ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΧΟΥΖΟΥΡΗ
ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ, Ποιος θυμάται τον Αλφόνς;, μυθιστόρημα, εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 307
O Kώστας Ακρίβος είναι ένας συγγραφέας με ιδιαίτερα έντονη συγγραφική δραστηριότητα. Από το 1993, έτος πρώτης εμφάνισής του στα γράμματα, έως σήμερα, έχει καταθέσει δώδεκα λογοτεχνικά βιβλία, έχει συμμετάσχει σε συλλογικά έργα, έχει την διεύθυνση της σειράς «Μια πόλη στη λογοτεχνία» των εκδόσεων «Μεταίχμιο», καθώς και ενεργητική συμμετοχή στη συγγραφή σχολικών βιβλίων σχετικά με την λογοτεχνία. Συνήθως η τόσο συχνή συγγραφική παρουσία μπορεί να δημιουργήσει μια σχετική καχυποψία ως προς την ποιότητα του λογοτεχνικού αποτελέσματος. Στον, εκ Βόλου, όμως συγγραφέα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Σε κάθε του λογοτεχνική κατάθεση, είτε πρόκειται για μυθιστόρημα είτε για συλλογή διηγημάτων, ο Ακρίβος κατορθώνει και κάτι διαφορετικό να πει, και με λογοτεχνική συνέπεια να το γράψει. Μπορεί να υπάρχουν, όπως είναι αναμενόμενο, διαφοροποιήσεις ως προς την ποιότητα του λογοτεχνικού αποτελέσματος, κανένα λογοτέχνημά του όμως δεν κρίνεται αρνητικά. Με δεδομένη λοιπόν αυτήν τη μεστή λογοτεχνική πορεία, ο Κ. Ακρίβος φθάνει στην ωριμότερη στιγμή του με το δωδέκατο μυθιστόρημά του Ποιος φοβάται τον Αλφόνς.
Ο Ακρίβος αφορμάται από την περιπετειώδη και σχεδόν μυθική ζωή ενός ιδιόρρυθμου Αυστριακού, του Αλφόνς Χοχάουζερ [1906-1981] που έζησε για πολλές δεκαετίες στο Πήλιο και πέθανε με πραγματικά μυθιστορηματικό τρόπο σε μια πηλιορείτικη βουνοκορφή, για να στήσει το δικό του μυθιστόρημα. Ο ερωτηματικός τίτλος είναι ενδεικτικός της απάντησης που δίνει το μυθιστόρημα του Ακρίβου. Ποιος φοβάται τον Αλφόνς; Μα εκείνος, που στην προσωπική περιπετειώδη προσπάθειά του να τον ανακαλύψει και να τον πλάσει εκ νέου, ως μυθιστορηματικό πια ήρωα, έρχεται αντιμέτωπος μαζί του -με τα όσα διαφορετικά και ριζοσπαστικά ο Αλφόνς αντιπροσωπεύει-, δηλαδή ο ίδιος ο συγγραφέας ή αφηγηματική του περσόνα. Παρακολουθούμε λοιπόν να εξελίσσεται μια «αναμέτρηση» σε δύο επίπεδα: Αφενός ανάμεσα στο συγγραφέα και στο αφηγηματικό υλικό, μέσα από το οποίο ανακαλύπτει και με το οποίο σταδιακά στήνει την ζωή του Αλφόνς, και αφετέρου ανάμεσα στο συγγραφέα-αφηγηματική περσόνα αυτή τη φορά και τον ίδιο τον μυθιστορηματικό ήρωα. Πιο συγκεκριμένα: Ο Ακρίβος, στα περισσότερα μυθιστορήματά του, υιοθετεί μια ματιά αποστασιοποιημένη, ίσως και ειρωνική κάποτε, με την ευρύτερη έννοια του όρου, πάντως αποφεύγει εύκολους μελοδραματισμούς και συναισθηματικά τερτίπια. Η χρήση μεταμοντέρνων αφηγηματικών τεχνικών συντελεί στην ανάδειξη αυτής ακριβώς της ματιάς του. Στην περίπτωση του τελευταίου του μυθιστορήματος, οδηγεί αυτήν τη σχέση [αποστασιοποιημένη ματιά-μεταμοντέρνα αφηγηματική συνθήκη] στην πιο αριστοτεχνική στιγμή της. Έτσι, πραγματικά η επινοημένα ντοκουμέντα για τον Αλφόνς, επιστολές, αποσπάσματα εφημερίδων, βιογραφιών γι’ αυτόν, συνομιλίες με πρόσωπα που τον γνώρισαν, προσωπικές του σημειώσεις κλπ. παρατίθενται σταδιακά, έτσι ώστε να χτίζεται και να αποκαλύπτονται οι βασικές ψηφίδες της πολυκύμαντης και εν μέρει τυχοδιωκτικής προσωπικότητας του Αλφόνς. Ωστόσο, ουδέποτε ο αφηγητής–συγγραφέας μάς κάνει να ξεχνούμε ότι προσπαθεί να χτίσει εκ νέου αυτήν τη μυθική για το Πήλιο προσωπικότητα. Γινόμαστε συνέχεια κοινωνοί της ίδιας της εξέλιξης της έρευνας του αφηγητή και μελλοντικού -όπως δηλώνεται- συγγραφέα του βιβλίου για τον Αλφόνς. Πολύ περισσότερο, παρακολουθούμε πώς εξελίσσεται και η «σχέση» ανάμεσα στο δημιουργό και στο δημιούργημά του. Οι αντιπαλότητες που προκαλεί αυτή η σχέση, οι αντιφάσεις, και πάνω απ’ όλα οι προσωπικές ανακαλύψεις που κάνει ο αφηγητής-συγγραφέας, ως προς την ίδια τη ζωή του, την οικογένειά του, την αμφίσημη σχέση με τον πατέρα του, τη συγγραφική του δουλειά. Ανακαλύψεις που κάποτε γίνονται ζόρικες, καθώς προκαλούν υπαρξιακής τάξης ερωτήματα. Κι όλα αυτά σε αντίθεση με τη ζωή του Αλφόνς, που αντιπροσωπεύει την αέναη δράση, την ελευθερία, το ρίσκο, την ζωή πέρα από συμβατικούς κανόνες, την άμεση και αδιαμεσολάβητη σχέση με τη φύση, του Πηλίου στην περίπτωσή μας [η τοπογραφία του Πηλίου αναδεικνύεται θαυμάσια στο μυθιστόρημα ως φόντο του]. Ο Αλφόνς είναι ένας άνθρωπος γήινος, ζωικός, ενστικτώδης, ένας αυστριακός Ζορμπάς –όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο- με διονυσιακά στοιχεία που στο βουνό των Κενταύρων γνωρίζουν τη μεγαλύτερη άνθησή τους. Ένας άνθρωπος που ακόμη και στο θάνατό του δίνει άλλες διαστάσεις. Στον αντίποδα ο άνθρωπος του πνεύματος, που δημιουργεί τις περιπέτειες και τα μυθιστορήματα στο μυαλό του, που μετέρχεται την αναπαράσταση της ζωής και όχι την ίδια την ζωή. Γιατί λοιπόν φοβάται τον Αλφόνς; Πού μπορεί να τον οδηγήσει ένας Αλφόνς; Τον Ακρίβο τον οδήγησε σ’ ένα άρτιο μυθιστόρημα.
Τους αναγνώστες, εκτός από την απόλαυση της ανάγνωσης. τους οδηγεί σε μια σειρά ερωτήματα, που προκαλεί η ίδια η προσωπικότητα του Αλφόνς αλλά και η αντίθεσή του με τον συγγραφέα-αφηγητή. Ερωτήματα εξαιρετικά σύγχρονα, που έχουν να κάνουν με τη στάση μας απέναντι στη ζωή, στον άνθρωπο, στη φύση, στον κόσμο. Τελικά, ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα που υποδύεται εν μέρει τη βιογραφία και εν μέρει το θρίλερ.
Η Έλενα Χουζούρη είναι συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου