Γραφιάδες της αράχνης

Δήμος Σκουλάκης, Παραλλαγή της Guernica σε σχέση µε τον πόλεµο των ΗΠΑ στο ΙΡΑΚ, 2003, λάδι σε καµβά, 100 x 200 εκ.

ΤΟΥ ΦΟΙΒΟΥ ΓΚΙΚΟΠΟΥΛΟΥ

 To Web (η «αράχνη») σιγά σιγά αντικαθιστά το συρτάρι και πολλοί συγγραφείς, ή επίδοξοι τέτοιοι, εισβάλλουν και το παραγεμίζουν με τα γραπτά τους. Είναι οι λεγόμενοι blogger, αυτοί οι «γραφιάδες της αράχνης» που σε κατάλληλες τοποθεσίες (ιστότοπους) στο Web,  ρίχνουν σκέψεις, άρθρα, δοκίμια και ποιήματα, διηγούνται προσωπικές ιστορίες και εμπειρίες ή προχωρούν στην παραπληροφόρηση. Ανάμεσα στους ανανεωτικούς σκοπούς της γραφής στον υπολογιστή, επιδιώκεται η παραγωγή του υπερκειμένου: που, στο όνομα της πολυμορφίας, αποβάλλει τις παλιές λογοτεχνικές νόρμες και διευρύνει την ιδέα της γραφής  εισάγοντας εικαστικά στοιχεία και άλλους τύπους επικοινωνίας. Επακόλουθο θα πρέπει να είναι η αλλαγή της προσέγγισης των αναγνωστών στο γραπτό κείμενο.

Επειδή, μ’ αυτή την έννοια, σήμερα δεν συναντάμε μεγάλα αποτελέσματα, δεν θα ήταν περίεργο να πάμε να δούμε τον πρόδρομο κάθε δυνατού λογοτεχνικού έργου, όπως «Η ζωή και οι απόψεις του Τρίστραμ Σάντι, κυρίου από σόι», του εγγλέζου διαφωτιστή Λόρενς Στερν. Προάγγελος του καιρού μας για την προσοχή του στους συμβολισμούς του σώματος, στις συντμήσεις και στις εικόνες που αντικαθιστούν τις λέξεις, στην ανάμιξη των τυπογραφικών σημείων, στις διαφημιστικές τεχνικές για την προώθηση του ενδιαφέροντος για ένα βιβλίο, ο Στερν είναι επίσης ο εφευρέτης της λέξης «hobby», δηλαδή του πασατέμπου ως προσκόλληση στο παιχνίδισμα. Μακάρι η ίδια προσκόλληση εκείνου που, στα λογοτεχνικά πράγματα, παραβιάζει τους κανόνες για παιχνίδι.

Μετά από τα πορνογραφικά, τα πρωτεία στο Web λόγω ποσότητας και συχνότητας επίσκεψης, καταλαμβάνουν οι  λογοτεχνικοί ιστότοποι, περισσότερο περιστασιακά ή εφήμερα παρά μόνιμα.    

Αν πράγματι θέλεις, μπορείς να ανατρέξεις σ’ αυτούς για να δημοσιεύσεις και διαδόσεις on line, στον μαγνητικό χώρο του Internet, τα μυθιστορήματά σου, τους στίχους σου, τα άρθρα σου, τα μανιφέστα σου, τα διαγγέλματά σου και ότι άλλο επιθυμείς. Η ακολουθούμενη διαδικασία είναι η ίδια του περάσματος «από τη φάμπρικα στον καταναλωτή»: απευθείας από τον συγγραφέα στον αναγνώστη, χωρίς διαμεσολαβητές ή εκδοτικές παρεμβάσεις. Το κοινό των αναγνωστών; Εν δυνάμει απέραντο.

Αρκεί το Web να μην γίνει ένας χώρος όπου πολλοί γράφουν με πάθος, αλλά λίγοι διαβάζουν με ενδιαφέρον. Πάντως είναι καλύτερα να δημοσιεύεις στο Web αντί να κυνηγάς εκείνους τους εκδότες «επί πληρωμή» που, για ν’ αποφύγουν την φορολογία δεν αναγράφουν την τιμή στα βιβλία που τυπώνουν: θα σου κοστίσει πολύ λιγότερο και μπορεί να προμηθευτείς και κανέναν αναγνώστη.    

Αν αποφασίσεις να γράψεις στο Web, πρέπει να καταλάβεις ότι δημοσιεύοντας on line, δεν είναι το ίδιο με το να τυπώνεις στο χαρτί. Για να αποφύγεις μια σίγουρη απόρριψη, πρέπει να κεντρίσεις αμέσως το ενδιαφέρον του αναγνώστη-πλοηγού με ελκυστικούς τίτλους και με μια πολλά υποσχόμενη αρχή του κειμένου (incipit). Ένα κείμενο που, λόγω νόρμας και κανόνων του Web, πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομο.  

Ο Φοίβος Γκικόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ