ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΣΧΑΛΗΣ, Το όνειρο έμεινε ακατοίκητο, εκδόσεις Επίκεντρο, σελ. 204
Ο συγγραφέας Κώστας Πασχάλης, που ζει και δραστηριοποιείται στις Σέρρες, αναζήτησε και κατέγραψε τις μαρτυρίες δεκάδων ανθρώπων της περιοχής του, που συμμετείχαν στα γεγονότα της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου στην κεντρική Μακεδονία. Επέλεξε να μεταφέρει σε βιβλία τα βιώματα δύο πρωταγωνιστών, το πρώτο του Βασίλη Ραφτούδη το 2006, για την περίοδο της αντίστασης, και το δεύτερο, που αφορά η παρούσα προσέγγιση, του Βαγγέλη Μιτσίτσικα το 2010, για την περίοδο του εμφυλίου.
Έχω διαβάσει κι άλλα βιβλία που αναφέρονται στις μαρτυρίες συγκεκριμένων αγωνιστών της εθνικής αντίστασης για τη συμμετοχή τους στον εμφύλιο. Η βασική διαφορά από τα άλλα δεν είναι τόσο το περιεχόμενο των βιωμάτων του πρωταγωνιστή (όλοι οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού υπέμειναν τα πάνδεινα) αλλά κυρίως η τοποθέτησή τους στο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της συγκεκριμένης περιόδου.
Η καταγραφή των μαρτυριών του Μητσίτσικα ξεκίνησε αρχές του 2006 και τέλειωσε στα μέσα του 2007. Λίγους μήνες αργότερα, ο πρωταγωνιστής έφυγε από τη ζωή χωρίς να δει την εξομολόγησή του ολοκληρωμένη. Ο συγγραφέας συμπεριέλαβε στο πόνημά του εκτός από τις μαρτυρίες του μαχητή και αποσπάσματα από μαρτυρίες συντρόφων του, για τις επιχειρήσεις του Δ.Σ.Ε. στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο αλλά και τις συνθήκες διαβίωσης των αγωνιστών. Ταυτόχρονα βέβαια, για να ολοκληρωθεί η κοινωνικοπολιτική εικόνα της περιόδου, παραθέτει και δημοσιεύματα από έντυπα της περιοχής, ιστορικές μελέτες αλλά και ανακοινώσεις των κυβερνητικών στρατευμάτων.
Ο Βαγγέλης Μητσίτσικας ανήκει στη χορεία εκείνων των αφανών ηρώων που υπηρέτησαν τα πιστεύω τους σ’ όλη τους τη ζωή. Έφηβος, 17 χρόνων, μέλος μιας πολυμελούς αγροτικής οικογένειας του χωριού Μαντήλι Σερρών, θα ενταχθεί το 1944 στην ΕΠΟΝ. Θα ενστερνισθεί γρήγορα, βοηθούντος και του θείου του Θωμά, τις ιδέες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του ΕΑΜ αλλά, πολύ σύντομα (Γενάρης του 1945), θα τις δει, ως αποτέλεσμα της συμφωνίας της Βάρκιζας, να καταρρέουν. Τον Φεβρουάριο θα παραδώσει, όπως και οι άλλοι μαχητές, τον οπλισμό του και θα επιστρέψει στο χωριό του με αισθήματα θλίψης, για έναν αγώνα που χάθηκε, και φόβου για αυτά που έρχονται. Θα βιώσει και ο ίδιος τις διώξεις που υπέστησαν οι αγωνιστές της εθνικής αντίστασης όταν επέτρεψαν στον τόπο τους. Ήταν μονόδρομος λοιπόν και γι’ αυτόν η ένταξή του την άνοιξη του 1947 στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
Τόσο ο Μητσίτσικας όσο και οι σύντροφοί του, όπως γράφει ο Κώστας Πασχάλης, «έχουν κατανοήσει πως η επιβίωσή τους σ’ αυτόν τον ανελέητο πόλεμο που μόλις έχει ξεκινήσει, περνάει μέσα από τη σιωπή, την εγκαρτέρηση και την τυφλή πειθαρχία». Έτσι πορεύτηκε ο συγκεκριμένος μαχητής μέχρι την πτώση και του τελευταίου οχυρού του Δ.Σ.Ε. στο Μπέλες, στις 31/08/1949, και τη διαφυγή των επιζώντων στη Βουλγαρία. Στις 17/10/1949 θα ακούσει κι αυτός από το ραδιοσταθμό του Βουκουρεστίου ότι «ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας δεν κατέθεσε τα όπλα, μονάχα τα έθεσε παρά πόδα».
Θα εγκατασταθεί, μετά από πολλές περιπέτειες, στην Πολωνία, για να επιστρέψει στη πατρίδα του, όπως έγινε με το σύνολο των μαχητών που βρέθηκαν στις σοσιαλιστικές χώρες της ανατολικής Ευρώπης, μετά το 1974.
Ο Κώστας Πασχάλης, έχοντας ασχοληθεί επί πολλά χρόνια με τα γεγονότα της δεκαετίας του 1940, μας προσφέρει ένα έργο που συμβάλλει στην αντικειμενική προσέγγιση των δρώμενων της πιο πολυτάραχης περιόδου της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Να προσθέσω, ότι ο πηγαίος και ανεπιτήδευτος λόγος του συγγραφέα κρατά σε εγρήγορση τον αναγνώστη μέχρι και τη τελευταία του σελίδα.
Ο Βαγγέλης Αποστόλου είναι πρώην βουλευτής Εύβοιας του ΣΥΝ
 |
| Σπουδή (τρεις μουσικοί) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου