Δυο λόγια παραπάνω...

Πολλά γράφονται τελευταία για τον Μπάμπη Κλάρα (Λαμία 1910-Αθήνα 1986), αδελφό του Άρη Βελουχιώτη και συγγραφέα του βιβλίου: Ο αδελφός μου ο Άρης (1983) που μόλις επανεκδόθηκε στο πλαίσιο μιας «πεζογραφικής τριλογίας», δηλαδή μαζί με το Παραμύθι ενός λαού που δεν είναι παραμύθι και την Περιπέτεια ενός ανθρώπου του 20^ού αιώνα (εκδόσεις ΚΨΜ).

Μάλλον θα έπρεπε να προστεθούν και τα εξής: κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου ο Μπάμπης Κλάρας εμφανίζεται ως μεταφραστής (όπως: Κόκκινη Συνδικαλιστική Διεθνής, Μέθοδος και ταχτική των επαναστατικών συνδικάτων, 1931· Κρούπσκαγια, «Πώς αγαπούσε ο Λένιν τη φύση και τη ζωή», Νέοι Πρωτοπόροι, Β΄, 1931, 129-131) και ως αρθρογράφος («Η 2^η Σπαρτακιάδα», Νέοι Πρωτοπόροι, Β΄, 1931, 193-194).

Αν τα κείμενα αυτά είναι ενδεικτικά των μεσοπολεμικών του ιδεολογικών προσανατολισμών, κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο τον διέπει ένας κοσμοθεωρητικός συγκρητισμός, από το Πιστεύω ενός απλού ανθρώπου (1954) και τον Ενιαίο λογισμό (1958) ή την Υλιστική μονομέρεια (1958) ώς τα Δοκίμια (1967) και την Κρίση του πολιτισμού και την ανάπλαση της ζωής (1978), όπου στοιχειοθετείται ένας διάλογος με τον Garaudy και τον Garillo. Ως ανένταχτος, πρώην κομμουνιστής, σημείωσε ότι οι «αγνοί ιδεολόγοι» διώκονται από τον «εξαλλισμό» των νικητών που έχουν ως νομιμοποίηση τον «μακκαρθισμό»  των Ενωμένων Πολιτειών, όταν δηλαδή στο πεδίο των διεθνών σχέσεων εδραιώνεται ο «ψυχρός πόλεμος» και η συνωμοτική αντίληψη της ιστορίας καθιερώνεται ως «ασφαλές» ερμηνευτικό σχήμα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής (Το πιστεύω, σσ. 29-33). Αντίθετα, ο «ενιαίος λογισμός»  αναγνωρίζει ως εφικτή την «κοινωνική ανασύνθεση» με τη δημιουργική αναχώνευση στοιχείων τόσο του «παλαιού»  όσο και του «νέου συστήματος». Ο «Συνθετισμός», έτσι, χρησιμεύει ως μέθοδος για την κατανόηση των «λυτρωτικών διαμορφώσεων» της μεταπολεμικής εποχής και για την επίτευξη μιας «επανάστασης των Συνειδήσεων» (Το πιστεύω, σσ.  10-15, 19-57, 87). Ποιες απ’ αυτές τις αντιλήψεις διαχέονται και πώς στο «αντιμυθιστόρημα» για τον αδελφό του; Το ερώτημα ίσως καθίσταται περισσότερο επιτακτικό σε περιόδους που αναζωογονείται η «ποιητική της ιστορίας». Και το πεδίο των ιστορικών εμφανίζεται ως «Porous city»; Όπως μετέφρασε το 2005 ο Ηλίας Λάγιος τον Richard Burns:

«Πορώδης πολιτεία, τ’ όνομά της είναι Ελευθερία […]

θα ήθελα να κορέσω

τον κάθε πόρο με την ακτινοβολία σου, την ελευθερία της».

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΟΥΤΣΟΣ

Νίκος Κεσσανλής, Νο243, υγρή εμουλσιόν σε καμβά, 122 x 121 εκ.