Καθώς περνούν τα χρόνια

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ

«Καθώς περνούν τα χρόνια πληθαίνουν οι κριτές που μας καταδικάζουν», έγραψε ο ποιητής. Το Πολυτεχνείο είναι το τελευταίο ποίημα της νεανικής εξέγερσης και αντίστασης των νέων της Ελλάδας, που ξέπλυναν τη ντροπή της ανοχής, του φόβου και της τρομοκρατίας που επέβαλε η χούντα, που θέλησε να σώσει, ή άλλως να θεραπεύσει τον ελληνικό λαό, βάζοντάς τον στο γύψο από το μίασμα της δημοκρατίας. Αν δεν υπήρχαν οι χουντίσαντες, δεν θα φωνάζαμε στο Πολυτεχνείο: «έξι χρόνια είναι πολλά δεν θα γίνουνε επτά» και «ή τώρα ή ποτέ»... Ήρθαν τα πάνω κάτω. Αν τότε δεν υπήρχε η Δικτατορία τού «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» του Ζαγοριανάκου και η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» που δικτατόρευσαν με τις πλάτες των Αμερικανών και του NATO, και οι παραφυάδες της μετεμφυλιακής δυστροπίας της νεοελληνικής ιστορίας, που ανέτρεψαν «αναίμακτα» την λειψή δημοκρατία την 21^η Απριλίου του 1967, σήμερα δεν θα είχαμε μιαν άλλη δικτατορία, μιαν άλλη κατοχή που χρησιμοποιεί τη δημοκρατία για να νομιμοποιεί όχι απλώς την αυθαιρεσία, αλλά και την ωμή εκμεταλλευτική βία, στο όνομα της σωτηρίας της πατρίδας μας. Ζούμε κάτω από την κατοχή την οικονομική των τροϊκανών, εγχώριων και ξένων. Αυτά που γίνονται ούτε επί χούντας θα μπορούσαν να συμβούν. Το Πολυτεχνείο «δεν τελείωσε το 1973», «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» φωνάζουν και σήμερα οι πανταχόθεν εξεγερμένοι.

Τηρουμένων των χρονικών αποστάσεων και των αναλογιών, σήμερα χρειαζόμαστε πολλά πολυτεχνεία, διάχυτα μέσα στην κοινωνία, που θα πρέπει να λειτουργήσουν ως πυροδότες μια γενικευμένης αντίστασης και ριζικής ανατροπής, όχι εναντίον μόνο μιας νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής εξουσίας, αλλά και ενός συστήματος που συστηματικά εξουθενώνει όχι μονάχα τους εργαζόμενους, αλλά και τους νέους, τους άνεργους, τους συνταξιούχους απόμαχους της ζωής και την ίδια την πατρίδα, που την ιδιωτικοποιεί, την αποκρατικοποιεί και την ξεπουλάει.

Έχουν περάσει 39 χρόνια και η φλόγα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου δεν σβήνει. Έχει διαπεράσει τις συνειδήσεις όλων των νέων και αποτελεί το νεότερο ιστορικό γεγονός που έχει καταστεί ορόσημο και σύμβολο που εμπνέει και δείχνει το δρόμο του αγώνα για τη συνέχεια...

Το Πολυτεχνείο ως ζώσα μνήμη αντιστέκεται από μόνο του. Είναι ο σταθμός ανεφοδιασμού για τους νέους, να πάρουν εφόδια για να συνεχίσουν από εκεί που εμείς δεν φτάσαμε, για να εκτιναχθούν στο μέλλον... Είναι επικίνδυνο το Πολυτεχνείο γιατί είναι το αγκάθι στα μαλακά της υπνώτουσας κοινωνίας μας. Όσο κι αν το αγκάλιασαν, όσο κι αν το διαστρέβλωσαν και το παραχάραξαν, δεν μπόρεσαν να το πνίξουν οι πολιτικοί κρατούντες που προέκυψαν από την κατάρρευση της χούντας λόγω της τραγωδίας της Κύπρου. Οι εθνοσωτήρες της εθνικής ενότητας με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, αφού αφομοίωσαν και ενσωμάτωσαν τα σταγονίδια διά του στιγμιαίου, καθόρισαν την μεταπολιτευτική περίοδο και μας οδήγησαν στην σημερινή κρίση, που δεν είναι μονάχα οικονομική, αλλά βαθύτατα πολιτισμική και υπαρξιακή, γιατί έχει να κάνει με την ηθική και ιστορική υπόσταση ενός λαού που δεν μπορεί να αισθάνεται πλέον «ευκολόπιστος και προδομένος», γιατί έχει κι αυτός τις δικές του ευθύνες και φταίει κι αυτός καμπόσο.

Πληθαίνουν οι κριτές που μας κατηγορούνε, οι άκαπνοι, αυτοί που αν ήταν μαζί μας θα ήταν εναντίον μας. Μιλάνε για τη γενιά του Πολυτεχνείου που πρόδωσε τη νιότη της, που φταίει ακόμα και για τη σημερινή κρίση. Για ποια γενιά μιλάνε; Μια μειοψηφία επαναστατημένη ήμασταν στο Πολυτεχνείο, ούτε καν πέντε χιλιάδες νέοι που μπόρεσαν να πυροδοτήσουν τους πολίτες της Αθήνας, που ούτε κι αυτοί ξεπέρασαν τις πενήντα χιλιάδες, που έγιναν όμως η ασπίδα μας και είχαν τα περισσότερα θύματα. Το ίδιο και στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα και στα Γιάννενα. Όμως το σύνθημά μας, «εργάτες, αγρότες και φοιτητές» έγινε, πραγματικότητα. Το «ψωμί, παιδεία, ελευθερία», το εγκόλπιό μας και η πολιτική διάσταση του αγώνα μας, που είναι το ζητούμενο το σημερινό. Στο όνομα πέντε- δέκα συναγωνιστών μας που επέλεξαν άλλους δρόμους στη μεταπολίτευση, προσπαθούν να αμαυρώσουν τον ωραιότερο αγώνα των νέων που έγινε ο πιο δυνατός κρίκος που συνδέει τη μνήμη την ιστορική του τόπου μας και το βροντοφώναζε με το σύνθημα «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ» στην πρώτη επέτειο, διαδηλώνοντας μέχρι την Καισαριανή αποτίνοντας φόρο τιμής στους εκτελεσμένους από τους Γερμανούς, την ώρα που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε προκηρύξει εκλογές την ίδια μέρα, για να μας χωρίσει στο τώρα ή στο μετά. Ακόμα κι αν όλοι το προδώσουμε, το Πολυτεχνείο αυτό θα στέκει όρθιο, δεν έχει ιδιοκτήτες, ανήκει στους νέους που έχουν γνώση και μνήμη και συνεχίζουν τον αγώνα, με τα όπλα που διαθέτει ο καθένας τους, όπως βροντοφώναξα τα ξημερώματα εκείνης της μεγάλης και ανεπανάληπτης Παρασκευής.

Οι εξεγερμένοι νέοι του Πολυτεχνείου χώρισαν τη μεταπολεμική ιστορία στο πριν και στο μετά. Απέδειξαν πως η ελευθερία και ο αγώνας για την ελευθερία είναι κάτι πιο πολύ από το ψωμί. Οργάνωσαν αυθόρμητα την εξέγερσή τους στο πιο ψηλό και βαθύ επίπεδο της δημοκρατίας. Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι δημιούργησαν μια κομμούνα αληθινή, με συνελεύσεις των σχολών, με ανακλητούς εκπροσώπους, με την συντονιστική επιτροπή, με τον ελεύθερο ραδιοφωνικό σταθμό, με τη συντροφικότητα και με την αλληλεγγύη, με το ξεπέρασμα των αντιθέσεων και των διαφορετικών απόψεων και τη δύναμη της ενότητας. Απέδειξαν πως η ουτοπία, άμα την πιστέψουμε, γίνεται πραγματικότητα.

Η επίσημη αριστερά, η του εξωτερικού και του εσωτερικού, τότε βρέθηκε εκτεθειμένη για τη στάση που κράτησε η ηγεσία της. Όμως οι σύντροφοι, συναγωνιστές μας και συμφοιτητές μας, δεν έφυγαν κι έμειναν εκεί και έπαιζαν τη ζωή τους, κι ας μας είπαν «οι τριακόσιοι προβοκάτορες» του Ρουφογάλη στην Πανσπουδαστική νούμερο οκτώ.

Γι αυτό κι όταν κατηγορούν οι κριτές μας, κάποιους, για να χτυπήσουν και να διαβάλλουν όλους όσους στάθηκαν όρθιοι, το κάνουν σκόπιμα. Γι’ αυτό που κάναμε και ζήσαμε όλοι ήμασταν μαζί και φυσικά και με αυτούς που επικαλούνται ότι το εξαργύρωσαν. Ας τους κρίνουν ως δημόσια πρόσωπα για τις μετέπειτα επιλογές τους. Συνεπώς, το Πολυτεχνείο τους ενοχλεί. Το να τιμούν την ιστορία και τις επετείους της, στην αρχή και όχι στο τέλος του πολέμου, όπως το κάνουν τιμής ένεκεν οι περισσότεροι λαοί, τους τρομάζει. Γεγονός είναι ότι ο ελληνικός λαός υπάρχει διά της αντιστάσεως, όπως γενναία έχει γράψει ο Νίκος Σβορώνος.

Είμαστε, άρα, ιστορικώς υποχρεωμένοι να αντιστεκόμαστε. Αν αναλογιστεί κανείς ότι τούτος ο λαός γιορτάζει σε εθνικό επίπεδο την έναρξη των πολέμων και όχι τη λήξη τους, όπως όλοι οι άλλοι λαοί, τότε ο Έλληνας Ιστορικός έχει δίκιο. Ήρθε η ώρα, τώρα, της αντίστασης. Δεν είναι επέτειος το Πολυτεχνείο, είναι ζώσα μνήμη, δεν είναι αργία μίας μέρας. Δεν μπορούν οι νέοι να παρελάσουν, θα μπερδέψουν τα πόδια τους και θα διαδηλώσουν για να ανατρέψουν την σκληρή, αδυσώπητη πραγματικότητα και να φτιάξουν τη δικιά τους... Το «εδώ Πολυτεχνείο» είναι δικό τους...