Νουάρ

ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΟΥΡΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΡΒΕΤΑΣ, Η γυναίκα με το όπλο, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, σελ. 152

Κοσμοπολίτικη αλλά κι «ελληνική» νουάρ λογοτεχνία με έμφαση στον κυνισμό των προσώπων, θολά συναισθήματα που μπερδεύουν την ιδιοκτησία με την αγάπη κι έναν ερωτισμό ανταλλακτικό, συμβατικό και ανιαρό, του στυλ «για τα λεφτά τα κάνεις όλα». Αυτή η «αστική» θα λέγαμε αντίληψη για την ερωτική συνεύρεση ως σύμβαση, επιχείρηση και «εταιρία», σε συνδυασμό με τις μπίζνες, είτε νόμιμες είτε παράνομες, που κάνει ή σχεδιάζει να κάνει ένα ζευγάρι, όλ’ αυτά σχηματίζουν ένα φρικιαστικό μανιχαϊστικό σύμπαν αντιθέσεων, όπου το Καλό και το Κακό θεοποιούνται και συγκρούονται με τη δύναμη φυσικών κι αναπόδραστων δυνάμεων. Για όποιον δεν αγαπάει το «φιλμ νουάρ», τις σύγχρονες ταινίες δράσης, τα κόμικς και τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, θα του φαινόταν ίσως επίπεδο, ανιαρό και μονότονο αυτό το καλογραμμένο ανάγνωσμα με το μηδενικό ψυχικό βάθος και πάθος των ηρώων του. Για κάποιον όμως που λατρεύει τα πιο πάνω, θα έλεγα ότι είναι ένα ευανάγνωστο αφήγημα που προδιαθέτει τον αναγνώστη να θέλει να το δει και στην ψηφιακή του οθόνη, αν όχι και στη «μεγάλη οθόνη» των κινηματογραφικών αιθουσών. Δεν είναι τυχαίο που ο Γιώργος Σερβετάς είναι και κινηματογραφιστής, και έχει ήδη σκηνοθετήσει και γράψει το σενάριο για την ταινία «Να κάθεσαι και να κοιτάς».

Σε αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα δείχνει μια πλήρη σεναριακή επάρκεια, υφολογική συνέπεια, εκφραστική σταθερότητα, αφηγηματική δεξιοτεχνία, όμως τα πρόσωπά του για να είναι «αληθινά», για να γράφουν και στο θυμικό του αποδέκτη-θεατή πρέπει να έχουν κι εκείνη την ερεβώδη τυχαιότητα της αληθινής ζωής και να μην είναι τόσο «γεωμετρικά» δομημένα κι εν πολλοίς αναμενόμενα. Το «περιθώριο» που περιγράφει, ο «υπόκοσμος» με τη δική του ιεραρχία και τον δικό του άγραφο νόμο είναι κάπως σχηματικά, δευτερογενή, αναπλάσεις κινηματογραφικών και λογοτεχνικών προτύπων. Η πραγματική ζωή δεν είναι ποτέ έτσι, άσπρο-μαύρο, αλλά μια απρόβλεπτη, πολύχρωμη, ιριδίζουσα σαπουνόφουσκα που δεν ξέρεις ποτέ πού και πότε ακριβώς θα σκάσει. Ίσως, αν στο μέλλον απελευθερωθεί από το κινηματογραφικό νουάρ και καταδυθεί στη γνήσια κι ακμάζουσα αστυνομική λογοτεχνία του καιρού μας, ίσως τότε, λέω, να επιτύχει να φωτίσει με άλλη προοπτική τις αντιφάσεις, τις ατέλειες και την τυχαιότητα, το παράλογο εν τέλει των λογοτεχνικών προσώπων που συναρπάζουν το κοινό και δεν του αφήνουν μια πικρή γεύση ανικανοποίητου. Όμως, σαν πρώτο μυθιστόρημα είναι ενδιαφέρον, αξιοσημείωτο κι αποκαλύπτει ένα νέο συγγραφέα-κινηματογραφιστή πολλά υποσχόμενο.

Νίκος Παπαδόπουλος, Άτιτλο, 2010- 2018, μολύβι, μελάνι και ξυλομπογιά, 40 x 30 εκ.