«Modulor» δεν είναι μόνο ο προφανής τίτλος
του βιβλίου του Le
Corbusier, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από
τις εκδόσεις Παπασωτηρίου. Είναι μια ολόκληρη παρεμβατική φιλοσοφία για την
ενεργητική μετάλλαξη των αριθμών, ιδωμένων έως πρότινος ως σημεία παθητικών
φαινομένων. Από το προφανές της έννοιας, πλέον οι αριθμοί διανοίγονται στο
εμφανές του νοήματος των διαστάσεων. Κατά συνέπεια, ταξιδεύοντας, μετρώντας και
βλέποντας, ο ανήσυχος αρχιτέκτονας του μοντερνισμού εστίασε σε όσα τον
μαγνήτιζαν, εντοπίζοντας τα περίφημα καθήκοντα του επαγγελματία αρχιτέκτονα,
ήτοι: η ισορροπία της σύνθεσης, η σύνδεση με τον περίγυρο, η
τυποποίηση-προτυποποίηση-προκατασκευή και, βέβαια, το αρμονικό αποτέλεσμα, που
συνεπάγεται, με τη σειρά του, το σεβασμό στο γείτονα και την ευπρέπεια. Εν
ολίγοις, βασικοί άξονες ζωής και έμπνευσης υπάγονται στο αναλυτικό και συνάμα
παρατηρητικό μάτι του επιστήμονα-κατοίκου του χώρου, ώστε να μετουσιωθούν σε
μια ανθρωποκεντρική φιλοσοφία με τις ανθρώπινες ανάγκες αλλά και τον ίδιο τον
άνθρωπο ως ον να βρίσκονται στο επίκεντρο.
Δεν είναι, λοιπόν,
ένα ακόμη βιβλίο αλλά μια διμερής προσεγμένη έκδοση που απευθύνεται σε όσους
δημιουργούν. Αντίθετα, δεν αποσκοπεί να ευχαριστήσει εκείνους που εκτελούν.
Καθώς τέχνη είναι, ένας τρόπος να πράττεις, ο Κορμπυζιέ θέτει τις πρακτικές
βάσεις για την κατοικία που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο του πολιτισμού και την
αντιπαραθέτει στη βιομηχανική πραγματικότητα, οι αρχές της οποίας συνοψίζονται
στο δόγμα της αφθονίας, της ακρίβειας και της αποδοτικότητας. Προτεραιότητα
είναι η αίσθηση του κατοικείν. Για αυτό και η αρχιτεκτονική, που επενεργεί σε
πρότυπα, είναι σημαντικό να παραμένει εξίσου σαρκική και πραγματική, πνευματική
και θεωρητική. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι το οπτικό σύστημα μέτρησης modulor, σύνθεση μιας διπλής σειράς,
κόκκινης και μπλε, διαρκώς να επαναπροσεγγίζεται αντί να μένει στο πρότυπο της
συγγραφής του Αυγούστου του 1948. Η μοντερνιστική αντίληψη του Κορμπυζιέ έδειξε
κυρίως τον δρόμο στην παύση και στην περισυλλογή, άνοιξε την πόρτα στο νέο ως
ανάστημα του παλιού. Η προβολή στο χώρο μορφών που τις ζωογονούν οι αριθμοί,
δημιουργεί αναπόδραστα μια άλλη σχέση, πιο δημιουργική, με αυτόν τον χώρο, ώστε
να τον ανακαλύψουμε και να τον προσδιορίσουμε ξανά· μαζί με αυτόν και εμάς τους
ίδιους.
Συνεπώς,
γιατί να μην μας αφορά ένα τέτοιο βιβλίο; Μια δοκιμή στον τρόπο με τον οποίο
αντιλαμβανόμαστε το χώρο και τον περίγυρο δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε τα
δεδομένα ξανά και να αποκτήσουμε μια ακόμη πιο έντονη ανθρωποκεντρική ματιά για
όσα μας αφορούν. Δημιουργώντας την ενεργητική εικόνα των αριθμών, ο Κορμπυζιέ
πέτυχε, στην ουσία, να ξυπνήσει τη φαντασία του τεχνίτη, του καλλιτέχνη, του
σχεδιαστή προς μια πιο συνολική έποψη για την κατοικία ως ζωή και το
αντίστροφο. Είναι μια καλαίσθητη έκδοση που αξίζει την προσοχή μας.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ
1 σχόλιο:
Λε Κορμπυζιέ - «Ταξίδι στην Ανατολή»
Βαλκανικές και ανώνυμες πηγές του αρχιτεκτονικού Μοντερνισμού
http://aftercrisisblog.blogspot.gr/2013/12/20.html
http://2.bp.blogspot.com/-e3u16xGNjrw/UvFUk7QLrAI/AAAAAAAADGs/aq2b6MSQFnc/s1600/Corbu.jpg
Δημοσίευση σχολίου