Η ΤΙΝΑ πέθανε

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗ-ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΠΑΝΟΣ ΤΡΙΓΑΖΗΣ, Tina is dead, εκδόσεις Ταξιδευτής, σελ. 190

Ο Πάνος Τριγάζης έχει καταπληκτική ευχέρεια στο να κατασκευάζει ευρηματικούς τίτλους στα άρθρα και τα βιβλία του. Έτσι, αν δεν τον γνώριζα από παλιά θα νόμιζα ότι με το Τina is dead ο Πάνος στράφηκε στο αστυνομικό μυθιστόρημα.

«Τίνα είναι ένα πολύ διαδεδομένο υποκοριστικό γυναικείο ονομάτων», γράφει στην εισαγωγή ο συγγραφέας, «είναι όμως και ένα ακρωνύμιο που προκύπτει από το «There Is No Alternative», μια πολύ γνωστή έκφραση της Μάργκαρετ Θάτσερ. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, διακήρυξε η «σιδηρά κυρία» του νεοφιλελευθερισμού, μετά την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού».

Ο Τριγάζης είναι αθεράπευτα αισιόδοξος. Ειδικά σήμερα, αναρωτιέμαι από πού πηγάζει αυτός ο αστείρευτος ρομαντισμός, που δεν εξαντλείται σε λόγια αλλά καθαγιάζεται με συνέπεια στις πράξεις, παρά τους κατακλυσμούς των διαψεύσεων. Οι παντιέρες των κοινωνικών κινημάτων, από το Πόρτο Αλέγκρε μέχρι τις πρόσφατες διαδηλώσεις, τον πείθουν για την κυοφορία της άνοιξης.

Στην πρώτη ενότητα του βιβλίου ο συγγραφέας όχι απλώς καταγράφει τις εξελίξεις στον κόσμο, αλλά βλέπει προοπτικές και το κυριότερο προτείνει λύσεις μέσα από τον ανθρωπισμό της Αριστεράς. Συνοψίζοντας τις εξελίξεις, γράφει ότι «Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα τα είχε όλα: τρομοκρατικό χτύπημα της 11/9/2001 στην καρδιά των ΗΠΑ, πολέμους στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στο Λίβανο, στη Γάζα και στον Καύκασο, τραγωδίες χωρίς τέλος στη Σομαλία και στο Νταρφούρ, τρεις επιδημίες γρίπης, τσουνάμι και φονικούς τυφώνες. Κορύφωμα αποτέλεσε η παγκόσμια οικονομική κρίση, που ξεκίνησε ως χρηματοπιστωτική από τις ΗΠΑ το 2008. Από την άλλη, υπήρξαν και ελπιδοφόρες εξελίξεις, όπως η δυναμική εμφάνιση του αντιπολεμικού κινήματος, οι αλλαγές στη Λ. Αμερική».

Ο Πάνος Τριγάζης υποστηρίζει ότι «ΤΙΝΑ is dead, διότι δεν υπάρχουν λύσεις στον πόλεμο. Δεν υπάρχουν πόλεμοι για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. ΤΙΝΑ is dead, διότι σε κίνδυνο βρίσκεται η ίδια η επιβίωση της ανθρωπότητας. Παλαιότερα λέγαμε ότι η ανθρωπότητα απέκτησε την ικανότητα της πλήρους αυτοκαταστροφής της, για πρώτη φορά στην ιστορία, με την είσοδό της στην πυρηνική εποχή μέσα από την κόλαση της Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Τώρα, έχει προστεθεί η κλιματική αλλαγή και οι χωρίς προηγούμενο καταστροφές στο περιβάλλον».

Φυσικά και βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο. Μπορεί να εξακολουθούμε να σπαταλούμε παγκοσμίως τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα στο θεό του πολέμου, αλλά τουλάχιστον «ο Ψυχρός Πόλεμος δεν επαναλαμβάνεται» και οι προοπτικές για τη μείωση των πυρηνικών όπλων τώρα φαίνονται καλύτερα, αν και δεν πρέπει να τρέφουμε υπερβολικές αυταπάτες με την εκλογή Ομπάμα. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε και να συνεχίζουμε με συνέπεια τον αγώνα. «Η αριστερά του 21ου αιώνα είναι υπό διαμόρφωση», τονίζει ο Τριγάζης.

Στη δεύτερη ενότητα περιέχονται δοκίμια για την ΕΕ, ιδιαίτερα επίκαιρα σήμερα, που η οικονομική κρίση οδήγησε την Ευρώπη στα πρόθυρα της διάλυσης, όχι μόνο σε κρατικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πολιτών (ελληνογερμανική μιντιακή καταιγίδα) με αφορμή την ελάχιστη σε οικονομικό επίπεδο συννεφιά της ελληνικής κακοδιαχείρισης που μετεξελίχθηκε σε τυφώνα χειρότερο της Κατρίνας, για να δικαιωθεί ο Τριγάζης που βλέπει τα πάντα διεθνιστικά, υποστηρίζοντας ότι «δεν υπάρχει ένας μόνο ευρωπαϊσμός» και ότι «η ΕΕ χρειάζεται επανίδρυση». Επίσης, τολμά να διακηρύξει ότι η Ευρώπη όχι απλώς δεν πρέπει να κλείσει τα σύνορά της και να απελαύνει τους πλεονάζοντες μετανάστες, όπως ήδη κάνουν σε χώρες όπως η Γαλλία, αλλά χρειάζεται και περισσότερους.

Στην τρίτη ενότητα ασχολείται με τη γειτονιά μας, τα πολύπαθα Βαλκάνια, την αιώνια πληγή της Τουρκίας και την ελληνική εξωτερική πολιτική. Στο τελευταίο κείμενο ασχολείται με το πρόβλημα, που απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια τους κοινούς μας αγώνες: «Πώς να μη γίνει η Μέση Ανατολή νέα Χιροσίμα».

Αν και η πρόσφατη διάσκεψη του ΟΗΕ για την Συμφωνία μη διασποράς των πυρηνικών όπλων (ΝPΤ) τάχθηκε υπέρ περιορισμού των πυρηνικών όπλων και η Ελλάδα, μέσω του εκπροσώπου της Αναστάση Τσιμιαλή, για πρώτη φορά σαφώς διακήρυξε την ευθυγράμμιση των απόψεων του ΥΠΕΞ με τη θέση της ΕΕ υπέρ του πυρηνικού αφοπλισμού, είχαμε και για πρώτη φορά σαφή αναφορά ότι «Greece supports the cautious peaceful use of nuclear energy» που δεν ξέρουμε αν σημαίνει μετατόπιση από τη θέση ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να κατασκευάσει πυρηνικό εργοστάσιο. Αυτό μας τοποθετεί πιο κοντά στις πράξεις του προέδρου Ομπάμα, που αν και κάνει ό,τι μπορεί για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων είναι εκείνος που μετά από 30 χρόνια αποφάσισε να ξαναχτίσει στις ΗΠΑ πυρηνικό εργοστάσιο.

Τον κίνδυνο του πυρηνικού ατυχήματος δεν αμφισβητούν ούτε οι πιο θερμοί υποστηρικτές των πυρηνικών. Απλώς πιστεύουν ότι αξίζει το ρίσκο. Και αν και η «Ψωροκώσταινα» τώρα δεν έχει τους παράδες για να σχεδιάζει πυρηνικά μεγαλεία, δεν νιώθουμε ασφαλείς. Όσο το Ισραήλ κατέχει πυρηνικά, η γειτονιά μας είναι πυρηνική μπαρουταποθήκη, έτοιμη να μετατραπεί σε Κούγκι. Γι’ αυτό παλεύουμε για αποπυρηνικοποιημένη Μέση Ανατολή.

Συχνά οι οικονομικές κρίσεις βρίσκουν διέξοδο σε πόλεμο. Ας ελπίσουμε ότι η παγκοσμιοποιημένη κρίση του 21ου αιώνα δε θα λήξει με πυρηνικό ολοκαύτωμα.

Η Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου είναι συγγραφέας και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρίας κατά των πυρηνικών και βιοχημικών όπλων