Βαθύ μαύρο

Της Μάγιας Στάγκαλη*

HERVE LE CORRE, Διασχίζοντας τη νύχτα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, μετάφραση Γιάννης Καυκιάς, σελ. 309

Τον Herve Le Corre (1955 ), έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του σύγχρονου γαλλικού νουάρ, μας τον σύστησαν, πρώτη φορά το 2015, οι Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου με το βιβλίο του Μετά τον πόλεμο για το οποίο έχει διακριθεί με το Βραβείο Ευρωπαϊκού Αστυνομικού Μυθιστορήματος "Le Point". Για τη γνωριμία μας με τον Le Corre εκτός από τα έξι βιβλία του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, όλα από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, υπάρχει και η συνέντευξη που έδωσε στον Μανώλη Πιμπλή, στην εφημερίδα Η Εποχή (6-2-22). Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα συζήτηση στην οποία παρακολουθούμε έναν αριστερό, στοχαστικό συγγραφέα  να εκθέτει αφενός τον πολιτικό του προβληματισμό και αφετέρου τις σκέψεις του για τη μεταφορά της κοινωνικής πολυπλοκότητας στη λογοτεχνία.
Στο ανά χείρας βιβλίο ο αναγνώστης ακολουθεί  τους τρεις κεντρικούς  αντί-ήρωες, του Le Corre, καθώς διασχίζουν την εσωτερική τους νύχτα προς ένα σκοτάδι δίχως τέλος. Τον θλιμμένο και κουρασμένο μπάτσο Ζουρντάν, την κακοποιημένη, από τον πρώην σύντροφο της, Λουίζ  (στη θέση της φαμ φατάλ  του κλασικού νουάρ), που έχει το θάρρος να αρχίζει συντετριμμένη κάθε πρωί την ίδια επαναλαμβανόμενη μέρα για χάρη του μικρού της γιού, και τον Κρις, τον κατά συρροή δολοφόνο γυναικών, κλεισμένο στον ερμητικό, τρομαχτικό του κόσμο. Οι ζωές των τριών αυτών μοναχικών ανθρώπων θα διασταυρωθούν, με οδυνηρό τρόπο, μέσα στο βίαιο και  μουντό περιβάλλον που συνθέτει ο συγγραφέας στο Μπορντό, την πόλη καταγωγής του.
Ο Le Corre εστιάζει περισσότερο στους χαρακτήρες και στις μεταξύ τους σχέσεις και λιγότερο στην πλοκή που συγκροτείται από παράλληλες, διαφορετικές υποθέσεις. Με υλικό του το βαθύ μαύρο, αποδίδει με πειστικό τρόπο τον εσωτερικό γκρεμό των  ηρώων του, ειδικά την απόγνωση του σιωπηλού μπάτσου και τη νοσηρή σχέση του δολοφόνου με τη μητέρα του στην “καρδιά του σκότους”.  Τοποθετεί τα κεντρικά πρόσωπα του κειμένου μέσα στο κοινωνικό τους πλαίσιο και σχολιάζει, από την οπτική της προοδευτικής συνείδησης, την κοινωνική πραγματικότητα χωρίς να διολισθαίνει στον διδακτισμό και τον στεγνό στρατευμένο λόγο εις βάρος της λογοτεχνικής αξίας του έργου του.
Ο συγγραφέας οργανώνει την ιστορία του με τέτοιο τρόπο ώστε άξονα του σασπένς, εκτός από τον εντοπισμό του δολοφόνου, να αποτελεί και η ελπίδα απεμπλοκής των δυο άλλων χαρακτήρων από τα δικά τους σκοτάδια. Ο αναγνώστης του είδους, όμως, ξέρει ότι στο σκληρό, συνεπές με τον εαυτό του νουάρ η ελπίδα  βρίσκεται εκεί για να διαψευστεί. Πριν τελειώσει το βιβλίο καταλαβαίνουμε ότι ο μόνος λόγος που εμφανίστηκε στη ζωή των λυπημένων ηρώων είναι για να πληγώσει. Ο ρόλος της είναι η επίταση της οδύνης.

*Η Μάγια Στάγκαλη είναι βιβλιοκριτικός

Δέσποινα Χαριτωνίδη, the Space between us, 2023, μάρμαρο, κεραμικό, μύδια, μεταβλητές διαστάσεις