23/12/10

Υπήρχε ένα χριστουγεννιάτικο βιβλίο που…

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ, Το βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων, Εικόνες: Ντανιέλα Σταματιάδη, εκδόσεις Μεταίχμιο (από 6-8 ετών)

Κάποτε σε μια μπουάτ, επί Δικτατορίας, ο συνθέτης και στιχουργός Κώστας Χατζής κάλεσε το κοινό να πουν όλοι μαζί ένα αγαπημένο τους τραγούδι: εκείνος στηρίχτηκε στην κιθάρα του και έσκυψε το κεφάλι σε περισυλλογή και την στάση του μιμήθηκαν και οι υπόλοιποι σε αγαστή σύμπνοια. Με αυτόν τον τρόπο τραγούδησαν τότε, κοινό και ερμηνευτής, νοερά, ένα από τα απαγορευμένα τραγούδια εκείνης της περιόδου. Μια παρόμοια προτρεπτική κίνηση θεωρώ πως κάνει με το καινούργιο βιβλίο του ο Κυριάκος Χαρίτος (είχαμε δίκιο, τελικά, πέρυσι τέτοιον καιρό όταν προαναγγέλλαμε ένα ευοίωνο μέλλον για τον νέο συγγραφέα).
Αυτήν την φορά δεν επιλέγει την μυθοπλασία, έστω και ανατρεπτική. Επιλέγει την διαμαρτυρία και, προκειμένου για τον εν λόγω στόχο, επιστρατεύει μια αφήγηση παρατακτική, πιο κοντά στην ποίηση παρά στο πεζό. Το “προφητικό” ύφος τής επωδού «Υπήρχε ένα χριστουγεννιάτικο βιβλίο που», η οποία επανέρχεται στις δεξιές σελίδες ως εκτενής λεζάντα τής, απόλυτα εναρμονισμένης υφολογικά, εικόνας που βρίσκεται εξ αριστερών, συμπληρωμένη, βέβαια, κάθε φορά και με μια καινούργια κατεδάφιση, τόσο ευπρόσδεκτη και ανακουφιστική, των ποικίλων στερεοτύπων που γεμίζουν τα γιορτινά βιβλία, είναι και η μόνη αισθητική επεξεργασία στην οποία έχει υποβάλει ο Χαρίτος τις ιδέες του. Δεν χρειαζόταν, εξάλλου, τίποτε άλλο. Έτσι απλά, λιτά, σχεδόν σιωπηρά, ο συγγραφέας συμμερίζεται τις δυσκολίες ψυχικές ή/ και οικονομικές όσων (παιδιών) δεν περιβάλλονται από πολύχρωμα φωτάκια, χαρούμενες μελωδίες, στολισμένα δέντρα, ειδυλλιακά τοπία, έλκηθρα φορτωμένα με δώρα και λιχουδιές, αλλά έχουν μόνον τα παλιά τους παιχνίδια ή περιμένουν τους δικούς τους ανθρώπους να γυρίσουν σώοι στην οικογένειά τους· και αυτό θα είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσαν να προσμένουν. Ίσως σε μια άλλη εποχή να μην γραφόταν ένα τέτοιο βιβλίο. Ίσως ακόμη να υπάρξουν κι άλλα με παρόμοια θεματική. Το ζήτημα, όμως, σχεδόν πάντα, σε καιρούς ειρήνης, δεν είναι το τι αλλά το πώς. Και ο Χαρίτος επέλεξε έναν τρόπο που, ακόμα πιο πολύ και από την πρωτοτυπία του, είναι επαινετός για την καθαρή και ειλικρινή ματιά του, την δίχως ψιμύθια: ο συγγραφέας δεν σφυρίζει αδιάφορος, ούτε καμώνεται συμπαράσταση αφ’ υψηλού. Είναι, δε, η μοναδική φορά που δεν θα επεσήμαινα ως αρνητική την απουσία των βιογραφικών στοιχείων: σαν έκφραση ομαδικής αντίδρασης και απέχθειας, όσο και αναζήτησης της εγκαρδιότητας, το βιβλίο αυτό ανήκει σε όλους μας, τόσο περισσότερο επειδή το απαγορεύει η επιβαλλόμενη ευδαιμονία των ημερών.

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΤΣΟΥΠΡΟΥ

Δεν υπάρχουν σχόλια: