Της Εύης Προύσαλη*
Ο Κώστας Ν. Φαρμασώνης ήταν πτυχιούχος της Νομικής και Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, ενώ σπούδασε θέατρο δίπλα στον σκηνοθέτη Δ. Ροντήρη και στην τότε καλύτερη σχολή θεάτρου της Ευρώπης, στα σεμινάρια του MAX REINHARDT στη Βιέννη. Παραμένει ένας από τους λίγους Έλληνες σκηνοθέτες που σπούδασαν στο εξωτερικό. Στη Γερμανία, ήρθε σε επαφή με τις θεατρικές φόρμες και τεχνικές του εξπρεσσιονισμού, με το Μπρεχτικό Θέατρο, με το μουσικό θέατρο και με το καμπαρέ. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αναπτύχθηκε η αισθητική του και καλλιεργήθηκε η οπτική του για τη σκηνική πράξη.
Ήταν βαθύς μελετητής των γερμανόφωνων συγγραφέων, καθώς τους διάβαζε από το πρωτότυπο, και σημαντικός αναλυτής των έργων του Μπρεχτ, του Σαίξπηρ, του Γκολντόνι, του Αριστοφάνη. Αυτοί και, πολλοί άλλοι, ήταν οι συγγραφείς που επέλεξε να ανεβάσει στα 12 χρόνια που ήταν Διευθυντής στο Δημοτικό Θέατρο Αγρινίου, και παρουσίασε μέσα από τις σκηνοθεσίες του, οι οποίες τον κατέταξαν ανάμεσα στους σημαντικότερους Έλληνες σκηνοθέτες της γενιάς του. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου συνεργάστηκε με αρκετούς νεότερους σκηνοθέτες και έδωσε απλώχερα την ευκαιρία, αλλά και την εμπιστοσύνη του, σε νέους και νέες ηθοποιούς να πρωταγωνιστήσουν σε σημαντικά έργα του κλασικού ρεπερτορίου.
Μελετούσε, παράλληλα και τους νεοέλληνες συγγραφείς (Μανιώτη, Κεχαϊδη, Σκούρτη κ.ά.) αναλύοντας με οξυδέρκεια τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και τις παθογένειες της ελληνικής αστικής και επαρχιακής νοοτροπίας, τα οποία στη συνέχεια αποτύπωνε με ιδιαίτερο χιούμορ και καυστική ειρωνεία στη σκηνή.
Ο Κώστας Φαρμασώνης διέπρεψε, όμως, και στο θέατρο για παιδιά, το οποίο και ανέδειξε και υπηρέτησε τόσο στο Θέατρο του Αγρινίου, αλλά κυρίως με τις δικές του παραστάσεις αργότερα στην Αθήνα, σκηνοθετώντας τα έργα του Ευγένιου Τριβιζά, με τεράστια επιτυχία για πολλά χρόνια.
Ο Κώστας ήταν, όμως, και σπουδαίος Δάσκαλος του Θεάτρου. Μέσα από τα σεμινάρια θεατρικής επιμόρφωσης που έκανε σε όλη την Ελλάδα με το πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού, ευτύχησε να έχει εκατοντάδες νέους και νέες, δασκάλους μέσης εκπαίδευσης και ηθοποιούς, που τον αποκαλούσαν “ο Δάσκαλος”, αναγνωρίζοντας την πολύτιμη προσφορά του στον εμπλουτισμό των γνώσεών τους γύρω από την τέχνη του θεάτρου, αλλά και στην άσκηση της κριτικής σκέψης.
Ο Κώστας ήταν επίσης και βαθύς γνώστης και μελετητής της ελληνικής ιστορίας και της δημοτικής παράδοσης. Είχε την ικανότητα να συνθέτει δημοτικά, πεζά κείμενα και ποιήματα και να τα διασκευάζει σε θεατρική πράξη, όπως έκανε στην εξαιρετική παράσταση “Ο Διάβολος στην μποτίλια” βασισμένη σε μικρές δημώδεις σπονδυλωτές ιστορίες, η οποία παίχτηκε για δύο χρόνια με μεγάλη επιτυχία και διθυραμβικές κριτικές στην Αθήνα.
Κατά τη θητεία του ως σύμβουλος θεάτρου στο Υπουργείο Πολιτισμού κατέθεσε καινοτόμες ιδέες αναφορικά με τη δημιουργία νέου πλαισίου λειτουργίας για τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ ενώ εισηγήθηκε την ίδρυση κρατικής σχολής σκηνοθεσίας.
Ο Κώστας Φαρμασώνης τίμησε πολλαπλώς και την Αρκαδική καταγωγή του, όταν αποφάσισε να έρθει να ζήσει με την οικογένειά του, στο Άστρος και να προσφέρει τις γνώσεις και την συσσωρευμένη καλλιτεχνική του εμπειρία στον τόπο του. Σκηνοθέτησε στο Άστρος, με ερασιτέχνες ηθοποιούς, σημαντικά έργα ελληνικά και ξένα με μεγάλη επιτυχία, κι έδωσε τη δυνατότητα στους συμπατριώτες του να εμβαθύνουν και να καλλιεργηθούν μέσα από την τέχνη του θεάτρου.
Ο Κώστας Φαρμασώνης διακατεχόταν από πάθος για τη ζωή και την τέχνη του. Δε συμβιβαζόταν με τίποτα λιγότερο από ό,τι εκείνος θεωρούσε τέλειο. Κυνηγούσε την τελειότητα παντού, στην αισθητική, στις σχέσεις του, στις παρέες, στο φαγητό, στο κρασί, στα ρούχα του, στον καπνό της πίπας του, στο καπέλο του! Θα μας λείψουν οι δυναμικές διαφωνίες του, η βροντερή φωνή του, το γάργαρο γέλιο του, το ανεξάντλητο χιούμορ του, οι ουσιαστικές θέσεις του περί τέχνης, κοινωνίας και ζωής.
Ο Κώστας Φαρμασώνης ήταν καλλιτέχνης και στοχαστής, ένας άνθρωπος της γνώσης, άνθρωπος με άσβεστο πάθος και μια αστείρευτη ενεργητικότητα που διοχέτευε στην οικογένειά του, στην τέχνη και στην επαφή του με τη φύση. Ήταν ένας σημαντικός άνθρωπος!
*Η Εύη Προύσαλη είναι διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο – κριτικός θεάτρου
Ο Κώστας Ν. Φαρμασώνης ήταν πτυχιούχος της Νομικής και Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, ενώ σπούδασε θέατρο δίπλα στον σκηνοθέτη Δ. Ροντήρη και στην τότε καλύτερη σχολή θεάτρου της Ευρώπης, στα σεμινάρια του MAX REINHARDT στη Βιέννη. Παραμένει ένας από τους λίγους Έλληνες σκηνοθέτες που σπούδασαν στο εξωτερικό. Στη Γερμανία, ήρθε σε επαφή με τις θεατρικές φόρμες και τεχνικές του εξπρεσσιονισμού, με το Μπρεχτικό Θέατρο, με το μουσικό θέατρο και με το καμπαρέ. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αναπτύχθηκε η αισθητική του και καλλιεργήθηκε η οπτική του για τη σκηνική πράξη.
Ήταν βαθύς μελετητής των γερμανόφωνων συγγραφέων, καθώς τους διάβαζε από το πρωτότυπο, και σημαντικός αναλυτής των έργων του Μπρεχτ, του Σαίξπηρ, του Γκολντόνι, του Αριστοφάνη. Αυτοί και, πολλοί άλλοι, ήταν οι συγγραφείς που επέλεξε να ανεβάσει στα 12 χρόνια που ήταν Διευθυντής στο Δημοτικό Θέατρο Αγρινίου, και παρουσίασε μέσα από τις σκηνοθεσίες του, οι οποίες τον κατέταξαν ανάμεσα στους σημαντικότερους Έλληνες σκηνοθέτες της γενιάς του. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου συνεργάστηκε με αρκετούς νεότερους σκηνοθέτες και έδωσε απλώχερα την ευκαιρία, αλλά και την εμπιστοσύνη του, σε νέους και νέες ηθοποιούς να πρωταγωνιστήσουν σε σημαντικά έργα του κλασικού ρεπερτορίου.
Μελετούσε, παράλληλα και τους νεοέλληνες συγγραφείς (Μανιώτη, Κεχαϊδη, Σκούρτη κ.ά.) αναλύοντας με οξυδέρκεια τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και τις παθογένειες της ελληνικής αστικής και επαρχιακής νοοτροπίας, τα οποία στη συνέχεια αποτύπωνε με ιδιαίτερο χιούμορ και καυστική ειρωνεία στη σκηνή.
Ο Κώστας Φαρμασώνης διέπρεψε, όμως, και στο θέατρο για παιδιά, το οποίο και ανέδειξε και υπηρέτησε τόσο στο Θέατρο του Αγρινίου, αλλά κυρίως με τις δικές του παραστάσεις αργότερα στην Αθήνα, σκηνοθετώντας τα έργα του Ευγένιου Τριβιζά, με τεράστια επιτυχία για πολλά χρόνια.
Ο Κώστας ήταν, όμως, και σπουδαίος Δάσκαλος του Θεάτρου. Μέσα από τα σεμινάρια θεατρικής επιμόρφωσης που έκανε σε όλη την Ελλάδα με το πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού, ευτύχησε να έχει εκατοντάδες νέους και νέες, δασκάλους μέσης εκπαίδευσης και ηθοποιούς, που τον αποκαλούσαν “ο Δάσκαλος”, αναγνωρίζοντας την πολύτιμη προσφορά του στον εμπλουτισμό των γνώσεών τους γύρω από την τέχνη του θεάτρου, αλλά και στην άσκηση της κριτικής σκέψης.
Ο Κώστας ήταν επίσης και βαθύς γνώστης και μελετητής της ελληνικής ιστορίας και της δημοτικής παράδοσης. Είχε την ικανότητα να συνθέτει δημοτικά, πεζά κείμενα και ποιήματα και να τα διασκευάζει σε θεατρική πράξη, όπως έκανε στην εξαιρετική παράσταση “Ο Διάβολος στην μποτίλια” βασισμένη σε μικρές δημώδεις σπονδυλωτές ιστορίες, η οποία παίχτηκε για δύο χρόνια με μεγάλη επιτυχία και διθυραμβικές κριτικές στην Αθήνα.
Κατά τη θητεία του ως σύμβουλος θεάτρου στο Υπουργείο Πολιτισμού κατέθεσε καινοτόμες ιδέες αναφορικά με τη δημιουργία νέου πλαισίου λειτουργίας για τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ ενώ εισηγήθηκε την ίδρυση κρατικής σχολής σκηνοθεσίας.
Ο Κώστας Φαρμασώνης τίμησε πολλαπλώς και την Αρκαδική καταγωγή του, όταν αποφάσισε να έρθει να ζήσει με την οικογένειά του, στο Άστρος και να προσφέρει τις γνώσεις και την συσσωρευμένη καλλιτεχνική του εμπειρία στον τόπο του. Σκηνοθέτησε στο Άστρος, με ερασιτέχνες ηθοποιούς, σημαντικά έργα ελληνικά και ξένα με μεγάλη επιτυχία, κι έδωσε τη δυνατότητα στους συμπατριώτες του να εμβαθύνουν και να καλλιεργηθούν μέσα από την τέχνη του θεάτρου.
Ο Κώστας Φαρμασώνης διακατεχόταν από πάθος για τη ζωή και την τέχνη του. Δε συμβιβαζόταν με τίποτα λιγότερο από ό,τι εκείνος θεωρούσε τέλειο. Κυνηγούσε την τελειότητα παντού, στην αισθητική, στις σχέσεις του, στις παρέες, στο φαγητό, στο κρασί, στα ρούχα του, στον καπνό της πίπας του, στο καπέλο του! Θα μας λείψουν οι δυναμικές διαφωνίες του, η βροντερή φωνή του, το γάργαρο γέλιο του, το ανεξάντλητο χιούμορ του, οι ουσιαστικές θέσεις του περί τέχνης, κοινωνίας και ζωής.
Ο Κώστας Φαρμασώνης ήταν καλλιτέχνης και στοχαστής, ένας άνθρωπος της γνώσης, άνθρωπος με άσβεστο πάθος και μια αστείρευτη ενεργητικότητα που διοχέτευε στην οικογένειά του, στην τέχνη και στην επαφή του με τη φύση. Ήταν ένας σημαντικός άνθρωπος!
*Η Εύη Προύσαλη είναι διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο – κριτικός θεάτρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου