23/12/10

Τρεις εικαστικές εκθέσεις, προσεγγίσεις του πραγματικού

Δημήτρης Γέρος, Γιάννης Στεφανάκις, Κορνήλιος Γραμμένος

ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Τις τελευταίες ημέρες παρουσιάστηκε το έργο τριών εικαστικών καλλιτεχνών, που προσπαθούν, όλοι ανεξαιρέτως, να προσεγγίσουν θέματα απτά, όπως το σώμα, ένα τοπίο αστικό, ένα λουλούδι, μ’ έναν τρόπο ανοίκειο, που ανατρέπει την οικεία εικόνα των θεμάτων των ίδιων αλλά και αυτήν με την οποία έχουμε ταυτίσει τους συγκεκριμένους δημιουργούς. Με έναν τρόπο που, επιπλέον, υπερβαίνει τα στεγανά των τεχνών. Είναι οι Δημήτρη Γέρος, Γιάννης Στεφανάκις και Κορνήλιος Γραμμένος.
Ο Γέρος και ο Στεφανάκις εφάπτονται σε ένα επιπλέον σημείο. Στο ότι προσεγγίζουν το πραγματικό μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο με έναν ποιητή ο καθένας. Έναν διάλογο που δεν υπόκειται στους συνήθεις περιορισμούς της «απλής» εικονογράφησης.

Γνωστός στο ευρύ κοινό περισσότερο ως ζωγράφος, ο Δημήτρης Γέρος επιχειρεί, σε μια έκθεση που φέρει τον ενδεικτικό τίτλο «SHADES OF LOVE», να συναντήσει με τις φωτογραφίες του την ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη. 
Βλέπουμε νεαρούς, μυώδεις άνδρες να αγκαλιάζονται ή να επιδεικνύουν -αμέτοχα- την ομορφιά τους.
Η πλαστική τους οντότητα μας παραπέμπει σε αγάλματα της ελληνιστικής εποχής, αλλά και στο μανιερισμό του Μιχαήλ Άγγελου.
Η αποστασιοποιημένη, από κάθε αίσθημα, στυλιζαρισμένη στάση τους μας οδηγεί στη διαφημιστική πλαστότητα και στον ψυχρό κυνισμό των ημερών μας.
Αναγνωρίζουμε, για παράδειγμα, το συγγραφέα Γαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές, ανθρώπινο και γήινο, να στέκεται μπροστά από τις προσόψεις  σπιτιών της πόλης του Μεξικού, στο δρόμο για την «Ιθάκη», κρατώντας στο ένα χέρι τα  χειρόγραφά του και στο άλλο μια ομπρέλα.
Οι μορφές αυτές δεν έχουν καμία σχέση με τις λεπτεπίλεπτες φιγούρες, τις φτιαγμένες σαν κόσμημα από εύκαμπτο μέταλλο, των ανθρώπων που διασχίζουν στις μύτες των ποδιών τους αχανή τοπία.
Τα μοντέλα για τις φωτογραφίες του τα βρήκε, όπως ο ίδιος λέει, σε  «γνωστούς και φίλους των οποίων η ζωή ή το έργο τους συνδεόταν κατά κάποιον τρόπο  με τον Καβάφη και τον κόσμο του» και τους οποίους προσπάθησε να δει«μέσα από την ποίησή του».          
Γειώνοντας έτσι σε εικόνες ανωνύμων αλλά και επωνύμων εκφραστών του έρωτα, της τέχνης και των
Γραμμάτων, τούς ναρκισσιστικούς και αισθησιακούς ήχους του ομοφυλόφιλου δανδή Κωνσταντίνου Καβάφη. Αποκαλύπτοντας τις καλυμμένες, ακόμα και μέχρι σήμερα, ιδιαιτερότητες της ύπαρξής του.
Γνωστός περισσότερο ως χαράκτης, ο Γιάννης Στεφανάκις ακολουθεί, θα έλεγα, μιαν αντίστροφη πορεία, «ζωγραφίζοντας το λόγο» του Διονύση Παπακώστα, «Ο Πελαργός και ο Ερμής», που τυπώθηκε από τις εκδόσεις Πλέθρον.       
Η ζωγραφική του, η φτιαγμένη με ακρυλικά πάνω σε ξύλο, με λάδια πάνω σε μουσαμά, με κάρβουνο πάνω σε χαρτί, μας καθοδηγεί σε ένα σύγχρονο θέατρο σκιών.
Πλησιάσουμε το στόχο μας, με πλοηγό τα κατατεθέντα εν γένει στο έργο του σουρεαλιστικά σύμβολα, τη μπάλα και τη  σκάλα, τα κεκλιμένα, εξπρεσιονιστικά κτίρια, το παιδί που λικνίζεται πάνω σε ένα σκοινί κρεμασμένο από τον ουρανό, το σχηματοποιημένο ψιλόβροχο του Ρενέ Μαγκρίτ.
Ταυτόχρονα αντικρίζουμε νέες, λιτές, γραμμικές και αφαιρετικές  μορφές, που στοιχειώνουν τα όνειρα και τους εφιάλτες μας, που μας ακολουθούν και μας παρακολουθούν, και διαφυλάσσουν μέσα στα αυστηρά  περιγράμματά τους την ονειρική διάσταση του κόσμου.   
Ο εικαστικός Κορνήλιος Γραμμένος είναι γνωστός κυρίως ως δημιουργός μετάλλινων κατασκευών, που μας παραπέμπουν σε ταινίες του σύγχρονου κινηματογράφου. Επιτυγχάνει, με τη σειρά του  «Flowers», να δείξει, μέσα από τη σχηματοποιημένη μορφή των λουλουδιών, την αποτυπωμένη ως ζωγραφικό έργο ή ως μετάλλινο γλυπτό, που θυμίζει ενίοτε γυναικεία φιγούρα, την ενότητα του οργανικού κόσμου.
Χρησιμοποιεί στοιχεία των αγγειογραφιών της αρχαϊκής εποχής, της βυζαντινής και του χριστιανικού κόσμου.
Καταφέρνει, εν τέλει, όπως και οι δύο προηγούμενοι συνάδελφοί του, να συνδέσει το παρόν με το παρελθόν μέσα από την τέχνη.       

Εκθέσεις
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΡΟΣ, Μουσείο Μπενάκη, 1-31 Δεκ. 2010
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΑΚΙΣ, γκαλερί «Έκφραση, Γιάννα Γραμματοπούλου», 9.12.2010 - 8.01.2011
ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΓΡΑΜΜΕΝΟΣ, fizz gallery, 9.12.2010 - 8.01.2011 

Δεν υπάρχουν σχόλια: