Η Άστερος Κύμη

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΙΛΙΠΠΗ

«Άστερος: λέξη του κουμιώτικου ιδιώματος, που σημαίνει το πρωινό αστέρι, τον αυγερινό, το αστέρι εωσφόρος (=αυτός που φέρνει την ανατολή)». Από τη μήτρα της ντοπιολαλιάς, βγήκε και ο Άστερος «Περιοδικό: Γεωγραφία, Ιστορία, Πολιτισμός της περιοχής Κύμης» (και Κούμης, για τους πιο παλιούς ντόπιους), της Ευβοίας βεβαίως. Στην πρώτη του περίοδο, στην περασμένη δεκαετία, ο Άστερος «ανέτειλε» σε 12 τεύχη, και άλλα τόσα τεύχη με τον Νέο Άστερο έχουν βγει ως τώρα στη δεύτερη «τρέχουσα» περίοδο. Ενδιάμεσα, έχουν βγει και άλλα τόσα «Λέου» [το ρήμα «λέ(γ)ω» στο τοπικό ιδίωμα], «φυλλάδιο διατριβής» για την ντοπιολαλιά. Ο Άστερος είναι ένα «παρεμβατικό περιοδικό - πολιτισμικός οδηγός» στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ιστορία της περιοχής Κύμης, κατά τον 19ο και 20ό αι. κυρίως.

Ο Άστερος είναι «πηγή», είναι εμβριθής και τεκμηριωμένος, χωρίς να είναι περισπούδαστος, είναι πολύπτυχος, όχι «ποικίλος», αλλά, αναπόφευκτα, έχει και ατέλειες, παροράματα, εμμονές, όπως κάθε μικρό περιοδικό που βγαίνει «εκ των ενόντων». Ο Άστερος βγαίνει τρεις ή τέσσερις φορές τον χρόνο, αλλά μάλλον δεν θα τον βρείτε στο διαδίκτυο, ούτε στα αθηναϊκά περίπτερα του επαρχιακού τύπου. Αν σας κινεί την περιέργεια (…ως «περίεργο» περιοδικό), θα πρέπει να πάτε μια βόλτα στην Κύμη (αξίζει τον κόπο και για ημερήσια εκδρομή), όπου θα τον «ξετρυπώσετε» στα δύο βιβλιοχαρτοπωλεία της και στο περίπτερό της. Και μάλλον θα διαπιστώσετε ότι είναι σημαντικό γι’ αυτόν τον τόπο ότι ο Άστερος υπήρξε, υπάρχει, θα έχει υπάρξει, διότι, «ακριβώς», θα έχει δια-φωτίσει. Το περιοδικό πήρε τη σκυτάλη από τη σημαντική «επιτομή», Κύμη 19^ος -20^ος αι: Ιστορία και Πολιτισμός, Κύμη 2001. Υπεύθυνος για όλα αυτά ο ακαταπόνητος Κουμιώτης, Μιχάλης Ποντίκης, πολυγραφότατος συγγραφέας βιβλίων επιτόπιου ενδιαφέροντος ως επί το πλείστον. Βεβαίως, με ευθύνη του Μ. Ποντίκη, ο ανωτέρω τόμος και το περιοδικό του πλαισιώνονται με έγκριτους συνεργάτες, αλλά είναι μάλλον σπάνια περίπτωση η ιστοριογραφία ενός τόπου να «παραπέμπεται» κατά βάση σε έναν ιστορικό. Από το έργο του σημειώνω το πλέον πρόσφατο, Κούλα Ν. Φαφούτη - Μιχάλης Γ. Ποντίκης, Ο μητροπολίτης Παντελεήμων Φωστίνης και η Κύμη. Κατοχή 1941-1943, Κύμη 2017…

Ο Δ. Φιλιππής είναι επίκουρος καθηγητής στο ΕΑΠ -Προπτυχιακό Πρόγραμμα «Ισπανική Γλώσσα και Πολιτισμός»

Ανδρέας Λόλης, Άτιτλο, 2018, μάρμαρο