Η αλήθεια της λογοτεχνίας

Μαρτυρίες

TOY ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

Γ΄ Ο λαβύρινθος 

Στον Αχιλλέα Κυριακίδη

Είμαι ένας άνθρωπος που πέρασε τη ζωή του δημιουργώντας και συλλέγοντας εικόνες. Χρόνια ολόκληρα γεμίζω μια επιφάνεια με εικόνες, από επαρχίες, βασίλεια, βουνά, κόλπους, καράβια, νησιά, ψάρια, σπίτια, εργαλεία, άστρα, άλογα και ανθρώπους. Τώρα, λίγο πριν πεθάνω, ανακαλύπτω ότι αυτός ο υπομονετικός λαβύρινθος των γραμμών, οι διαδρομές της ζωής μου, σχηματίζουν την εικόνα, τις γραμμές και το περίγραμμα του προσώπου μου, παρουσιάζοντας, κατά κάποιο τρόπο, ένα είδος αυτοπροσωπογραφίας, αλλά μιας προσωπογραφίας που, καθώς απαρτίζεται απ’ όλα όσα είδα και έζησα, δεν είναι ποτέ μόνο προσωπογραφία του εαυτού μου, αλλά και όλων των σχέσεων που συνέβαλαν στο να γίνω αυτός που είμαι, δηλαδή αυτός που δεν είμαι ποτέ μόνο ο εαυτός μου.

Η αφήγησή μου είναι ο άνθρωπος που υπήρξα γράφοντάς την· για να γράψω αυτή την αφήγηση, έπρεπε να γίνω αυτός ο άνθρωπος· για να γίνω αυτός ο άνθρωπος, έπρεπε να γράψω αυτή την αφήγηση· για να γράψω εκείνη την αφήγηση, έπρεπε να γίνω εκείνος ο άνθρωπος· για να γίνω εκείνος ο άνθρωπος, έπρεπε να γράψω εκείνη την αφήγηση, και ούτω καθεξής, επ’ άπειρον. Μόλις πάψω να γράφω, όλοι τούτοι οι άνθρωποι εξαφανίζονται, μαζί τους και η βιβλιοθήκη μου που μέσα της έζησα, ολόκληρη η Αργεντινή που τόσο αγάπησα, ακόμα και ο Αβερρόης που μου έμαθε τόσα πολλά, φθάνοντας να γίνει εγώ ο άνθρωπος, γράφοντας την εμαυτού αφήγηση.

Αμέσως μετά, ξετύλιξε το τουρμπάνι του και κοιτάχτηκε σ’ έναν μεταλλικό καθρέφτη. Δεν ξέρω τι αντίκρισαν τα μάτια του, γιατί κανείς ιστορικός δεν παραδίδει τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Ξέρω ότι εξαφανίστηκε μεμιάς, σαν να τον είχε κεραυνοβολήσει αόρατη φωτιά.

Ξαναγυρίζω στον λαβύρινθο εφ’ ω ετάχθην: αν κάτι διδάχθηκα, δεν είναι πώς να βγω από τον λαβύρινθο, αλλά πότε (και, κυρίως, πώς) να παραδεχτώ ότι χάθηκα.

(Συνεχίζεται)