγχειρήματος· το «στοίχημα» της μετάβασης δεν κερδήθηκε. Ίσως γιατί δύσκολα μπαίνει το νέο κρασί σε παλιά μπουκάλια· ίσως πάλι γιατί ποταμώ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ. Τα θαύματα, στη ζωή, σπάνια επαναλαμβάνονται· κι αν επαναληφθούν μοιάζουν με σκιά του παλιού τους εαυτού.
Σε όσους και όσες βαδίσαμε μαζί σε αυτή τη δύσκολη μα και συναρπαστική μετάβαση οφείλονται ευχαριστίες: σε όλους κι όλες και στον καθένα και στην καθεμιά προσωπικά. Χωρίς την προσφορά τους, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί. Η εμπειρία της συνεργασίας μας υπήρξε πολύτιμη, ακόμη κι αν δεν κατάφερε να αποδειχθεί κοινό εγχείρημα.
Το κλείσιμο ενός κύκλου είναι πάντοτε μια στιγμή απολογισμού∙ πεπραγμένων αλλά και πρακτέων που δεν εγκατέλειψαν ποτέ τη σφαίρα του δέοντος. Για μένα είναι ένας κύκλος σχεδόν οκτώ χρόνων, ένας κύκλος που συμπίπτει με την ανάταση που σηματοδότησε, για το μεγαλύτερο μέρος της Αριστεράς, η Συμφωνία των Πρεσπών και, στη συνέχεια, με την ήττα του 2019 και, κυρίως, την καταστροφική διαχείρισή της, που επέτρεψε στο νεοφιλελεύθερο μπλοκ να ηγεμονεύσει και να εξαπολύσει τη λαίλαπα που συνεχίζουμε να ζούμε μέχρι και σήμερα.
Σε μια μεταβατική φάση, όπως αυτή που ξεκίνησε μετά το 2018, αναφύεται η ανάγκη διαχείρισης μιας εξίσου μεταβατικής φάσης στον χώρο της ιστορικής κοινότητας και, ευρύτερα, της κοινότητας των κοινωνικών επιστημόνων, για πολλά μέλη της οποίας οι «Αναγνώσεις» υπήρξαν ανέκαθεν ένα πρόσφορο και φιλόξενο βήμα. Με τη συμμετοχή τους στις σελίδες αυτές, ιστορικοί της προηγούμενης γενιάς συσσώρευσαν έναν κειμενικό πλούτο που εντυπωσιάζει και συνεχίζει να αποτελεί, σήμερα ακόμη, πολύτιμη παρακαταθήκη: αρκεί κανείς να ξεφυλλίσει τα ετήσια αφιερώματα «1821:Διαδρομές εθνικού προσδιορισμού», που για χρόνια επιμελούνταν, κάτω αλλά εν προόδω και σε απόσταση από το «άστρο» του Σπύρου Ασδραχά, η ιστορικός Μάρθα Πύλια − δύο άνθρωποι που η απώλειά τους σημάδεψε, με διαφορετικό τρόπο, τις «Αναγνώσεις».
Για λόγους πολιτικούς, επαγγελματικούς και άλλους, οι ιστορικοί αυτής της γενιάς άρχισαν σταδιακά να αποσύρονται από τις σελίδες αυτές, άλλοι ελαχιστοποιώντας και άλλοι αναστέλλοντας την προσφορά τους, μια προσφορά η οποία μετέτρεπε τις «Αναγνώσεις», τρόπον τινά, σε ένα κοινό εγχείρημα. Το «στοίχημα», όπως το αντιμετώπισα προσωπικά, από το 2018 μέχρι σήμερα, ήταν η ανανέωση αυτού του κοινού εγχειρήματος, με τη συμμετοχή ιστορικών μιας νεότερης, ακόμη και νεότατης, γενιάς, που θα δοκίμαζαν να καταθέσουν τον προβληματισμό, τα ερωτήματα και τις αναλύσεις τους σε ένα ευρύτερο κοινό.
Νέοι ιστορικοί και κοινωνικοί επιστήμονες, με κείμενα και παρεμβάσεις τους, κατέθεσαν συχνά τη συνεισφορά τους στις σελίδες αυτές· η συμμετοχή υπήρξε ικανοποιητική, δεν μετέφερε όμως πια την αίσθηση ενός κοινού εγχειρήματος· το «στοίχημα» της μετάβασης δεν κερδήθηκε. Ίσως γιατί δύσκολα μπαίνει το νέο κρασί σε παλιά μπουκάλια· ίσως πάλι γιατί ποταμώ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ. Τα θαύματα, στη ζωή, σπάνια επαναλαμβάνονται· κι αν επαναληφθούν μοιάζουν με σκιά του παλιού τους εαυτού.
Σε όσους και όσες βαδίσαμε μαζί σε αυτή τη δύσκολη μα και συναρπαστική μετάβαση οφείλονται ευχαριστίες: σε όλους κι όλες και στον καθένα και στην καθεμιά προσωπικά. Χωρίς την προσφορά τους, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί. Η εμπειρία της συνεργασίας μας υπήρξε πολύτιμη, ακόμη κι αν δεν κατάφερε να αποδειχθεί κοινό εγχείρημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου