Ένα προσωπικό κείμενο
 |
| Βαγγέλης Γκόκας, Ανάποδος Α, 2013, λάδι σε πανί κολλημένο σε ξύλο, 45 x 35 εκ. |
Του Ηλία Παπαηλιάκη*
Ουρανός πάνω από το Βερολίνο. Το έργο δείχνει την εικόνα ενός ουρανού. Πυκνά σύννεφα, αδιαπέραστα, που στο κέντρο τους εμφανίζουν ένα λευκό κενό. Ίσως να είναι το φως του ήλιου. Το χρώμα είναι γκρίζο και θαμπό με αποχρώσεις που στα όρια του πίνακα σκουραίνουν και θαμπώνουν περισσότερο. Ένα σύστημα από παράλληλες κάθετες γραμμές-γραφές, καλύπτουν ολόκληρη την επιφάνεια του έργου. Μαζί με κηλίδες και μια έντονη οριζόντια γραμμή από άκρη σε άκρη του πίνακα. Η επιφάνεια του έργου μοιάζει με χαραγμένο καρέ από φιλμ ή με φωτογραφία που έμεινε εκτεθειμένη στο πέρασμα του χρόνου. Μια αίσθηση διαμεσολαβημένου, κάτι που φτάνει μέχρι εδώ, μέχρι τώρα, σημαδεμένο. Το έργο είναι μια ψυχική χειρονομία, ένας χαιρετισμός στην κάθε ανεπανάληπτη στιγμή του πυκνού ή του διάφανου, έτσι όπως βιαστικά μας προσπερνά.
Το χέρι. Το έργο είναι μαζί φόντο και φως. Ένα χέρι ακουμπάει χαλαρά σε ένα επίπεδο. Το επίπεδο είναι βιαστικά βαμμένο με καφετιά χρώματα. Μερικές σταγόνες μπόλικης πυκνής ύλης και μια κάθετη μαύρη λωρίδα στα αριστερά είναι η σύνθεση, ευλαβικό αφιέρωμα στον Ντιέγκο. Το μαλακό φως είναι εστιασμένο και διαχέεται στην επαφή του με τα πράγματα, πολύτιμο και ασημί. Λίγο φως, τρυφερό, λυρικό. Ο χώρος, ο ζωγραφικός χώρος δηλαδή αλλά και ο χώρος ανάμεσα στη ζωγραφιά και τον θεατή, είναι ιδιωτικός, σχεδόν προσωπικός. Πρόκειται για χώρο οικείο και συγκεκριμένο. Είναι αξιοσημείωτη η ευγένεια του Γκόκα όταν μας καλεί να αισθανθούμε.
Ο ανάποδος Α. Η ιστορία της τέχνης βρίθει από παιδικά πορτραίτα. Συνήθως είναι τυποποιημένα, ψυχρά ή περιγραφικά. Τα λίγα ενδιαφέροντα παιδικά πορτραίτα, αποδεικνύουν τη δυσκολία του εγχειρήματος. Ο ανάποδος Α είναι ένα παιδικό πορτραίτο υψηλότατων εκφραστικών επιτευγμάτων. Στο έργο η μορφή και το περιεχόμενο συνεργάζονται και υπογραμμίζουν τη μοναδική εμπειρία του βλέμματος. Ανάποδα. Ο καλλιτέχνης ξέρει και ταιριάζει τις πλευρές και τις όψεις του παιδικού κόσμου. Όπου κρίνει εμφανίζει χωρίς να μας το επιδεικνύει τις ποιότητες που συνιστούν την παιδική ηλικία. Λουσμένο στο φως, το πορτραίτο του πρωτότοκου γιου του ζωγράφου με τα πάνω και τα κάτω του. Η ζωγραφική στα καλυτέρα της.
Υ.Γ. 1
Αγαπητέ μου φίλε, η τέχνη σου είναι η τέχνη των λεπτομερειών και του συνόλου. Λεπτότατη και διαυγής.
Φραγκίσκος Ι. Έργο μικρής διάστασης, ζωγραφισμένο με ευκρίνεια και συγκρατημένη ένταση. Ο μοναχός Φραγκίσκος γονατίζει και στρέφεται σηκώνοντας το αριστερό του χέρι προς το θεϊκό σημάδι. Αναφορές στην ιστορία της τέχνης, θρησκευτική συγκίνηση, χρώματα σε σκούρους τόνους και πληθώρα συνειρμών είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου έργου. Όμως το σημαντικό στοιχείο είναι η ασημένια επένδυση, το «πουκάμισο» της εικόνας. Ο καλλιτέχνης σπουδάζει τις ποιότητες του φωτός. Μελετάει σχολαστικά τα υλικά του και ωριμάζει μαζί τους. Το ασημένιο περιβάλλον του Φραγκίσκου είναι η στέρεη και στιλπνή εκδοχή του πολύ ιδιαίτερου και χαρακτηριστικού φωτεινού ιδιώματος του Γκόκα.
Interior I. Έργο που ο καλλιτέχνης ζωγράφισε με κάρβουνο σε χαρτί το 2019. Το Interior I είναι κατά πάσα πιθανότητα διπλοτυπία. Δύο εικόνες σε μία. Ίσως ένα τοπίο με βουνοκορφές και εκδορές που εμφανίζεται σε ένα περισσότερο διακριτό περίτεχνο εσωτερικό, κάποιου μνημείου. Ρηχό βάθος και χωρικές ποιότητες ζωγραφισμένες με ακρίβεια, δημιουργούν ένα μισοσβησμένο στιγμιότυπο εσωτερικής προελεύσεως. Μια σχεδόν σκηνογραφική αναπαράσταση ερειπίων σε δυο διαστάσεις με φωτεινές και σκοτεινές μάζες και μπόλικη γεωμετρία. Το έργο διευρύνει τη θεματική του καλλιτέχνη προς τα σύνθετα ερωτήματα της ανάμνησης και της ανάκλησης των έσω ευρημάτων, καθώς αυτά διαμορφώνουν την εικαστική του γλώσσα σήμερα. Άραγε ζωγράφισε το Interior I όπως το θυμόταν;
Υ.Γ. 2
Αγαπητέ μου φίλε, η εκφραστική περιοχή που καλλιεργείς είναι εύφορη και απλώνεται σε μεγάλη έκταση. Από το μέρος που είναι άνθρωπος μέχρι το άλλο του μισό που και αυτό είναι άνθρωπος αλλά διστάζει να φανεί.
Φρα Αντζέλικο. Ευαγγελισμός. Το έργο διαπραγματεύεται τις αναδιπλώσεις του σκέπτεσθαι. Χρησιμοποιώντας ταυτίσεις ο καλλιτέχνης στρέφει το ενδιαφέρον του στα καθαρά ζητήματα του νοήματος και των ορισμών του. Μετά τις εκδοχές, μετά την ερμηνεία, παρακάτω, είναι αυτό που πιστεύουμε. Ο άγγελος και ο θεός, ένα. Το ρυθμικό μοτίβο με τις καμάρες και τις κολώνες, το διάχυτο φως, ο κατακερματισμός της αφήγησης και το μαύρο τετράγωνο είναι μερικές από τις τεχνικές ανάδυσης του φιλοσοφικού ζητήματος στο συγκεκριμένο έργο. Ώριμος, πολυτάλαντος και με όρεξη για δουλειά ο Γκόκας προχωράει τον δρόμο του. Βελούδινος. Αναλύει και συνθέτει με απαράμιλλη φροντίδα. Η εργασία του συντελείται σε ήσυχο μέρος με αυλή και δικό του ιδιόκτητο ουρανό.
Υ.Γ. 3
Αγαπητέ μου φίλε, μια άλλη ανάγνωση του κειμένου μου ίσως περιοριζόταν μόνο στα επίθετα που χρησιμοποίησα προκειμένου να μιλήσω για τα έργα σου.
*Ο Ηλίας Παπαηλιάκης είναι εικαστικός καλλιτέχνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου