Η βρώση και η συμμόρφωση

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΔΑΣ, Δείπνα, εκδόσεις Γαβριηλίδης, σελ. 64

Τον χρόνο προσπαθεί να συνοψίσει ο Βασίλης Λαδάς, εστιάζοντας στο δείπνο, στο τελευταίο φαγητό της μέρας, που συχνά όμως είναι και η τελευταία, μάταιη ελπίδα για φαγητό, αν πρόκειται για μετανάστες στο λιμάνι της Πάτρας, ή για δεινοπαθούντες μέσα στην ιστορία, είτε στην αρχαία και ρωμαϊκή, είτε σε συμφραζόμενα χριστιανικά και της ανατολής.

ΤΟΥ ΑΣΤΕΓΟΥ ΚΥΝΙΚΟΥ

Ο άστεγος κυνικός Άλεξις

πριν κοιμηθεί στην ψαρόβαρκα

δεν παραλείπει να προσευχηθεί:

«Κύριε που επί του όρους

πολλαπλασίασες τους άρτους

δώσε μου αύριο ένα καρβέλι φρέσκο.

Κι αν ένα κιλό νερό

σε κρασί το μετατρέψεις

κι επί των υδάτων της θαλάσσης

θα σε ιδώ να περιπατείς».

Το συγκεκριμένο ποίημα είναι από τα ελάχιστα που έχουν ενιαίο ρυθμό, καθώς και βατό ειρμό. Τα περισσότερα γέμουν από χάσματα, ασυνέχειες και αρρυθμίες, προσεγγίζοντας και ανακαλώντας επακριβώς το είδος και το ύφος των συναγωγών επιγραμμάτων. Εκεί, δεν είναι μόνο οι στίχοι ή οι λέξεις που «χάθηκαν» μέσα στη διαδρομή του χρόνου, είναι και το νόημα που αφήνει «κενά» στην αναγνώρισή του, πόσο μάλλον στη μετάφρασή του. Εδώ, είναι μια τεχνική του ποιητή, που ανακαλεί την παράδοση, ή μάλλον παραδόσεις πολλαπλές: γλωσσικές και υφολογικές, ιστορικές-πολιτισμικές, και βέβαια ποιητικές, με προεξάρχουσα την καβαφική, και τις ανακαλεί ως θραύσματα του χρόνου, όπως στιγμές μέσα στη μέρα είναι και τα δείπνα, και πρόσκαιρος ο κορεσμός του αισθήματος της πείνας.

Τα δείπνα ενώνουν μα και χωρίζουν Εύβουλε.

Με ωραίες εταίρες και καλό κρασί

συχνά κατέληγαν σε μαλλιοτραβήγματα.

Στων συμπολεμιστών τραβούν μαχαίρι

αν αμφισβητηθούν ανδραγαθήματα και τόλμη.

…………………………………………

Και πάντα να ‘σαι έτοιμος Εύβουλε

ν’ αντιμετωπίζεις και την κακή μαγειρική.

Μια στιγμή της καθημερινότητας λοιπόν το δείπνο, έτσι και το ποίημα, έτσι ξετυλίγεται η ακολουθία των ποιημάτων της συλλογής, χωρίς το θέμα της να εξαντλείται, χωρίς η θεματολογία της εξαντλητικά να οργανώνεται, αφού ο στόχος-λόγος έγκειται όχι στην προσφορά προς βρώση και απόλαυση αλλά στη διαδικασία, ως πρόσκληση συμμετοχής και περισυλλογής.

Εξαλείφθησαν οι δηλητηριάσεις ως  μέσον δολοφονίας.

……………………………………………

Ωστόσο να προσέχουμε τα σκουπίδια που πετάμε,

από τους κάδους τρώνε άνθρωποι.

Έτσι, τα ποιήματα-στιγμιότυπα δείπνων εξακτινώνονται στο χρόνο και στις διαθέσεις, χαρίζοντάς μας εξαιρετικές εικόνες, όπου τελικά η επιλογή του θέματος αποδεικνύεται ιδιαίτερα γόνιμη και παραγωγική.

Ο Ηράκλειτος έτρωγε μόνο χόρτα

και πέθανε από υδρωπικία.

Ένα ποτάμι φούσκωσε μέσα του.