ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Οι εικόνες του τεύχους προέρχονται από την έκθεση του Χρήστου Βενέτη Operation mincemeat asides, στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ– Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη. Διοργάνωση Μάχη Πεσματζόγλου/ TinT. Μέχρι 28/11

Επιχείρηση κιμάς (Operation Mincemeat) ονομάστηκε μια επιτυχημένη επιχείρηση παραπλάνησης των ναζί από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στη διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πολέμου. Σκοπός της ήταν να τοποθετηθούν παραπλανητικά έγγραφα περί απόβασης στην Ελλάδα σ’ ένα πτώμα που θα ξεβραζόταν σε ακτή της Ισπανίας, ώστε να συγκαλυφθεί η πραγματική απόβαση στη Σικελία. Αφού βρέθηκε το κατάλληλο πτώμα, κατασκευάστηκε μια ψεύτικη ταυτότητα για τον νεκρό: ονομάστηκε «ταγματάρχης Ουίλιαμ Μάρτιν του Σώματος των Βασιλικών Πεζοναυτών».

Για να γίνει πιο πιστευτή η ιστορία, επινοήθηκε μια μνηστή για τον ταγματάρχη, η Παμ, φωτογραφίες της οποίας καθώς και ερωτικές επιστολές θα συνόδευαν τον «νεκρό». Του “δόθηκαν” επίσης μια αρμαθιά κλειδιά, ένα χρησιμοποιημένο εισιτήριο για θεατρικό έργο πρόσφατα ανεβασμένο, ένα δικαιολογητικό διαμονής σε Λονδρέζικη Λέσχη, σπίρτα και άλλα μικροαντικείμενα. Τις ερωτικές επιστολές της Παμ τις έγραψε η Πατρίσια Τρέχηρν, υπάλληλος της ΜΙ 5. Τη μία και μοναδική επιστολή που επρόκειτο να αποστείλει ο Μάρτιν την έγραψε ο πλωτάρχης Μόνταγκιου, ο επικεφαλής της επιχείρησης. Λάτρης της λεπτομέρειας, ο Μόνταγκιου είχε γράψει περισσότερες εκδοχές της επιστολής, οι οποίες σήμερα βρίσκονται στα Εθνικά Αρχεία της Αγγλίας, στον φάκελο Operation Mincemeat.

Αυτό που αποσιωπήθηκε από την Ιστορία ήταν η ύπαρξη του ταγματάρχη Τομ, στον οποίο είχε ανατεθεί αρχικά η σύνταξη της επιστολής προς την Παμ. Ο Τομ δεν κατάφερε ποτέ να συντάξει την επιστολή ή αρνήθηκε. Ο ίδιος θεωρούσε την ιστορία του Μάρτιν και της Παμ ως τον έρωτα ενός “δισθανούς” και μιας “ανύπαρκτης”, που καλούνταν να σηκώσουν στις πλάτες τους το βάρος της Ιστορίας. Εξάλλου, δεν γνώριζε για τον έρωτα πολλά, τις συνήθειές του ίσως, ή τη βία του. Πάντως διαισθανόταν την ύπαρξή του. Συνταξιοδοτήθηκε πρόωρα και πέθανε στις 5.3.1967 σε μια φτηνή πανσιόν του Ανατολικού Λονδίνου, πιθανώς από μακροχρόνια χρήση μορφίνης σε μορφή δισκίων. Το μόνο αξιόλογο που βρέθηκε στα προσωπικά του αντικείμενα ήταν ένα ημερολόγιο, όπου  συνέτασσε μια λίστα. Ο χαρακτήρας της λίστας υποδήλωνε μια προσπάθεια κατονομασίας των πραγμάτων και αισθησιακής κατοχής τους. Στην πρώτη σελίδα διαβάζουμε:

Το αυθύπαρκτο μιας παιδικής ζωγραφιάς, τρυφερότητα της αυλής το απόγευμα, απώλεια των αερισμένων σεντονιών, κάθαρση των φρεσκοσιδερωμένων ασπρορούχων, αβουλία των βρώμικων πιάτων, νιότη των μαύρων αλόγων, γήρας της εγκαταλειμμένης παραλίας, ο τριγμός των οδόντων...