16/12/18

Ένας νέος ερευνητικός φορέας

του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών:
Εργαστήριο Αρχειακών Τεκμηρίων και Τύπου

Κώστας Μπασάνος,Where trees never grow, 2018, κόντρα-πλακέ, μελάνι, 680 x 236 x 116 εκ.


ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΕΛΕΤΗ

Όπως προκύπτει από την ιστοσελίδα του νεότευκτου Εργαστηρίου Αρχειακών Τεκμηρίων και Τύπου (ΕΑΤΤ), χρειάστηκε αρκετός πειραματισμός και προγραμματισμός και συνέργεια με τη Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών, ώσπου το Τμήμα Φιλολογίας να ιδρύσει τον πολλά υποσχόμενο ερευνητικό φορέα του, το ΕΑΤΤ, του οποίου τα εγκαίνια θα γίνουν στη Στέγη Γραμμάτων «Κωστής Παλαμάς» στην Πάτρα, στις 4 Δεκεμβρίου.
Το ΕΑΤΤ ανήκει στην Ειδίκευση Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος και σκοπεύει να καλύψει ερευνητικές ανάγκες σε θέματα νεοελληνικής και συγκριτικής φιλολογίας σε πανελλαδικό και διεθνές επίπεδο, διδακτικές ανάγκες του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, και να εγκαινιάσει διεπιστημονικές συνεργασίες με άλλα πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Τα μέλη της Ειδίκευσης έχουν μακρά θητεία σε επιστημονικά πεδία συνυφασμένα με την αρχειακή έρευνα, την εκδοτική ή τη μελέτη της σχέσης λογοτεχνίας και Τύπου. Η κ. Κατερίνα Κωστίου, που οραματίστηκε την ίδρυση αυτού του Εργαστηρίου, έχει ταξινομήσει τα αρχεία του Γ.Θ. Βαφόπουλου, του Γιώργου Σεφέρη, του Γιάννη Σκαρίμπα, έχει εκδώσει, μεταξύ άλλων, τα άπαντα του Σκαρίμπα, διάφορα σώματα αλληλογραφίας μεταξύ λογοτεχνών, ενώ πριν ξεκινήσει την ακαδημαϊκή της καριέρα είχε θητεύσει σε φορείς αρχειακού υλικού: στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης, στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, στη Δημόσια Βιβλιοθήκη του Norwich, στη Βιβλιοθήκη του University of East Anglia, στη Βιβλιοθήκη και τα αρχεία του καθηγητή Γ.Π. Σαββίδη κ.α. Όλη αυτή η εμπειρία συναντήθηκε γόνιμα με τα αντίστοιχα ερευνητικά ενδιαφέροντα και την πλούσια ερευνητική εμπειρία των άλλων μελών του Τμήματος.
Η κ. Γεωργία Γκότση έχει εκδώσει τους Αθλίους των Αθηνών του Ι. Κονδυλάκη, την αλληλογραφία της E. M. Edmonds με τον Νικόλαο Πολίτη, έχει ερευνήσει το αρχείο του Ν. Πολίτη και στον Τύπο ζητήματα όπως η πρόσληψη του Τennyson στην Ελλάδα. Η κ. Άννα Κατσιγιάννη έχει ασχοληθεί με τα αρχεία της Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη, του Στέλιου Λύτρα, της Νένης Ευθυμιάδη, του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, του Απόστολου Μελαχρινού, του Άγγελου Σικελιανού, καθώς και με το αθησαύριστο έργο του Πλάτωνα Ροδοκανάκη και του Κωστή Παλαμά, μεταξύ άλλων. Η κ. Αναστασία Αθήνη ασχολείται συστηματικά με τη σχέση λογοτεχνίας και Τύπου και με την ψηφιακή διαχείρισή του. Στα μέλη του ΕΑΤΤ προστέθηκε πρόσφατα ο κ. Γιάννης Παπαθεοδώρου ο οποίος έχει συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα του ΕΙΕ, του ΕΚΚΕ, του ΕΚΕΒΙ, του Πανεπιστημίου της Κρήτης, του ΕΛΙΑ, καθώς και των ΑΣΚΙ και έχει μελετήσει θεωρητικά ζητήματα που σχετίζονται με την έννοια του Αρχείου και τις νέες πρακτικές που αναδύονται στην ψηφιακή εποχή. Στο ερευνητικό δυναμικό ήρθαν επίσης πρόσφατα να προστεθούν η κ. Ελένη Παπαργυρίου και η κ. Θάλεια Ιερωνυμάκη, ενδυναμώνοντας έτσι τη στελέχωση του ΕΑΤΤ. Και, φυσικά, μέλη του εργαστηρίου είναι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, μεταδιδάκτορες ή ερευνητές εγνωσμένης εμπειρίας, ενώ  το αρχειακό του υλικό είναι ανοιχτό σε όλους τους ερευνητές.

Η ιδιαιτερότητα αυτού του φορέα η οποία τον διαφοροποιεί από άλλους εύρωστους φορείς αρχείων είναι ότι δεν συνιστά αποθετήριο αρχειακού υλικού, αλλά μια δραστηριότητα ενταγμένη σε πλαίσιο ακαδημαϊκό, η οποία στοχεύει στη σύνδεση του αρχειακού υλικού και του Τύπου με την έρευνα και τη διδασκαλία. Πιο συγκεκριμένα, το ΕΑΤΤ, όπως μας πληροφορεί η ιστοσελίδα του (http://eatt.philology.upatras.gr/), έχει στόχο τη μελέτη αρχείων λογοτεχνών ή πολιτισμικών φορέων με αναγνωρισμένη πορεία και σημαντική προσφορά στη λογοτεχνία, καθώς και του Τύπου σε σχέση με τη λογοτεχνία. Στόχος είναι η έρευνα και η παραγωγή γνώσης σε επίπεδο μεταπτυχιακό, ώστε να καλυφθούν ποικίλα κενά της νεοελληνικής και της συγκριτικής φιλολογίας. Η συστηματική μελέτη αρχειακού υλικού και του περιοδικού τύπου θα δρομολογήσει την επεξεργασία εκδόσεων του έργου συγγραφέων, τη μελέτη του υλικού αναφοράς έργων που συζητήθηκαν εκτενώς από την κριτική, εκδόσεις αλληλογραφίας μεταξύ λογοτεχνών, έτσι ώστε να φωτισθούν προσωπικότητες, εποχές, σχέσεις και γεγονότα.
Το εργαστήριο στεγάζεται στην «Αρχειοθήκη» της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Πατρών και Κέντρου Πληροφόρησης (ΒΚΠ), με την οποία συνεργάζεται και για άλλες δραστηριότητες, όπως είναι o διαγωνισμός μικροαφηγήματος που προκήρυξε φέτος η ΒΚΠ για δεύτερη φορά ή διάφορες εκδηλώσεις για τον πολιτισμό ή συνέδρια. Στόχος αυτή τη φορά είναι η έκδοση ειδικών τόμων και τευχών και την κατάρτιση βάσεων δεδομένων. Επιπλέον, στόχος είναι η αξιοποίηση του αρχειακού υλικού και του Τύπου μέσω της εκπόνησης διπλωματικών και διδακτορικών διατριβών, διοργάνωσης συνεδρίων, επιστημονικών ημερίδων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων, καθώς και διαλέξεων από προσκεκλημένους επιστήμονες της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Και, καθώς η έννοια του Αρχείου είναι ένα ζήτημα που αναθεωρείται και διευρύνεται στην ψηφιακή εποχή εύλογα το ΕΑΤΤ σκοπεύει να εγκαινιάσει έναν διεπιστημονικό θεωρητικό προβληματισμό για ζητήματα που αφορούν είτε τα νέα ψηφιακά εργαλεία είτε την αρχειακή κουλτούρα.
Το ΕΑΤΤ δέχεται δωρεές προσωπικών βιβλιοθηκών και αρχείων λογοτεχνών ή την εκχώρηση του δικαιώματος μελέτης σαρωμένου αρχειακού υλικού, ύστερα από απόφαση ειδικής επιτροπής η οποία αποτελείται από τα μέλη της Εφορείας της ΒΚΠ και μέλη ΔΕΠ των οποίων το αντικείμενο είναι συναφές με τη θεματική της δωρεάς. Παρά το γεγονός ότι τώρα ξεκινά τη δράση του, έχει κάποια σημαντικά προσκτήματα: τη βιβλιοθήκη του Θανάση Βαλτινού, το αρχείο του Αργύρη Χιόνη, το αρχείο της Νένης Ευθυμιάδη, τη βιβλιοθήκη και το αρχείο του Θανάση Κωσταβάρα, το αρχείο του Άρη Μαραγκόπουλου μαζί με τη βιβλιοθήκη του για τον Joyce, ενώ σύντομα θα έρθουν και άλλα σημαντικά αρχεία όπως της Αθηνάς Παπαδάκη και του περιοδικού Περίπλους.
Ας ελπίσουμε ότι οι φιλόδοξοι στόχοι του ΕΑΤΤ θα ευοδωθούν προς όφελος της λογοτεχνίας και των επιστημών που τη μελετούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: