4/9/16

Λέσβος: Το «πνεύμα του τόπου»

ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΓΟΥΡΟΜΥΤΗ

Ναταλία Κουρσούμη,Αιολικό, μεταξοτυπία και κλωστή σε ύφασμα (λεπτομέρεια)


Έναυσμα για την εικαστική έκθεση GENIUS LOCI που πραγματοποιείται στη Στέγη Σ. Τρύφων, στον Μόλυβο (Μήθυμνα) Λέσβου, από 12 Αυγούστου έως και 10 Σεπτεμβρίου 2016, αποτέλεσε το επιτόπιο καλλιτεχνικό εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2016 από φοιτητές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Στο εργαστήριο συμμετείχαν φοιτητές από τα Τμήματα Ζωγραφικής, Γλυπτικής, Χαρακτικής, και το Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης. Το διερευνητικό ενδιαφέρον του εργαστηρίου εστιάσθηκε στον ίδιον τον τόπο -εν προκειμένω το νησί της Λέσβου-, προσεγγίζοντας μέσα από μια πληθώρα πρακτικών, την ανθρωπογεωγραφία, την ιστορία, το φυσικό τοπίο και τον πολιτισμικό πλούτο που περιβάλλει το βορειανατολικό αυτό άκρο του Αιγαίου.
Ο όρος «Genius Loci», ή το «Πνεύμα του Τόπου» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα μιας περιοχής, ενώ ιστορικά σηματοδοτεί ένα «πέπλο» προστασίας που εκτείνεται καθ’ όλο το γεωγραφικό φάσμα και περιβάλλει τους κατοίκους, αλλά και τους φιλοξενούμενους που διέρχονται του χώρου. Οι φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών, εισερχόμενοι στον τόπο, επιχειρούν να αποτυπώσουν, ο καθένας, μια ξεχωριστή πτυχή αυτής της ατμόσφαιρας. Με όχημα τη σύγχρονη εικαστική γλώσσα προσεγγίζουν παραδοσιακές πρακτικές όπως η μεταλλουργία, η υφαντική, και η ζωγραφική στο ξύλο. Εννοιολογικά εμπνέονται από την ιστορία των αρχαίων και νεότερων χρόνων, την ιδιαιτερότητα του φυσικού τοπίου, τα τοπικά παραδοσιακά επαγγέλματα, τη λογοτεχνική και ποιητική γραφή. Η οπτική αυτή ανακινεί μνήμες του παρελθόντος, ενώ την ίδια στιγμή φέρνει στο προσκήνιο σύγχρονες προβληματικές όπως η απόσυρση των παραδοσιακών τεχνικών, ο λήθαργος της ποιητικής γλώσσας και της εικαστικής γραφής που χάνονται στη βοή των μητροπόλεων, αλλά και καίρια ζητήματα ταυτότητας που εγείρουν οι πληθυσμιακές μετατοπίσεις που συντελούνται στον πολιτισμικό άξονα της περιοχής και διαμορφώνουν το νέο γεωπολιτικό χάρτη. 

Στη βίντεο-εγκατάσταση των Άννα Τζώρτζη, Γιάννη Σωτηρίου και Ορέστη Καρύδα η μυθολογική συνάντηση του Ορφέα με την Λέσβο αποτελεί αφορμή για μια προσωπική καλλιτεχνική συνδιαλλαγή με το νησί. Το έργο «Φύσεως» συνθέτει έναν ύμνο στη φύση που εκθειάζει με κάθε λεπτομέρεια όλη την ομορφιά και τις δυνάμεις της. Το έργο πραγματοποιήθηκε στο Απολιθωμένο Δάσος στο Σίγρι, με τη συμβολή της διεύθυνσης και του προσωπικού του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.
Η Ραφαέλλα Τσόπτση στο βίντεο-καταγραφή της επιτελεστικής της δράσης, διαπραγματεύεται τους ιστορικούς δεσμούς που συνδέουν το νησί της Λέσβου με τα Ανατολικά, Τουρκικά παράλια, εστιάζοντας στο θέμα του εμπορείου και της ελαιουργικής παραγωγής.
Στο έργο της Ναταλίας Κουρσούμη, το αρχαίο μοτίβο του Αιολικού Κιονόκρανου που βρίσκεται στον ιερό ναό του Απόλλωνα, στην περιοχή της Κλοπεδής, σχηματοποιείται στο κεντρικό θέμα μιας σύγχρονης καλλιτεχνικής μεταγραφής, που συνδιαλέγεται με την παράδοση της υφαντικής τέχνης.
Η  Μαρία Λίζα Ρεντλ-Παππά προσεγγίζει με βιωματικό τρόπο την καθημερινότητα των ψαράδων του Μολύβου. Η αλιευτική παράδοση, που έχει βαθιές ρίζες στη νεότερη ιστορία του νησιού, μετασχηματίζεται μέσα από φυσικά και άλλα αντικείμενα σε γλυπτικές επιτοίχιες κατασκευές-σύμβολα της παράδοσης αυτής.
Η ζωγραφική της Χριστίνας Αντωνιάδη μνημονεύει την τέχνη των λαϊκών ζωγράφων της επαρχίας, οι οποίοι χρησιμοποιούν το ακατέργαστο ξύλο για να αποτυπώσουν σκηνές της καθημερινής ζωής. Με τη ματιά ενός  σύγχρονου περιηγητή, οι απλές αυτές αποτυπώσεις αντανακλούν τον αυθορμητισμό και την έλξη προς τον τόπο.
Η γλυπτική εγκατάσταση του Γιώργου Χατζησπύρου, αντίθετα, εκθέτει την αδράνεια που παρατηρείται σε ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης κοινωνίας της πόλης ως προς τα προβλήματα που βιώνει η επαρχία. Ζητήματα φύλου, αλλά και το μεταναστευτικό-προσφυγικό ζήτημα μορφοποιούνται σε ένα έργο που εφορμά από την παραδοσιακή μεταλλουργία εκτεινόμενο σε σύγχρονα δομικά υλικά.
Η Εριφύλη Δουκέλη ακολουθεί πολλαπλές διαδρομές στο εσωτερικό του νησιού. Φωτογραφικές συνθέσεις ημερολογιακού χαρακτήρα, θέτουν ως πρωταγωνιστή τον Άλλο, έναν ταπεινό επισκέπτη από ευτελές υλικό, ο οποίος αναδεικνύει με χιούμορ αλλά και αναπάντεχη ευκρίνεια τις τοπικές ιδιαιτερότητες.
Τέλος, η Ελπίδα Μπελάλη, υιοθετεί κι εκείνη με ειλικρίνεια τη ματιά του επισκέπτη, ο οποίος όμως αντί να εντρυφεί στην τοπικότητα, αντιμετωπίζει τις σχέσεις περιφέρειας και πολλαπλών κέντρων ως «επαναλαμβανόμενα πεδία δράσης» και ως μια απειρία συνδυαστικών συνόλων. Στον εννοιολογικό της χάρτη δύσκολα διακρίνονται όρια∙ γνωρίζει μόνο «ένα κομμάτι γης που αιωρείται από την Ανατολή έως την Δύση.»


Η Χριστίνα Σγουρομύτη είναι εικαστική καλλιτέχνις

Δεν υπάρχουν σχόλια: