Στο Χυτήριο

Δημήτρης Πετσετίδης- Στην καρμανιόλα

Ο ασκητής στεκόταν έξω από το "Χυτήριο". Ήταν βράδυ, αργά, και μπροστά του έβλεπε κλούβες, χρυσαυγίτες και παραεκκλησιαστικούς. Τα τσακάλια αλυχτούσαν εκείνη τη νύχτα. Μη μου λες για το Τεπελένι, για τον πόλεμο της Αλβανίας, για το έπος. Σκονισμένες σελίδες της ιστορίας, άψυχες, νεκρές πια και παρατημένες σε κάποιο αναλόγιο, κάτω στο υπόγειο της χώρας. Τώρα βλέπεις πάλι τάγματα εφόδου, που φωνάζουν "Αίμα και Τιμή". Βλέπεις αστυνομικούς να κάνουν "εικονικές συλλήψεις" και υπουργό που αγναντεύει πέρα στα βάθη της ιστορίας και θυμάται, ο ανιστόρητος, τους Δωριείς. Τώρα βλέπεις το τέρας να ξυπνά πάλι και οι άθλιοι να δείχνουν πάλι την Αριστερά. Όπως και τότε.

Το πιο βρώμικο χέρι τους βγήκε από τα απόνερα της ιστορίας και διψάει για όλεθρο. Η Βαϊμάρη, η Βαϊμάρη... Πυκνή ομίχλη σκεπάζει τα στρατιωτικά νεκροταφεία της Ευρώπης. Κανείς δεν θυμάται, ή κάνει πως δεν θυμάται, για να μην αναγκαστεί να θυμηθεί και πάλι, μη ζοριστεί. Ζητούν τον εύκολο στόχο και ξεσπούν πάνω του. Γιατί είναι δειλοί, γιατί είναι υπηρέτες του ίδιου, ανθρωποφάγου συστήματος. Μη μου μιλάς για τους εκτελεσμένους στα Καλάβρυτα, στο Δίστομο, στην Καισαριανή. Ταράζεται ο αιώνιος ύπνος τους από τη φρίκη που σηκώνει πάλι κεφάλι. Πού είναι ο λαός; «Η μαζί μας ή εναντίον" μας φωνάζουν τα "πνευματικά παιδιά" του Αδόλφου στις συγκεντρώσεις τους και απειλούν ότι θα πετάξουν έξω από τους παιδικούς σταθμούς και τα νοσοκομεία του "μελαμψούς". Κι ο Υπουργός των Εσωτερικών σπεύδει να μαζέψει τα στοιχεία της ντροπής.

Ησύχασε καλέ μου, του είπε η αγαπημένη φίλη. Πριν φανούν αυτοί είχαν κάποιοι άλλοι ετοιμάσει το δρόμο τους. Εκείνοι είναι οι αίτιοι του κακού. Δεν μπορώ να ακούσω εμβατήρια, της είπε ο ασκητής. Είναι μαχαιριές τα εμβατήρια. Μια θλιμμένη μπαλάντα θέλω να ακούσω, τίποτε άλλο. Αυτοί, που λες, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η σάπια εικόνα μας, οι δικοί μας άνθρωποι, αυτοί που εμείς βγάζαμε βουλευτές, οι γείτονές μας, αυτοί άνοιξαν τον δρόμο στα τσακάλια, αυτοί και δημοσιογράφοι των καναλιών, και τώρα σκούζουν κάθε βράδυ στα δελτία των 8, για τη βία. Τρομάζουν με αυτό που δημιούργησαν.

Η αγαπημένη φίλη τον παρέσυρε σ' ένα καφενεδάκι που έφτιαχνε ωραίο καζάν ντιπί. Έλα, του είπε, άλλωστε πάντα σου άρεσε να πέφτεις στις ηδονές. Ποτέ δεν ήσουν λιγόψυχος. Εκείνος κατάλαβε το παιχνίδι και την ακολούθησε. Από εκεί βλέπαν ό,τι γινόταν μπροστά στο θέατρο. Έβλεπαν αφιονισμένες μορφές να κινούνται μέσα και να ψέλνουν, έβλεπαν τους μπάτσους να κάνουν κλοιό γύρω από το θέατρο, έβλεπαν τους χρυσαυγίτες βουλευτές να βρίζουν με τον πιο χυδαίο τρόπο. Είδες, του είπε η φίλη του, οι μπάτσοι είναι φιλότεχνοι. Γύρω από ένα έργο που είχε τίτλο το Σώμα του Χριστού στηνόταν μια ένα σκηνικό βίας. Δεν έχω δει το έργο, είπε η φίλη του, μα ο τίτλος του μου φαντάζει θελκτικός. Η λέξη σώμα, που είναι πιο αρεστή από την λέξη κορμί. Έχει μια πλαστικότητα αληθινά ποθητή. Ο ασκητής γέλασε. Πάντα έχεις ένα τρόπο να λειαίνεις τα πράγματα, της είπε. Να τα λειαίνεις και να τα βαθαίνεις. Θυμάσαι, σου είχα πει πως έχεις κάτι παράξενο μέσα σου, ένα στοιχείο θεατρικό, τόσο έντονο, τόσο μυστηριακό, που θαρρώ πως πάντα παίζεις. Ή ακόμα και όταν δεν το κάνεις αυτό, σου μένει μια νότα ευφρόσυνης δωρεάς. Νοιώθω όμως πως μερικές φορές η τραγωδία σού ταιριάζει περισσότερο. Εκεί είναι ο πόνος σου.

Η συζήτηση κόπηκε στη μέση και η φίλη του τον τράβηξε στην άκρη. Είχαν αρχίσει να πέφτουν τα χημικά και στο βάθος κάποιος είχε βάλει τραγούδια της Βέμπο. Όλα είναι ρετρό σ' αυτή τη χώρα, και τώρα μπροστά μας γυμνός και κατάμαυρος είναι ο φασισμός. Θα τον συντρίψουμε, του είπε η αγαπημένη του φίλη. Τα μάτια της έλαμπαν, από μια αισιοδοξία περίεργη. Από μια ερωτική αισιοδοξία για ζωντανά πράγματα του κόσμου. Ο ασκητής την πήρε από το χέρι και άφησαν πίσω τους το πεδίο βολής των μπρατσωμένων μπράβων του αίσχους. Ναι, της είπε, υπάρχει κάτι σ' αυτόν το λαό, που δεν θα επιτρέψει στο τέρας να ξαναγυρίσει. Ζήτω η 28η Οκτωβρίου 1940.

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ