O στοχαστικός Νοέμβρης

Marion Bataillard, Αυτοπροσωπογραφία με τουρμπάνι,
2017, λάδι σε ξύλο, 41 x 32 εκ.

Εδώ και καιρό έχει αρχίσει με επιμέλεια από το νεοφιλελεύθερο μπλοκ μια τάση αναθεώρησης της σύγχρονης ιστορίας. Γίνεται προσπάθεια να λησμονηθούν όλα εκείνα τα στοιχεία που αναδεικνύουν την φρίκη του ναζισμού και του φασισμού, να θεωρηθούν οι αριστεροί περίπου το ίδιο ένοχοι με τους ακροδεξιούς και να ηττηθεί η ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς.

Επειδή όμως αυτό σκοντάφτει στην ιστορική πραγματικότητα και στην συλλογική μνήμη, οι Βένετοι και οι Πράσινοι, αιώνες μετά την στάση του Νίκα, θέλουν να επαναλάβουν την ιστορία, πλην όμως καταλήγουν στην φάρσα. Προκρίνουν πάλι το δόγμα "πατρίς, θρησκεία, οικογένεια", γιατί το αφήγημα της αριστερής παρένθεσης απλώς δεν περπατά. Εξεμέτρησε το ζην. Ο σκληρός ιδεολογικός βραχίονας η Ν.Δ. πια στρίβει όλο και πιο δεξιά. Σε λίγο θα θυμίζει τον Γιόζεφ Στράους και την περίφημη ρήση του, πιο δεξιά από εμάς ο τοίχος.

Αυτά σκέφτομαι τούτο τον Νοέμβρη. Και το μυαλό μου γυρνά πίσω στο 1917, στην Επανάσταση που φιλοδόξησε να αλλάξει τον κόσμο, αλλά δεν πρόλαβε να αλλάξει ούτε τον εαυτό της. Την Επανάσταση που έδειξε ότι το αδύνατο είναι δυνατό, αλλά μεσοστρατίς έχασε την ορμή της. Κι έγινε κράτος η Επανάσταση των εργατών, κι έγινε καθεστώς. Αλλά τούτος ο Νοέμβρης έχει στην προίκα του και το Πολυτεχνείο. Μια προίκα βαριά, που όμως στα χρόνια που πέρασαν πολλοί προσπάθησαν να το βάλουν στο Μουσείο. Αλλά μια περίεργη αίσθηση το κράτησε ζωντανό στην μνήμη των ανθρώπων, όχι όπως το θέλαν οι επαγγελματίες της επίσημης πολιτικής, αλλά σαν κάτι αληθινό που το ένιωσαν οι άνθρωποι. Το ίδιο όπως είχαν νοιώσει και την Μεγάλη Επανάσταση. Σ' αυτό πάνω προσκρούουν οι νεοφιλελεύθεροι και οι ακροδεξιοί.

Κι είναι στ’ αλήθεια τούτος ο στοχαστικός Νοέμβρης, με το βλέμμα το μελαγχολικό, λίγο πριν μπει ο βαρύς χειμώνας, που ξαναβάζει τούτη την περιπέτεια πάνω στο τραπέζι απ’ την αρχή. Σκέφτομαι πως ό,τι επιδιώκουν οι φασίστες και οι πατρίκιοι φίλοι τους, αυτοί που θέλουν να ξεπλύνουν τα ανομήματα του μαύρου αίσχους, δεν θα περάσει. Γιατί στ’ αλήθεια ο Νοέμβρης μέσα στην μελαγχολία του χαμογελά ανεπαίσθητα και μου τονίζει πως ο καθεστωτικός αναθεωρητισμός δεν γίνεται ποτέ κτήμα του λαού, δεν γίνεται ποτέ μεράκι του λαού. Μένει πάντα απόμακρος, πάντα εγκεφαλικός, αλλά καιροφυλακτεί για να δείξει αν μπορέσει το μπρουτάλ πρόσωπό του. Γιατί οι ψυχές των πραγματικών ανθρώπων, αυτών του μόχθου, ξέρουν να ιχνηλατούν ενστικτώδικα την πραγματική ιστορία. Ακόμα κι αν ξαστοχούν κάποιες φορές, στο βάθος νιώθουν. Αυτό είναι το σημαντικό.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά πάντα ο Νοέμβρης με θέλγει. Είναι αυτό το Ν το αισθαντικό, που λέει η φίλη μου, που σε αναστατώνει. Είναι αυτό που το Ν που έχει σαν στάμπα τη ζωή μου σημαδέψει, που μου ψιθυρίζει πως στο διάολο θα πάνε όσοι επιχειρούν να κοπροκρατήσουν το μέλλον, όπως ξέρουμε πως έκαναν και στο παρελθόν. Γι’ αυτό στον άγιο Νοέμβρη θα καπνίσουμε σέρτικα τσιγάρα με τον μπασμά της Θράκης, θα πιούμε βαρύ ξηρό κόκκινο κρασί, για τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που εξακολουθούν να ονειρεύονται ένα κόσμο αλλιώτικο.

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ