Πολιτισμός και πολιτική στην κρίση

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΛΑΟΚΡΑΤΗΣ ΒΑΣΣΗΣ, Το πολιτιστικό αντίδοτο στη χρεωκοπία, εκδόσεις Ταξιδευτής, σελ. 182                                                                

Νάνα Σαχίνη, Εverywhere she ran she found she
could float- A.C., 2017, εγκατάσταση,
ψηφιακή εκτύπωση σε σημαιόπανο, καλάμια, τούβλα,
γύψος, αφρολέξ, τσιμέντο, υφάσματα, καλσόν,
φύλλο πολυαιθυλενίου, 200 x 112 x 236 εκ.

Ο Λαοκράτης Βάσσης προσεγγίζει τα δυο αλληλοπροσδιοριζόμενα μεγάλα ελλείμματά μας, άμεσα το πολιτιστικό και έμμεσα το πολιτικό, στα οποία οφείλεται σύμφωνα με την ανάλυσή του, και η οδυνηρά βιούμενη «Χρεοκοπία της Μεταπολίτευσης» (2009). Με το πολιτιστικό έλλειμμα, που είναι και το κύριο θέμα του, να θεωρείται και η βαθύτερη «ρίζα» της.

Το πολιτιστικό αντίδοτο

Στο πρώτο μέρος του, όπου αναλύεται η έννοια του «πολιτιστικού αντίδοτου», σηματοδοτούνται και προδιαγράφονται οι θεμελιακές πολιτιστικές συντεταγμένες, που είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ για να μπορέσουμε να βγούμε στη μεταμνημονιακή δημοσιά της Ιστορίας μας.

Τα δέκα βασικά του σημεία:

- Τόσο η Χρεοκοπία της Μεταπολίτευσης όσο και η ως τώρα διαχείρισή της συνιστούν τραγική επιβεβαίωση της παρακμιακής κατάστασης του Τόπου μας.

- Η Χρεοκοπία, ως ρήγμα στην ιστορική κανονικότητα της πορείας μας προς το μέλλον, καθώς, έκτοτε, είμαστε μετα-νεωτερική αποικία (εντός μάλιστα της Ευρωζώνης!), ορίζει όχι μόνο το κακό τέλος της Μεταπολίτευσης αλλά και την «εξάντληση» του μοντέλου της μεταπολεμικής Ελλάδας.

- Τα πολιτικά της αίτια σχετίζονται με τη μετάπτωση του (διαχειριστικού) πολιτικού συστήματος της Μεταπολίτευσης, του μεταπολιτευτικού δικομματισμού, σε σύστημα διαχειριστικής νομής της εξουσίας. Έτσι που δεν υπήρχε το «σύστημα» για την κοινωνία αλλά η κοινωνία για το «σύστημα».

- Τα βαθύτερα, όμως, αίτιά της είναι πολιτιστικά (πνευματικά, ηθικά, αξιακά), που παραπέμπουν στην παρακμιακή πολιτιστική μας κρίση και στο ότι το πολιτιστικό, ως κοινός παρονομαστής όλων των άλλων, είναι το μέγα πρόβλημά μας.

- Η αντιμετώπιση της Χρεοκοπίας απαιτεί εθνική στρατηγική ριζικής αναθεμελίωσης, ανόρθωσης και αναγέννησης του Τόπου μας, που δεν νοείται χωρίς μακράς πνοής πολιτική πολιτισμού (εθνική πολιτιστική στρατηγική).

- Η λογική του «πολιτιστικού αντίδοτου στη Χρεοκοπία», που νοείται ως απόσταγμα της αξιακής παρακαταθήκης της μεγάλης ακολουθίας των αιώνων πολιτισμού του Ελληνισμού, σηματοδοτεί και προδιαγράφει τον πυρήνα της ζητούμενης μακράς πολιτιστικής μας πολιτικής.

- Στη θεώρηση της αξιακής βάσης των αιώνων πολιτισμού του Ελληνισμού περιλαμβάνονται: τα ασύμβατα με το πνεύμα του  (εθνικισμός/σοβινισμός,φασισμός/νεοναζισμός, ρατσισμός), τα βασικά του προτάγματα και το αξιακό πνεύμα του παραδοσιακού πολιτιστικού μας προτύπου.

- Η νεότερη και ζώσα πολιτιστική μας συνεισφορά, σε συνδυασμό με την απόπειρα φωτισμού των αποκλίσεων (διαφορών) του ελληνικού και του δυτικού πολιτιστικού προτύπου. Μακράν πάντοτε και του εθνοκεντρικού αυτισμού και του αποεθνοποιητικού αποδομητισμού, που συσκοτίζουν την ταυτοτική αυτοσυνείδησή μας και την έλλογη αυτοεκτίμησή μας.

- Η σύνθετη προσέγγιση των σχέσεων: Ελλάδας-Ευρώπης (Δύσης) και Ευρώπης- Ελλάδας, όπου η ευρωπαϊκότητα δεν είναι υπό πρόσκτηση ιδιότητα, για μας, αλλά συμφυής ταυτοτική μας ιδιότητα.

- Η λογική του πολιτιστικού αντίδοτου δεν νοείται ως «πολιτιστική συνταγή» ή «πολιτιστικό δόγμα», αλλά ως πρόταση κινηματικής επαναλειτουργίας όλων των πηγών ανατροφοδότησης του αξιακού βιότοπου του Ελληνισμού. Έτσι που να μπορέσουμε να ξαναβάλουμε μπροστά τη φτερωτή της πολιτιστικής ιστορίας του Τόπου μας.

Στο κλίμα αυτό και με επιστροφή στη συγκινησιακή αθωότητα της αγάπης στον Τόπο μας, θα «υφανθεί» η ελλείπουσα νέα κινούσα ιδέα  για την ανάκτηση της εθνικής μας αυτεξουσιότητας και της εθνικής μας αξιοπρέπειας.

Με δεδομένο πως και σε τούτα τα δύσκολα για τον Τόπο μας χρόνια, πρέπει να κρατηθούμε απ’ την ψυχή μας.

Το πολιτικό μας έλλειμμα

Καθώς είναι αυτονόητο πως το πολιτιστικό μας έλλειμμα επιδεινώνει το πολιτικό έλλειμμα και τανάπαλιν, σε έναν φαύλο κύκλο στον οποίο είμαστε παγιδευμένοι, προστίθενται, ως συμπλήρωμα στη θεώρηση του «πολιτιστικού αντίδοτου», εφτά αναγνώσεις του πολιτικού μας ελλείμματος (τελευταία τετραετία). Που στο βάθος τους είναι και πολιτιστικές αναγνώσεις της πολύ κρίσιμης στρατηγικής  ελλειμματικότητας τόσο της Συριζικής Αριστεράς όσο και του Τόπου μας.

Υπό το αδυσώπητο βάρος του εθνικού διλήμματος: διαχειριστική υποτέλεια ή εθνική αξιοπρέπεια, όπως εφιαλτικά το αναδεικνύει η εφταετής Χρεοκοπία μας, αλλά και   υπό το πρόσθετο βάρος της βαριάς αναδιπλωτικής ήττας (Τρίτο Μνημόνιο) της Συριζικής Αριστεράς, γίνεται προσπάθεια να φωτιστεί η αναγκαιότητα μιας μεγάλης επανεκκίνησης του Ελληνισμού σε βαθιά ανεξαρτησιακές, αναθεμελιωτικές, συντεταγμένες.

Γιατί αλλιώς θα παγιωθεί η προδιαγεγραμμένη απ’ τη Χρεοκοπία και τα Μνημόνια  μακρά διαχειριστική υποτέλειά μας και η ευρω/δυτική επικυριαρχία μας. Καθώς ενδιάμεσος δρόμος, μεταξύ Επικυριαρχίας και Αξιοπρέπειας, δεν υπάρχει.

Ο Κώστας Παπαδόπουλος είναι εκδότης