Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Ξαπλώστε με
μεσ’ στο πευκόδασο, ύπνο σμαραγδένιο για να κοιμηθώ, 2017, βίντεο -
εγκατάσταση
|
ΤΟΥ ΑΛΚΗ ΡΗΓΟΥ
Τούτο το μικρό
αφιέρωμα στο ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ, πενήντα χρόνια από την ίδρυσή του και 32 από την
αυτοδιάλυσή του, με ευθύνη μέρους της ηγεσίας του, παρά την συναισθηματική
φόρτιση όσων βιώσαμε τραυματικά αυτή την αυτοδιάλυση και μάλιστα την ώρα που
έστω και αργά και βασανιστικά καταγράφαμε εκλογικά μια μικρή αλλά σημαντική
πανελλαδική ισόρροπη παρουσία, οφείλουμε να το δούμε αναστοχαστικά και κριτικά.
Να μην χαθούμε σε αναπολήσεις που πάντα έχουν την τάση εξιδανίκευσης των περασμένων,
ούτε σε εκ των υστέρων υποκειμενικές αυτοδικαιώσεις. Όση υποκειμενικότητα και
αν έχει η τοποθέτησή μας, να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε μια ακόμη
παράξενη αντίφαση: Το γεγονός ότι ενώ ο πολιτικός φορέας αυτής της ανανεωτικής
ριζοσπαστικά δημοκρατικής τομής, στην παράδοση της κουμμουνιστογενούς αριστεράς
μας, δεν υπάρχει πια, η ιδεολογικό-πολιτική και πολιτισμική παρακαταθήκη των
όσων κατέθεσε στην ελληνική κοινωνία αποτελούν μια ζώσα –θα υποστήριζα χωρίς
υπερβολή– κυρίαρχη παρακαταθήκη στην Θεωρία και Πράξη της Αριστεράς. Πρόκειται
για ένα ρεύμα μαρξιστικής σκέψης και δράσης το οποίο όχι μόνο δεν χάθηκε αλλά
και οδήγησε στο ενωτικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, αυτού του επίσης πρωτόγνωρου σε ευρωπαϊκό
επίπεδο εγχειρήματος το οποίο κατέκτησε, για πρώτη φορά στην ιστορία του τόπου
και της Αριστεράς, την διακυβέρνηση και μάλιστα μέσα σε νέες πρωτόγνωρες κι
αντίξοες συνθήκες. Συνθήκες που του επέβαλαν επώδυνους συμβιβασμούς, τους
οποίους αντιμετωπίζει διεξάγοντας ένα διαρκή και ιδιότυπο πόλεμο θέσεων με μηδενιστικές
επιθέσεις και από τα δεξιά του και τα αριστερά του. Το αν θα κερδίσει αυτόν τον
πόλεμο, χωρίς να χάσει τις ιδεολογικές και πολιτικές του αναφορές, παραμένει βέβαια
ανοιχτό αιτούμενο που σε κάθε πράξη του, μικρή για μεγάλη κρίνεται.
Προφανώς στην πολιτική δεν υπάρχουν
ευθύγραμμες πορείες χωρίς αντιφάσεις, πισωγυρίσματα, αναγκαστικούς συμβιβασμούς,
αλλά ταυτόχρονα και μικρές ή μεγαλύτερες ρήξεις με παραδοσιακές δομές,
γραφειοκρατικές αγκυλώσεις κι αντιλήψεις, αρκεί μέσα από αυτές να μην χάνεται το
όραμα και ο στόχος του κοινωνικού μετασχηματισμού.
Άλλωστε ούτε του ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ η πορεία
υπήρξε ευθύγραμμη, πολύ περισσότερο η επεξεργασία και το βάθεμα της ανανεωτικής
στρατηγικής του δημοκρατικού σοσιαλισμού με την ελεύθερη συγκατάθεση της
πλειοψηφίας των πολιτών, και της Ευρωπαϊκής προοπτικής ως πεδίου διευρυμένης
ταξικής πάλης. Πολύ περισσότερο, ήταν δύσκολο να γίνει κατανοητή η τομή στην εσωτερική
λειτουργία του κόμματος που ουσιαστικά ανέτρεπε την λενινιστική αντίληψη για το
"Κόμμα Νέου Τύπου" και την "θεωρία των σταδίων" όπου κάποια
μελλοντική στιγμή θα έρθει η ώρα της αναμέτρησης με το αστικό κράτος, και
μάλιστα σε συνθήκες εξορίας, φυλακίσεων και παρανομίας, ακόμη και στα πλαίσια της
ηγεσίας του, με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις. Όπως γράφαμε και στο κείμενο μας
στο αφιέρωμα της Εφημ. των Συντακτών,
το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια μια αντιφατική πορεία στα χρόνια εκείνα της
δικτατορίας, μέσα από την οποία επίσης πρωτοποριακά συγκρούστηκαν αντιλήψεις
αυτού που αργότερα ονομάστηκε "δεξιός" και "αριστερός"
ευρωκομμουνισμός. Εκείνοι που ήσαν πιο ανοιχτοί στην πρόσληψη του νέου, το
βάθεμα και τον εμπλουτισμό του, με τα λεγόμενα τότε "νέα κινήματα"
και την σημασία όσων υποτιμητικά αναφέρονταν ως "δευτερευουσών
αντιθέσεων", ήταν τα τμήματα του αναδυόμενου, και στις δικές μας
αντιδικτατορικές συνθήκες, νέου φοιτητικού κινήματος, και προσέγγιζαν τα
αριστερά προτάγματα, χωρίς τις αγκυλώσεις της ήττας του εμφυλίου και τις
παραδοσιακές οργανωτικές δομές του λεγόμενου "δημοκρατικού συγκεντρωτισμού".
Σ’ αυτά τα τμήματα, η σύμπλευση με τους προβληματισμούς που έρχονταν απ’ έξω
και με την αντισεχταριστική αγωνιστική πολιτική των συμφοιτητών τους, του Ρήγα
Φεραίου, δημιουργούσε μια νέα δυναμική ελπίδας Αυτή την δυναμική ήρθε να ενδυναμώσει
η εντυπωσιακή απολογία του γραμματέα του ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Μπάμπη Δρακόπουλου στο
5μελές Εφετείο το 1973, όπου ανέδειξε καθαρά όλη την επαναστατική στρατηγική
του δημοκρατικού δρόμου. Δυναμική που αμαύρωσε λίγο αργότερα η λανθασμένη στάση
απέναντι στο "πείραμα Μαρκεζίνη", η θολή στρατηγική της ΕΑΔΕ, και
κυρίως ο φόβος απέναντι στο "αυθόρμητο" του φοιτητικού κινήματος και
η μη κατανόηση της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ’73 .
Με αυτά τα δεδομένα στην τομή της μεταπολίτευσης,
η επαμφοτερίζουσα στάση για τον αυτόνομο ρόλο του κόμματος ή την ανάδειξη των
ιδεών του μέσα από την ανασύσταση της ΕΔΑ, η άγονη διαμάχη για τα κομματικά
σύμβολα, η χωρίς αρχές πολεμική του δογματικού ΚΚΕ, καθώς και η αντιφατικότητα
των θέσεων περί πολιτικών συμμαχιών, δεν επέτρεψαν μια πιο πλατιά ακτινοβολία
των νεωτερικών ανανεωτικών ιδεών του από ευρύτερα ριζοσπαστικοποιημένα τμήματα
του πληθυσμού, παρ’ όλη την ηγεμονική του θέση στους χώρους της διανόησης και
των πιο ευαίσθητων στο καινούργιο συμπολιτών.
Μέσα σ’ αυτές τις πραγματικότητες, και παρά αντιφάσεις,
σοβαρές παλινωδίες, αντιστάσεις και πισωγυρίσματα μιας ηγεσίας τολμηρής μα
συνάμα παραδοσιακής και συντηρητικής, που με πράξεις της αναιρούσε την αρχική
της τολμηρότητα, άρχισαν να αχνοφέγγουν και να βαθαίνουν επεξεργασίες για αυτοδιαχείριση
στην παραγωγική διαδικασία από του ίδιους τους πολίτες παραγωγούς, για αυτονομία
των μαζικών χώρων και υπέρβαση της παραδοσιακής αντίληψης ότι αποτελούν απλά
"ιμάντες μεταβίβασης" της γραμμής του κόμματος.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο προς αυτή την
κατεύθυνση διεύρυνσης των θέσεων του όλου εγχειρήματος έπαιξε η Νεολαία της
ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος που δεν υπήρξε απλά μια κομματική νεολαία, αλλά μια αυτόνομη
αριστερή νεολαία χωρίς τα μετεμφυλιακά σύνδρομα και εκείνα της διάσπασης του ’68.
Και όσο κι αν ακούγεται αντιφατικό μετά την δική της διάσπαση του 1978 –διάσπαση
που τμήμα αυτών που αποχώρησαν, και οι πανεπιστημιακοί του χώρου, προσπάθησαν
μάταια να αποτρέψουν– προχώρησε σε μια ριζοσπαστική αριστερή στροφή. Στροφή υπέρβασης
της οικονομίστικης διάκρισης μεταξύ της κύριας και των λεγόμενων υποτιμητικά
"δευτερευουσών" αντιθέσεων, καταθέτοντας επεξεργασίες για την ισοτιμία
των πολλαπλών κοινωνικών, πολιτικών, πολιτισμικών αντιθέσεων που συνόψιζε
επιγραμματικά το σύνθημα που εύκολα παρεξηγήθηκε και λοιδορήθηκε τότε, ότι
"εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει και η μοναξιά".
Στη δυναμική αυτών των νέων δεδομένων πάρθηκε
η απόφαση για το «Γυναικείο Κίνημα» που με δυσκολία πέρασε στις οργανώσεις του
κόμματος, όπως και ο σεβασμός προς το ομοφυλικό κίνημα και η παρουσία στο
φεστιβάλ «Αυγής-Θούριου» του ΑΚΟΕ, οι θέσεις για οικολογικό περιεχόμενο στην
ανάπτυξη, για υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, για την αξία των
πολιτισμικών κοινωνικών και δημόσιων αγαθών, για διάκριση μεταξύ σκληρών και
μαλακών ναρκωτικών και αποποινικοποίηση της χρήσης, για κατάργηση των φυλακών
ανηλίκων, για τα δικαιώματα των φαντάρων και των αντιρρησιών συνείδησης, για
την κατάργηση της μπλε μαθητικής ποδιάς, για ενιαίο πολυδύναμο Λύκειο Θεωρίας
και Πράξης, για συμμετοχικό Πανεπιστήμιο όλων των φορέων που ζουν και
εργάζονται σ’ αυτό, για ανεξίθρησκο σχολείο, για την πάλη μέσα και έξω από τους
δημόσιους θεσμούς, για ψήφο στα 18 …
Όλα αυτά ούτε αυτονόητα γίνονταν αποδεκτά από
την κοινωνία, ούτε κατακτήθηκαν χωρίς εσωκομματικές αντιστάσεις και τριβές που
διέτρεχαν συνεχώς την σύντομη 18χρονη πορεία του και μάλιστα σε ένα κόμμα που
είχε κατοχυρώσει, στην εσωκομματική λειτουργία του, την ισοτιμία των μελών, την
νομιμοποίηση της διαφορετικής άποψης, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την
δημόσια προβολή των μειοψηφικών απόψεων και τη θέση ότι οι οργανώσεις αποτελούν
το κόμμα στο χώρο τους με ενεργητική καθημερινή πολιτική παρέμβαση ως συλλογική
δράση στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Τελικά, αυτές οι
ριζοσπαστικές προτάσεις και επεξεργασίες, ενός νέου πολιτισμικού πολιτικού
λόγου, οδηγήθηκαν μέσα από την συνεχή εσωκομματική διαπάλη του παλιού με το νέο
και την αδυναμία αποδοχής τους από πλατιά κοινωνικά στρώματα στην αυτοδιάλυση
του φορέα εκφοράς τους, μέσα από προτάσεις για την «μετεξέλιξή» του σ’ ένα
ευρύτερο αριστερό μόρφωμα.
Παρέμειναν όμως ζωντανές ως ιδεολογική
παρακαταθήκη σε γενιές άδολών αριστερών μαχητών σε μικρότερες οργανωτικές
μορφές, όπως η ΑΚΟΑ, για να ανταμώσουν το ενωτικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο
καλείται να τις εμβαθύνει σε αντιστοιχία με τις σύγχρονες πραγματικότητες και
ανάγκες σε τοπικό και διεθνές πεδίο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου