Συγχρονία και διαχρονία

Της Αντιγόνης Κατσαδήμα*

ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΓΚΑΡΛΙΝΙ, Όλοι θέλουν να χορεύουν, μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις Πόλις, σελ. 448

Ο περιφραστικός τίτλος του μυθιστορήματος αποκρύπτει ένα «αλλά», ώστε ο αναγνώστης να οραματιστεί τη συνέχεια και τη ρηματική αλληλουχία αυτής της υπόγειας σχέσης εναντίωσης που εξελίσσεται, εν τέλει, σε σχήμα διαλόγου από την αρχή ως το τέλος του κειμένου. Αλλά δεν μπορούν; Αλλά δεν γίνεται; Και τα δύο είναι πιθανά, σε ένα ανοικτό πλαίσιο συγχρονίας και διαχρονίας συνάμα, καθώς η ιστορία του έργου συνδιαλέγεται με την ευρύτερη λογοτεχνική ποιητική παρακαταθήκη, η απόδοση της οποίας στα ελληνικά από την ευφυή πένα του Αχιλλέα Κυριακίδη πείθει για τις ειλικρινείς προθέσεις του συγγραφέα, να δημιουργήσει μια ιστορία εκφραστικής δεινότητας τόσο στις αφηγηματικές εικόνες όσο και στα διαλογικά μέρη της.

Συνεχίζοντας την ανάγνωση του βιβλίου, διαπιστώνουμε πως οι εικόνες της αφήγησης υπερβαίνουν το καθαρό γεγονός της δημιουργίας και περιγραφής τους, προκειμένου να προβάλουν –διά της ανοικείωσης– στους αναγνώστες ένα είδωλο της συνδυαστικής τραγικότητας που διέπει τους χαρακτήρες του έργου. Μεταξύ άλλων, τα αναμμένα κόκκινα κεράκια στο χορτάρι, η μητέρα-σύζυγος που ξέρει ότι θα χάσει τον άντρα και πατέρα των παιδιών της και μένει κολλημένη μπροστά στα λαχανικά ασυνήθιστα πολύ, η σκηνή στην τράπεζα με το άγνωστο κορίτσι, ο άγνωστος μοναχικός γέρος και το σάντουιτς που μυρίζει ψάρι, όλες οι εικόνες, από την πιο μικρή ως την πιο σπουδαία διαδέχονται η μία την άλλη ως αυθεντικές και ανεξάρτητες συγχρονίες μιας υπερκειμενικής διαχρονίας. Θα μπορούσε να ήμασταν στον λαβύρινθο του ποιητικού χρόνου και να παρακολουθούσαμε την ομορφιά της (συν)ύπαρξης και της ίδιας της ζωής, μέσα από τις αναλυόμενες σωματικές αναφορές, τις φυσικές αντανακλάσεις σε πολιτισμικά περιβάλλοντα και οσφραινόμενοι τις καταστάσεις της αφήγησης.

Η καταστασιακότητα της γραφής του Γκαρλίνι –στην Ιταλία, το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2007– επενδύει στη συνέχεια των σπουδαίων στίχων, του Παζολίνι, του Ουίτμαν και δημιουργεί μια υπόγεια σχέση λογοτεχνικής ομοιογένειας μεταξύ εκείνων και του νυν κειμένου. Ωστόσο, οι χαρακτήρες του έργου έχουν ξεχωριστή πορεία, συνδεόμενοι μέσω της κιαροσκούρο ιστορίας αγάπης, του Ρικάρντο και της Κιάρα. Η ομοφυλοφιλία, επίσης, είναι ένας άξονας που κινεί την αφήγηση των λέξεων και των συνειρμών τους προς την ορολογία του Adelung, στις συγκινησιακές κατηγορίες της προσοχής (αντίθεση, επανάληψη), της φαντασίας (μεταφορά) και των παθών. Ώστε τα προσωπικά και συναισθηματικά στοιχεία δημιουργούν μια σχέση εμπιστοσύνης όσον αφορά στο συγγραφικό ύφος του συγγραφέα, για να τον παρακολουθήσουμε με αγωνία, ενδιαφέρον, αποδοχή.

*Η Αντιγόνη Κατσαδήμα είναι ποιήτρια

03.  Κρις Γιανάκος, Pandemic Series, 2020