Η Αυτού Αγριότης η Ζωή

Άρτεμις Ποταμιάνου, May, 2023, εγκατάσταση, μικτή τεχνική

Της Έλσας Κορνέτη*

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΖΩΗΣ, Η άφιξη των θηρίων, εκδόσεις Ενύπνιο 2023, σελ. 92

 

Κλείστε τις πύλες των τειχισμένων πόλεων/ είναι η ώρα που εκατομμύρια μυρμήγκια σιάφου επιτίθενται/ κι αν υπάρχει μια θεραπεία/ είναι να κολλήσουν τα τρομερά/ σαγόνια από τη βλέννα του ταπεινού ποιητή-γυμνοσάλιαγκα

Η κυρίαρχη αίσθηση που επικρατεί μετά την ανάγνωση της νέας συλλογής του Γιώργου Καλοζώη, είναι η εξερεύνηση, η διερεύνηση της ζωής του ποιητή με την αίσθηση ότι περνά κάθε μέρα μέσα από μια ζούγκλα συναντώντας πολλά και διαφορετικά σαρκοφάγα θηρία, η αίσθηση ότι βγαίνει λαβωμένος μεν αλλά σώος δε μέσα από την περιπέτεια, και γράφει γι’ αυτά που έζησε και είδε σπαρταρώντας μέσα στο στόμα του τρόμου.
Τον ποιητή απασχολεί βαθιά η ζωή και η αγριότητά της. Αυτή η ζωή η καθημερινή, η μονότονη, η κατά τόπους θλιβερή και συνάμα επιθετική, με τα οικογενειακά της μυστικά και δράματα, με τις μικροχαρές, με τις απώλειες, την αφόρητη πειθαρχία και καταπίεση κάτω από την μπότα των άφθονων εργασιακών και κοινωνικών πρέπει, η ανάγκη για φυγή και απόδραση από λογής λογής δεσμοφύλακες, κι όλα αυτά γιατί η ζωή είναι τραγικά διπρόσωπη‧ εκεί που σε κοιτά γλυκά και τρυφερά, την ίδια στιγμή βγάζει δόντια κοφτερά και νύχια γαμψά και γίνεται λεοπάρδαλη και ύαινα έτοιμη να σου επιτεθεί για να σε κατασπαράξει. Κι εσύ ο ευαίσθητος, ο ευάλωτος ποιητής που την κάθε δόνηση απορροφάς, αλλά που μαρσάρεις παράλληλα το φτερωτό όχημα της τέχνης σου, αυτό που κάνεις δεν είναι τίποτα άλλο από το να προσπαθείς να μην καταλήξεις αμάσητη τροφή στο στομάχι της άγριας ζωής, επιλέγοντας τις πιο παράδοξες διαδρομές,  αποφεύγοντας αυτήν που θα σε οδηγήσει στον μακάβριο προορισμό της ευθυγράμμισης.
[…]Πράγματι η μνήμη μοιάζει με κάταγμα/ σ’ ένα σημείο του σώματος/ όπου δεν μπορεί να μπει γύψος/ μοιάζει με πόνο που οδηγεί/ σε ένα θεοσκότεινο λαβύρινθο όπου ο Μινώταυρος/ είναι ένα σωστό ερείπιο/ με μια γνάθο καταφαγωμένη από καρκίνο/ κι αυτός που τον σκοτώνει ένα τέρας χειρότερο/ μεταμφιεσμένο σε ήρωα […]
Πόσο μόνος αισθάνεται ο ποιητής, όπως και κάθε δημιουργικός καλλιτέχνης άλλωστε μέσα στο μαύρο δάσος με τους δαίμονές και τα δαιμόνιά του, σ’ αυτήν τη μοναχική περιπλάνηση που γεννά κάτι νέο κάθε φορά; Τα άγρια θηρία μπορεί να φέρουν κάτι από την έννοια του αρχέγονου, του πρωτόγονου, του ανυπόκριτου, αλλά και κάτι από την έννοια του φόβου, της απειλής, της αρρώστιας, της ανημποριάς, της απώλειας, της οσμής θανάτου. Χαρακτηριστική θέση στο συγκινητικό ποίημα «Το τέρας και το σημείο» κατέχει ο Μινώταυρος ως Χάρος στο δωμάτιο του νοσοκομείου, εκεί όπου χασκογελά καθισμένος με τον τριχωτό πισινό του πάνω στο κίτρινο δέρμα του άρρωστου πατέρα.  
Το ταξίδι στην περιπετειώδη πραγματική πραγματικότητα βαφτίζεται πρώτα στο τρελό νερό της φαντασίας κι ο στόχος ένας‧ να μη μείνει κανένα ερωτηματικό αναπάντητο. Μέσα από πολλές υπερρεαλιστικού τύπου εκφάνσεις με έντονες γκροτέσκ εικόνες που φέρουν δυνατές δραματικές εξάρσεις, αυτό που επιχειρεί ο ποιητής είναι ο προσωπικός εξαγνισμός του, το ταξίδι στο κέντρο του ρόδου, γιατί αυτό που αναζητεί στο βάθος είναι η ομορφιά και το υψηλό τρίπτυχο της καθαρής ύπαρξης, συνείδησης και αγάπης, η ανάγκη για απελευθέρωση από επιθυμίες, φιλοδοξίες, άγνοια, αλλά κυρίως η ανάγκη του ν’ απαλλαγεί από την αγριότητα της ζωής.
Ο φυσικός κόσμος παρέχει γενναιόδωρα άφθονο υλικό στον ποιητή που αντλεί πολλά μοτίβα των οβιδιακών μεταμορφώσεών του από το ζωικό βασίλειο, για να πετύχει ένα πανηγύρι, ένα όργιο μεταφορών και μεταμορφώσεων που σύμφωνα με τον φετινό νομπελίστα Γιον Φόσσε, «είναι και η κινητήριος δύναμη της γραφής», στη σκηνή της εξομολόγησης που στήνει τόσο αριστοτεχνικά μέχρι να δώσει το σπαρακτικό του σόλο στο φινάλε, όπου ο ίδιος σταδιακά ξεγυμνώνεται έχοντας πετύχει ένα κρεσέντο αυτοκριτικής και ακραίου αυτοσαρκασμού.
Ο ποιητής με την αίσθηση ότι δεν είναι παρά ένα έντομο εφήμερο, έτοιμο να διαλυθεί, να χαθεί κάθε στιγμή μέσα στο ελάχιστο της στοιχειώδους του ύλης, πρώτα διασκορπίζεται, διαμελίζοντας το σώμα, την ψυχή, τον εαυτό του, κι έπειτα γίνεται μέρος ενός μεγαλύτερου πράγματος με την απόλυτη χρήση της μεταφοράς που στην ποίησή του λειτουργεί ως αντικατοπτρισμός της κοινωνίας. […] Γιατί αυτή ήταν η εποχή μας/ εποχή της συμφοράς της συνεχούς/ ενασχόλησης με το μανικιούρ/ το πεντικιούρ και τις παρανυχίδες.
Με τη φυσική σεμνότητα που τον διακρίνει ο Γιώργος Καλοζώης είναι ένας άνθρωπος απαλλαγμένος από τον θόρυβο του Εγώ και η Ποίηση είναι γι’ αυτόν όπως ομολογεί «το κολλύριο για την ξηροφθαλμία της πραγματικότητας».
Ο Γιώργος Καλοζώης μέσα από το ένδον σκάψιμο φέρνει στο φως πολύτιμα λάφυρα ψυχής και μια σοφία ζυμωμένη με τη ζωή. Ο Κύπριος διακεκριμένος ποιητής, έχει το αναμφισβήτητο χάρισμα μιας βαθιάς ενσυναίσθησης κι ενός καθηλωτικού μαύρου χιούμορ, στοιχεία που μετουσιώνονται σε μια ποίηση πρωτότυπη, νευρώδη, ουσιαστική, επίκαιρη, με άριστη χρήση μιας γλώσσας καλοδουλεμένης, που μιλά με συναρπαστική ευθύτητα στον σύγχρονο άνθρωπο.
 
*Η Έλσα Κορνέτη είναι συγγραφέας