Σε πρώτο πρόσωπο

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Η τρισεγγονή της Αραπίνας και άλλες ιστορίες, διηγήματα, βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 136

Το «σώμα» είναι ο πρωταγωνιστής αυτής της πολυπρισματικής-πολυφωνικής συλλογής διηγημάτων. Το σώμα ως τόπος εξορίας και ως άσυλο, το σώμα ως πεδίο άσκησης κοινωνικών καταναγκασμών, ως τοπίο εφαρμογής συμβάσεων μονομερών ή αμοιβαίων. Το σώμα ως πραμάτεια κι ως κάδος απορριμμάτων. Το σώμα ως φωτεινό (ή σκοτεινό) αντικείμενο του πόθου, το σώμα σα σφουγγάρι που ρουφάει οργή, θυμό, αγανάκτηση και ξεσπά (ή δεν ξεσπά) αναλόγως. Κι ο θάνατος; Καμία αναφορά. Ουδεμία μεταφυσική. Στον αντίποδα, ο Έρωτας, αντισυμβατικός κι αυτός, επαναστάτης, αμφισβητίας, αιρετικός, αλλά όχι παραβατικός, μεθοριακός αλλά όχι περιθωριακός.

Τελικά αυτό που με ανάγκασε να διαβάσω απνευστί αυτή την πρωτότυπη συλλογή διηγημάτων είναι η αριστοτεχνική αλλαγή του εκάστοτε αφηγητή, που αποτρέπει τον αφελή ή αδαή αναγνώστη να αναζητήσει κάποιο αυτοβιογραφικό ίχνος ή έναν έστω κι αδιόρατο εξομολογητικό ή αυτοψυχαναλυτικό τόνο. Το ακριβώς αντίθετο. Τα πρόσωπα μιλούν για λογαριασμό τους. Ο τριτοπρόσωπος «παντογνώστης» αφηγητής δίνει τη θέση του στον πρωτοπρόσωπο, εναλλάξ. Αυτό δημιουργεί ένα ψηφιδωτό πολύχρωμο και γιορταστικό εν τέλει. Παρά το έρεβος κάποιων επιμέρους νοσηρών καταστάσεων, μέσα από την προσεκτική και άδολη ανάγνωση αυτών των μικρών αριστουργημάτων βγαίνει η αισιόδοξη, η διονυσιακή αλλά και η απολλώνια πλευρά της ζωής. Το μυστικό είναι ένα: ενσυναίσθηση. Νιώστε τους άλλους, αφού νιώσετε πρωτίστως τον εαυτό σας κι επικοινωνήσετε με το σώμα σας (εσωτερικά, πρωταρχικά, ζωικά σχεδόν) και τότε όλα θα είναι απλά. Οι κοινωνικές συμβάσεις αναιρούνται και τροποποιούνται, οι νόμοι αλλάζουν, τα ήθη και τα έθιμα διαμορφώνονται ανάλογα με την πανταχού παρούσα, την κοσμοκράτειρα «αρχή της ηδονής».

Ο Άνθρωπος οδεύει προς έναν ανώτερο πολιτισμό, περισσότερο πνευματικό, αλλά κι ερωτικό, σωματικό. Το σεξ, όταν είναι οικειοθελές, αμοιβαίο και συναινετικό, ειδικά όταν συνοδεύεται από την «κοσμοπλάστρα» ορμή [για να θυμηθούμε την ανάλογη «κοσμοπλάστρα μουσική» του Κωστή Παλαμά], η απελευθερωμένη ερωτική ενέργεια γίνεται μοχλός για σημαντικές μικρές ή και μεγαλύτερες επαναστάσεις στην καθημερινή, αλλά και στην πολιτική μας ζωή. Αυτό νομίζω πως είναι το μήνυμα ετούτου του βιβλίου, κάτω από την αριστοτεχνικά κεντημένη πολυφωνική αφήγηση. 

Ο πρωτοεμφανιζόμενος Γιώργος Κυριακόπουλος (γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα και σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες σε Αθήνα και Λονδίνο) δεν ξέρει απλώς να γράφει, αλλά και να προτείνει –εμμέσως– επιστροφή στους απλούς τρόπους έκφρασης που τόσο μας έχουν λείψει κι είχαν απομακρύνει μέχρι πρότινος το πλατύ κοινό από τη σύγχρονη νεοελληνική λογοτεχνία. Καλοί οι πειραματισμοί κι η εισαγωγή ρευμάτων, τάσεων και «-ισμών», όμως η ανάγνωση είναι η κατεξοχήν ερωτική πράξη που δεν συγκρίνεται και ξεπερνάει κατά πολύ όλες τις άλλες. Κι αυτό μας το θυμίζει με έξοχο τρόπο το ανά χείρας βιβλίο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ

Κώστας Βαρώτσος, Άτιτλο, 2017, σίδερο και γυαλί, ύψος 1,7 μ.