Ένας νέος ποιητικός διαγωνισμός

Την παλαιά πρακτική της αθλοθεσίας ποιητικών διαγωνισμών αναβιώνει η ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία του Νίκου Θεοχαράκη, στη μνήμη της συζύγου του, πρόωρα χαμένης, ποιήτριας και δοκιμιογράφου Κάτιας Γρηγορίου-Θεοχαράκη. Στον διαγωνισμό μπορούν να συμμετάσχουν (μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2011) όσοι δεν έχουν εκδώσει ακόμα ποιητικό βιβλίο, και την υλοποίηση έχουν αναλάβει τα περιοδικά (δε)κατα (Σόλωνος 94, 106 80) και Poetix (Διδότου 37, 106 80). Η ποιητική συλλογή που θα βραβευθεί θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Τυπωθήτω, θα κερδίσει δε χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.

Είναι μια πρωτοβουλία η οποία οπωσδήποτε τιμά τον αθλοθέτη, που αναβιώνει μια ευγενική πρακτική, ξεχασμένη σήμερα. Το όλο εγχείρημα μέλλει να κριθεί εκ του αποτελέσματος, δηλαδή από την ποιότητα των ποιημάτων που θα υποβληθούν, και κυρίως εκείνων που θα βραβευθούν, από τη μετέπειτα διαδρομή των βραβευθέντων κλπ κλπ. Δεν διευκρινίζεται, πάντως, αν θα δημοσιοποιούνται τα κριτήρια της βράβευσης, η επιχειρηματολογία, και οι τυχόν διαφορές απόψεων των κριτών.

Γιατί, στη μακρά ιστορία των ποιητικών διαγωνισμών, το φιλολογικό ενδιαφέρον εστιάζεται περισσότερο στη γνώμη και τα επιχειρήματα των κριτών, παρά στους βραβευθέντες. Για παράδειγμα, ο μακράν πιο βραβευμένος ποιητής του 19^ου αιώνα, Αντώνης Αντωνιάδης, απλώς δεν υπάρχει ούτε ως σημείωση στη νεοελληνική ποίηση, ενώ, αντίθετα, οι απόψεις των κριτών έχουν μελετηθεί διεξοδικά, ιδίως δε αυτές του Ροΐδη, ο οποίος έχει κάνει κι έναν απολογισμό του θεσμού των ποιητικών διαγωνισμών του καιρού του, με το γνωστό, απαράμιλλο ύφος του:

«Αληθές είναι ότι, αφ’ ης εποχής τη πρωτοβουλία του φιλογενεστάτου κ. Α. Ράλλη οι τοιούτοι διαγωνισμοί εισήχθησαν παρ’ ημίν, οι πλείστοι των εισηγητών ηκολούθησαν μέθοδον όλως εναντίαν. Προς ευσυνείδητον της εντολής εκπλήρωσιν ενόμιζον εαυτούς υποχρέους ου μόνον να εκθέτωσι και των αμουσοτέρων προϊόντων τον μύθον, την πλοκήν και τους περί ταύτα σολοικισμούς, αλλά καταβαίνοντες και εις αυτής της γραμματικής τα ακανθώδη και ολισθηρά χωρία ν’ αναγράφωσιν ανά εν τα περί την σύνταξιν και την γραφήν ακόμη των λέξεων παραπτώματα του ποιητού, εκδικουμένου πολλάκις την επιούσαν δια της ανευρέσεως ουχί ελασσόνων εν τη εκθέσει του κ. εισηγητού γραμματικών ολισθημάτων.

Τοιαύτην όμως διστάζομεν να παραδεχθώμεν την πρόθεσιν του αγωνοθέτου, κάλλιστα γνωρίζοντος ότι η παροχή τοιαύτης διδασκαλίας ήθελεν είναι άσκοπος εν Ελλάδι, αφού η εκπαίδευσις παρέχεται υπό του Κράτους δωρεάν εν πλήθει σχολείων, εν οις οι ποιηταί δύνανται να διδαχθώσι πού κείται η Κύζικος, οποία εικονίζεται η Αφροδίτη και ότι τα μακρά προ των βραχέων περισπώνται.

Αν οι παρ’ ημίν διαγωνισμοί είναι όντως ποιητικοί, αι περί αυτών εκθέσεις πρέπει, ως πανταχού της οικουμένης, να περιστρέφωνται εις αισθητικάς θεωρίας, αν δε τύχη τα υποβληθέντα έργα να μη είναι τοιαύτης εκτιμήσεως δεκτικά, η αποστολή των κριτών περιορίζεται τότε εις την πιστοποίησιν της ανεπιδεκτικότητος ταύτης και πας άλλος λόγος καθίσταται περιττός».

Αυτή είναι η παράδοση των ποιητικών διαγωνισμών στη νεοελληνική ποιητική συνθήκη, αλλά, βεβαίως, οι παραδόσεις είναι για να ξεπερνιούνται. Το ευχόμαστε, απολύτως.

Κ.Β.

Άτιτλο