Αναζητώντας τον ποιητικό σπινθήρα

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΠΑΠΠΑΣ, Το ανεκτίμητο τίποτα, εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 56

Με μια απροσδόκητα λαϊκότροπη προσέγγιση του κατ’ εξοχήν συμβόλου της λαϊκότητας, για την κυρίαρχη μοντερνιστική αφήγηση, δηλαδή του στρατηγού Μακρυγιάννη, ξεκινά η συλλογή του Γιάννη Παππά.

Σ’ ένα μπαρ στου Μακρυγιάννη προχθές [...]

Πίναμε και χορεύαμε όλη νύχτα και

σαν καθίσαμε του λέω: Πού το τσάκισες αυτό το χέρι;


Συμβατό, ίσως και αναμενόμενο, το αμέσως επόμενο ποίημα, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Τα λυπημένα αγάλματα», όμως, ξαφνικά, το τρίτο ποίημα της συλλογής απεκδύεται τη βαριά και φθαρμένη αυτή θεματική παράδοση, κρατώντας μόνο το ρυθμό της, ο οποίος υποβάλλει εικόνες έκτακτες, δίνοντάς μας ένα άρτιο ποίημα:

Χαράματα στης λύπης το ποτάμι,

με τις ιτιές τις άκαρπες και τις θλιμμένες λεύκες.

Ορθός στην πλώρη ο Χάροντας και το καράβι πάει.

Ακολουθούν κάποια ποιήματα που δεσμεύονται υπερβολικά, είτε από τις διακειμενικές αναφορές τους είτε από ιδέες που δεν έχουν μετουσιωθεί ποιητικά, αλλά να που πάλι εμφανίζεται ένα ελευθερόστιχο ποίημα, που αντί να αναχωνεύει παραδοσιακούς ρυθμούς και ήχους, τους εικονογραφεί μοναδικά:

Πέφτει μια βροχή λυπητερό κλαρίνο.

Πάνω στον τσίγκο παίζει η ορχήστρα

Ο ίδιος κύκλος επαναλαμβάνεται, μέχρι το ποίημα «Το θλιμμένο κορίτσι», με τη δηλωτική αφιέρωση στη μνήμη της Μαρίας Πολυδούρη, την οποία ο Γιάννης Παππάς ως φιλόλογος έχει μελετήσει και ανθολογήσει. Αντίθετα απ’ ό,τι γίνεται συνήθως, δεν πηγαίνει στην ποιήτρια «με τον τρόπο της», αλλά στέκεται σε απόσταση και την περιγράφει με τον δικό του, μας την παραδίδει ακέραια:

Ποια είναι η απαρηγόρητη σκιά

που τριγυρνάει ακόμη στα όνειρά μας

θρηνώντας για έναν έρωτα ανεκπλήρωτο

και οριστικά χαμένο.  

Τα ποιήματα που ακολουθούν, είναι σαν να συνοψίζουν τη συλλογή, διαγράφοντας πάλι τον κύκλο που περιέγραψα. Η περίπτωση του Γιάννη Παππά είναι νομίζω αντιπροσωπευτική μιας μεγάλης κατηγορίας: ενώ έχει μελετήσει συστηματικά ποίηση, ενώ το ταλέντο, δηλαδή η ποιητική δυνατότητα είναι έκδηλη, η ισοπεδωτική εξοικείωση με την ποίηση διά της φιλολογικής διδακτικής κατατρώει αυτή τη δυνατότητα, δεν την αφήνει να αναπτυχθεί, να ανοικειωθεί, να κρατήσει σταθερή την απειροελάχιστη εκείνη απόσταση που είναι απαραίτητη για την ηλεκτρική κένωση που συνιστά την ποιητική συνθήκη.

Τεύχη περιοδικών

Μανδραγόρας, τχ. 46

Γενναιόδωρο το τεύχος του περιοδικού, αφού συνοδεύεται από υπογεγραμμένη μεταξοτυπία έργου του Απόστολου Γιαγιάννου. Με αφιερώματα και εμπεριστατωμένες αναφορές, μεταξύ άλλων στους Κλείτο Κύρου, Μαρία Σερβάκη, Τάσο Δενέγρη, στο περιοδικό «Ενδοχώρα» και, φυσικά, στον Απόστολο Γιαγιάννο. Αιχμηρά τα σχόλια του Μ. Στεφανίδη και του Π. Νούτσου.

Κουκούτσι, τχ. 6

Με ένα αφιέρωμα στον Μαγιακόφσκι, από τον Άγγελο Θεοχάρη, κυκλοφορεί το τεύχος, κι μ’ ένα δεύτερο, στη σύγχρονη ουγγρική ποίηση, από τον Γιώργο Βέη. Πλούσια η υπόλοιπη ύλη, απ’ την οποία ερανίζομαι λίγους στίχους του Τάσου Γαλάτη:

Σκύψτε κι ακούστε, δεν είναι τόσο μαύρο το σκοτάδι

ευωδιάζουν πάλι κι αυτή την Άνοιξη

της Ακαδημίας οι νεραντζιές.

Και οι νεαροί διαδηλωτές δεν είναι οπωσδήποτε κουκουλοφόροι/ δεκαοχτάρηδες είναι, όπως κάποτε κι εσείς...

Νέα Εποχή, τχ. 312

Το καλό αυτό πολιτιστικό περιοδικό της κυπριακής αριστεράς, στο παρόν τεύχος του ολοκληρώνει το αφιέρωμά του στον ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη, ενώ περιέχει ένα αφιέρωμα, μαζί με έργα του εικαστικού Φώτου Δημητρίου, και ύλη ποικίλη, όπως το κείμενο της Τάνιας Ραχματούλινα για τους τσιγγάνους της Ρωσίας.

Δαφνοκέρασα, τχ. 2

Ως «Βήμα έκφρασης του Πνευματικού Κύκλου Έδεσσας» αυτοσυστήνεται το καινούριο αυτό περιοδικό, δηλώνοντας τα ενδιαφέροντά του: «τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, η ιστορία, η λαογραφία και, κυρίως η πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία στην πόλη μας, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της Πέλλας και της Ημαθίας». Ευχόμαστε, καλό να είναι το ταξίδι του.