Καλπική εντοπία

ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΜΑΝΤΖΑΝΑ

Ανδρέας Λυμπεράτος, Καλλιτέχνης που πατά στη γη
και κοιτά τον ουρανό,
μικτή τεχνική σε χαρτί, 300x210εκ.

Ξυπνάς, όπως κάθε μέρα. Ετοιμάζεσαι, κάνεις τα ίδια πράγματα, όπως και κάθε άλλη μέρα. Μόνο που αυτή δεν είναι σαν τις υπόλοιπες ημέρες, και όχι επειδή είναι Κυριακή και δεν πρέπει να πας στην δουλειά. Είναι διαφορετική, γιατί αργότερα, κάποια στιγμή προς το μεσημέρι, έχεις να κάνεις κάτι  που δεν συμβαίνει συχνά.

Σήμερα λοιπόν ψηφίζουμε, όλοι, καθένας μας, μαζί κι εσύ. Αποφασίζουμε ποιοι και με ποιο τρόπο θα μας κυβερνήσουν, δυνητικά για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Την διαδικασία την ξέρεις πια καλά, χαιρετισμός  στα μέλη της εφορευτικής επιτροπής, ανεύρεση του ονόματός σου στους εκλογικούς καταλόγους, παραλαβή ψηφοδελτίων, μικρή αναμονή ίσως μέχρι να αδειάσει μια θέση, προχωράς, ανασηκώνεις το παραβάν, μπαίνεις, βρίσκεις το ψηφοδέλτιο που έχεις επιλέξει καιρό πριν, πάντα συνεπής με την ιδεολογία σου και μετά βέβαια από ώριμη πολιτική σκέψη, σταυρώνεις τα ονόματα τα οποία επίσης έχεις αποφασίσει από πριν, τοποθετείς το ψηφοδέλτιο στον φάκελο, τον σφραγίζεις, πετάς τα υπόλοιπα στο ειδικό κουτί και ακολουθείς την αντίστροφη πορεία, παραβάν και πάλι, λίγα βήματα μέχρι την κάλπη, «εψήφισε», παραλαβή ταυτότητας, αποχαιρετισμός στα μέλη της επιτροπής, έξοδος εκ της αιθούσης. Καθήκον επετελέσθη, μέχρι την επόμενη φορά που θα κληθείς να το κάνεις...

Θα σκεφτείς όμως άραγε κάτι περισσότερο αυτή την φορά, πέραν από το ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της αναμέτρησης και αν το κόμμα σου επιτέλους θα επικρατήσει; Θα αναλογιστείς τι ακριβώς έκανες εκεί μέσα, μόνος πίσω από το παραβάν, εκτός από το προφανές, δηλαδή να σημειώσεις μερικούς σταυρούς σε ένα τυπωμένο μακρόστενο κομμάτι χαρτιού και να το κλείσεις σε ένα φάκελο; Διότι τυπικά τουλάχιστον αποφάσισες για το ορατό έστω μέλλον, το συλλογικό, αυτό ενός ολόκληρου κοινωνικού συνόλου και μαζί φυσικά και το δικό σου... Το έπραξες στ’ αλήθεια όμως;

Διότι αυτό που συνέβη πίσω από το παραβάν ήταν άκρως, απόλυτα συμβολικό, η συμμετοχή σου σε αυτό που λένε «αντιπροσωπευτική δημοκρατία». Με την επιλογή του συγκεκριμένου χαρτιού και τις λίγες κινήσεις του στιλό είναι σα να έριξες στην κάλπη τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τα όνειρα και τις ελπίδες σου, μαζί ίσως και με την απόπειρά σου να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου και όσα σε πνίγουν. Υπό μιαν έννοια, είναι σα να άφησες σε αυτό το κουτί ένα κομμάτι από εσένα, από τον ίδιο τον εαυτό σου, ακόμα και το ότι η κάλπη είναι πλέον διαφανής είναι σα να παραπέμπει σε αυτό. Σα να εναπόθεσες εκεί μέσα ένα μέρος -το καλύτερο ίσως;- από το μυαλό, την ψυχή, πιθανόν ακόμα και από το σώμα σου.

Για φαντάσου το αλήθεια, πώς θα ήταν αν ας πούμε άφηνες στην κάλπη ένα μέλος σου, αν αυτό ήταν η συνεισφορά και η υποθήκη σου για ένα μέλλον καλύτερο από το παρελθόν και το παρόν; Γιατί τόσο υλικά θα είναι τα αποτελέσματα αυτής, όπως και κάθε άλλης ψηφοφορίας, της επιλογής σου όπως και εκείνης όλων των υπολοίπων... Πρακτικά αδύνατο θα μου πεις, το μόνο που μπορείς είναι να σταυρώσεις και να ρίξεις στην κάλπη ένα ψηφοδέλτιο. Είναι όμως αρκετό αυτό, πρέπει υποχρεωτικά να κάνεις μόνο εκείνο το οποίο σου ορίζουν και συνάμα σου επιτρέπουν να κάνεις; Να ακολουθήσεις μια διαδικασία που σκοπός και αποτέλεσμά της τελικά σε μεγάλο βαθμό δεν είναι παρά η αναπαραγωγή της διά της επανάληψης;

Ουδέν λάθος αναγνωρίζεται μετά της απομακρύνσεως εκ του ταμείου και το γνωρίζεις πολύ καλά γι’ αυτό έχεις σκεφτεί πολύ και έχεις προετοιμαστεί καταλλήλως από καιρό πριν. Έτσι ώστε σα θαρραλέος να μπορείς να ψιθυρίσεις  alea jacta est πριν ανασηκώσεις και πάλι το παραβάν για να βγεις από το χώρισμα...

Εκτός βέβαια και αν δεις την πορεία με αντίστροφη φορά, αν καταλάβεις ότι τον Ρουβίκωνα δεν τον διαβαίνεις την πρώτη αλλά την δεύτερη φορά που ανασηκώνεις το παραβάν. Για να αρχίσεις ξανά την πιο δύσκολη και επίπονη μάχη, του να αλλάξεις όσα σκέφτεσαι και πράττεις ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο σύμφωνα με εκείνα που πιστεύεις και θέλεις να συμβoύν. Μια μάχη η οποία θα συνεχιστεί μέχρι την επόμενη φορά που θα βρεθείς μπροστά στο παραβάν αλλά και αμέσως μετά από αυτήν με μοναδική ίσως διακοπή τις λίγες στιγμές κατά τις οποίες θα βρίσκεσαι μόνος σου πίσω του...

Ο Θάνος Μαντζάνας είναι δημοσιογράφος-κριτικός  μουσικής, συντάκτης της Αυγής