Wow! Pow! Bam!

Σπύρος Βερύκιος, Καπέλο από νερό, 2003, λάδι σε χαρτί, 38,5 x 52,5 εκ. 

(Κόμικ και ζωγραφική, μια συνάντηση στα τέλη του 20ού αιώνα)
 
Της Χριστίνας Πετρηνού*
 
Η γκαλερί Ζουμπουλάκη παρουσιάζει μια ομαδική έκθεση η οποία μελετά την σχέση των κόμικς με την ζωγραφική στα τέλη του 20^ου αιώνα. Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν ο Θανάσης Μουτσόπουλος και ο ζωγράφος και κομίστας Σπύρος Βερύκιος. Ο Μουτσόπουλος, γνωρίζει εκ βαθέως το θέμα του, συνοδεύει την έκθεση με έναν κατάλογο-βιβλίο, όπου καταγράφει όλη την διεθνή ιστορία των κόμικς χρησιμοποιώντας μια άμεση γλώσσα. Αυτή την εποχή τρέχει στο Μουσείο Ζωρζ Πομπιντού μια μεγάλη έκθεση πάνω στα κόμικς, η οποία εστιάζει την ιστορία αυτή από τον Μάη του 68 έως σήμερα. Το θέμα είναι τεράστιο και η έκθεση της γκαλερί πετυχαίνει να το αγγίξει για πρώτη φορά ανυψώνοντας τα κόμικς σε σχέση με την ζωγραφική.
Από τη γέννησή τους τα κόμικς αξιολογιόντουσαν ως μια τέχνη περιθωριακή, κατώτερη της ζωγραφικής και με «χαμηλό» αντικείμενο αναφοράς. Ακόμη και το τύπωμά τους ήταν «φτωχό» αφού αναζητούσε φτηνό χαρτί όπως της εφημερίδας. Η ζωγραφική κρατούσε πάντα τα σκήπτρα της υψηλής τέχνης έναντι τους. Στην ομαδική αυτή έκθεση φαίνεται πόσο τα κόμικς και η ζωγραφική έχουν αλληλοεπηρεαστεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε μερικές φορές να φαίνεται άκαιρο το να μιλήσει κανείς για διαφορές ανάμεσά τους.
Από την έκθεση δεν θα μπορούσε να λείπει ο Μποστ με τις ανορθογραφίες του, καθώς «τα σκίτσα του Μποστ καταγράφουν με ανάλογο ρεαλισμό, με επιπλέον χιούμορ και σαρκασμό στη θέση της αισθητικής. Η εποχή βρήκε τον καταλληλότερο χρονικογράφο της…» σημειώνει ο Μουτσόπουλος. Οι παρουσίες των Roy Lichtenstein και Keith Haring προσδίδουν ένα διεθνές πάντρεμα ανάμεσα στη ζωγραφική και τα κόμικς όπου το ένα δεν μπορεί να υφίσταται χωρίς το άλλο. O Steve Giannakos μας αποπλανά μέσα από τον ερωτισμό που εισάγει σε μια παιδική ζωγραφική. Ανάμεσα στα πολύπλευρα έργα ξεχωρίζουν τα κόμικς του Διαμαντή Αϊδίνη από τα χρόνια των σπουδών του στην Ιταλία και την τότε συνεργασία του με το ιταλικό περιοδικό Frigidaire. Όταν θα επιστρέψει στην Ελλάδα θα αρχίσει την συνεργασία του με τη Βαβέλ. Όπως σημειώνει ο Μουτσόπουλος «ο Διαμαντής Αϊδίνης αποτελεί μια μεγάλη τομή τόσο για την ιστορία των ελληνικών κόμικς, αφού ουσιαστικά θα είναι ο πρώτος Έλληνας καλλιτέχνης ο οποίος θα βάλει το στοιχείο της ζωγραφικότητας σε ιστορία κόμικς». Ο Αϊδίνης δημιουργεί φουτουριστικές και χαοτικές πόλεις, στις οποίες ο άνθρωπος μοιάζει σαν μια μικροσκοπική φιγούρα. Εδώ τα κόμικς και η ζωγραφική συμπλέουν! 
Περιοδικά, όπως η Βαβέλ ή το Παρά Πέντε, εισάγουν στοιχεία από τη χαμηλή κουλτούρα καθώς και από ζωγραφικές θεματολογίες. Δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από την έκθεση το χιούμορ ως είδος χαμηλής κουλτούρας που εννοείται πως έχει πια ξεπεραστεί. Οι καλλιτέχνες που εκθέτουν είναι πολλοί και αντιμετωπίζουν σφαιρικά τα κόμικς-ζωγραφική. Ο Μουτσόπουλος κατέχει το θέμα του όπως αποδεικνύει και το βιβλίο του. Η έκθεση το θέτει με πολλαπλό τρόπο, μέσα στο πλαίσιο μιας γκαλερί, η οποία μας αποδίδει με «πινελιές» αυτήν την ανεξάντλητη θεματογραφία.
 
* Η Χριστίνα Πετρηνού είναι ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων