 |
Άποψη της έκθεσης «Contemporary Womanhood 1.0: σύγχρονες θηλυκότητες» στο MOMus-Μουσείο
Άλεξ Μυλωνά. Φωτ. Νίκος Παλαιολόγος. |
Του
Κωνσταντίνου Μπούρα*
ΛΙ ΜΠΑΙ, Ποιήματα, Απόδοση-επίμετρο: Γιώργος Βέης, εκδόσεις Σμίλη, σελ. 72
«Η απόδοση έγινε από ποικίλα αγγλικά μεταφράσματα. Την εγκυρότητά της την είχε προηγουμένως ελέγξει ένας καλός φίλος, πολύγλωσσος Κινέζος ποιητής, γέννημα θρέμμα τού Πεκίνου. Είναι γνωστές ασφαλώς οι δυσκολίες τού ιδιαίτερα απαιτητικού αυτού εγχειρήματος. Η πιστότητα τής μεταγλώττισης ισούται με το σχεδόν αδύνατο εις τον κύβο. Χωρίς υπερβολή» (σελ. 63, με τα λόγια τού ίδιου τού μεταφραστή).
Σύμφωνα με το κατατοπιστικό επίμετρο, ο περιπλανώμενος αυτός αυτοεξόριστος από τα επίσημα λογοτεχνικά πράγματα τού καιρού του, φιλοσοφημένος και πολυγραφότατος στωικός και μάλλον αισιόδοξος ποιητής, επιδίδεται σε ομφαλοσκοπική ενδοσκόπηση («παρατηρώ τον άνθρωπο μέσα μου», σελ. 62).
Παραδέχεται την ατέλεια του κόσμου, ενδεχομένως ως «έργο εν εξελίξει», είναι βακχικός, δραματικός, αυτοπαθής, θεατροποιούμενος, βλέπει και θεάται από τον ιδεατό καθρέφτη τού κόσμου με την αποστασιοποιημένη οίηση ενός απελεύθερου νάρκισσου. Ούτως ή άλλως η ελευθερία τού γίνεται έξις και τοξίνη. Είναι προς τούτο αληθής ποιητής, ασυμβίβαστος και μελλοντο-λογικός, που μπορεί να τον εμπιστευτεί κανείς, αφού δεν είναι μέρος κάποιου συστήματος των «τα φαιά φορούντων». Πέραν όμως από κάθε νεορομαντική (ή βολική για τη μετανεωτερική μας αβεβαιότητα) εξιδανίκευση, εκείνο που παραμένει είναι οι στίχοι του (έστω και σε διαμεσολαβημένη απόδοση).
Επιλέγω λοιπόν κι ανθολογώ από την ανθοδέσμη τού ζωγραφισμένου βάζου που εκτίθεται εδώ σε επίχρυση κορνίζα:
«Οι πεταλούδες οι κίτρινες/ πετούν δυο δυο στον κήπο μας/ εκεί στα δυτικά τού σπιτιού/ κι είναι φθινόπωρο πάλι/ τις βλέπω και τρέμω/ θα μου ραγίσουν στο τέλος την καρδιά» (μιλάει «Η γυναίκα τού εμπόρου», στις σελίδες 50 και 51, δραματικός μονόλογος για τον Χρόνο και τα γηρατειά).
Το ίδιο έλεγε κι ο Γιάννης Τσαρούχης (όπως μεταδίδει ο Γιώργος Χρονάς, ως αυτήκοος μάρτυρας): «βλέπω και κλαίω τις πεταλούδες που ζουν μόνον μία μέρα»)
Η μετάδοση τής ποίησης ως νοήματος κυρίως κι όχι ως μελίσματος ομοιάζει με τους μεταλλαγμένους ιούς, που με την βοήθεια της Χημείας γίνονται ακατανίκητα θηρία και τέρατα ολκής. Μπροστά τους, οι Λαιστρυγόνες και οι Κύκλωπες ωχριούν. Η ποίηση δεν περιορίζεται στην αφηγούμενη ιστορία. Αυτή είναι απλώς και μόνον το δόλωμα, όπως παρατηρεί ο Γιώργος Σεφέρης. Προκειμένου να αιχμαλωτιστεί η προσοχή τού πολύπαθου επαρκούς αναγνώστη, κάθε μεταγραφή είναι θεμιτή, επιθυμητή, αξιέπαινη, όταν συνδημιουργική είναι (όταν κινητοποιεί τις ποιητικές διεργασίες τού κοινού).
Αξιέπαινη, φροντισμένη λογοτεχνική ανάπλαση.
*Ο Κωνσταντίνος Μπούρας είναι δρ μεταφρασεολογίας και θεατρολογίας
ΛΙ ΜΠΑΙ, Ποιήματα, Απόδοση-επίμετρο: Γιώργος Βέης, εκδόσεις Σμίλη, σελ. 72
«Η απόδοση έγινε από ποικίλα αγγλικά μεταφράσματα. Την εγκυρότητά της την είχε προηγουμένως ελέγξει ένας καλός φίλος, πολύγλωσσος Κινέζος ποιητής, γέννημα θρέμμα τού Πεκίνου. Είναι γνωστές ασφαλώς οι δυσκολίες τού ιδιαίτερα απαιτητικού αυτού εγχειρήματος. Η πιστότητα τής μεταγλώττισης ισούται με το σχεδόν αδύνατο εις τον κύβο. Χωρίς υπερβολή» (σελ. 63, με τα λόγια τού ίδιου τού μεταφραστή).
Σύμφωνα με το κατατοπιστικό επίμετρο, ο περιπλανώμενος αυτός αυτοεξόριστος από τα επίσημα λογοτεχνικά πράγματα τού καιρού του, φιλοσοφημένος και πολυγραφότατος στωικός και μάλλον αισιόδοξος ποιητής, επιδίδεται σε ομφαλοσκοπική ενδοσκόπηση («παρατηρώ τον άνθρωπο μέσα μου», σελ. 62).
Παραδέχεται την ατέλεια του κόσμου, ενδεχομένως ως «έργο εν εξελίξει», είναι βακχικός, δραματικός, αυτοπαθής, θεατροποιούμενος, βλέπει και θεάται από τον ιδεατό καθρέφτη τού κόσμου με την αποστασιοποιημένη οίηση ενός απελεύθερου νάρκισσου. Ούτως ή άλλως η ελευθερία τού γίνεται έξις και τοξίνη. Είναι προς τούτο αληθής ποιητής, ασυμβίβαστος και μελλοντο-λογικός, που μπορεί να τον εμπιστευτεί κανείς, αφού δεν είναι μέρος κάποιου συστήματος των «τα φαιά φορούντων». Πέραν όμως από κάθε νεορομαντική (ή βολική για τη μετανεωτερική μας αβεβαιότητα) εξιδανίκευση, εκείνο που παραμένει είναι οι στίχοι του (έστω και σε διαμεσολαβημένη απόδοση).
Επιλέγω λοιπόν κι ανθολογώ από την ανθοδέσμη τού ζωγραφισμένου βάζου που εκτίθεται εδώ σε επίχρυση κορνίζα:
«Οι πεταλούδες οι κίτρινες/ πετούν δυο δυο στον κήπο μας/ εκεί στα δυτικά τού σπιτιού/ κι είναι φθινόπωρο πάλι/ τις βλέπω και τρέμω/ θα μου ραγίσουν στο τέλος την καρδιά» (μιλάει «Η γυναίκα τού εμπόρου», στις σελίδες 50 και 51, δραματικός μονόλογος για τον Χρόνο και τα γηρατειά).
Το ίδιο έλεγε κι ο Γιάννης Τσαρούχης (όπως μεταδίδει ο Γιώργος Χρονάς, ως αυτήκοος μάρτυρας): «βλέπω και κλαίω τις πεταλούδες που ζουν μόνον μία μέρα»)
Η μετάδοση τής ποίησης ως νοήματος κυρίως κι όχι ως μελίσματος ομοιάζει με τους μεταλλαγμένους ιούς, που με την βοήθεια της Χημείας γίνονται ακατανίκητα θηρία και τέρατα ολκής. Μπροστά τους, οι Λαιστρυγόνες και οι Κύκλωπες ωχριούν. Η ποίηση δεν περιορίζεται στην αφηγούμενη ιστορία. Αυτή είναι απλώς και μόνον το δόλωμα, όπως παρατηρεί ο Γιώργος Σεφέρης. Προκειμένου να αιχμαλωτιστεί η προσοχή τού πολύπαθου επαρκούς αναγνώστη, κάθε μεταγραφή είναι θεμιτή, επιθυμητή, αξιέπαινη, όταν συνδημιουργική είναι (όταν κινητοποιεί τις ποιητικές διεργασίες τού κοινού).
Αξιέπαινη, φροντισμένη λογοτεχνική ανάπλαση.
*Ο Κωνσταντίνος Μπούρας είναι δρ μεταφρασεολογίας και θεατρολογίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου