Γραφή στον φακό

DIMITRIS YEROS, Gabriel García Márquez, Kerber press, 2015, σελ. 134

Το φωτογραφικό λεύκωμα του Δημήτρη Γέρου, Gabriel García Márquez, που κυκλοφορεί ένα χρόνο μετά το θάνατο του συγγραφέα, είναι ένα βιβλίο αναμνήσεων.

Ο φωτογράφος συνάντησε τρεις φορές τον Márquez, ανάμεσα στο 2006 και το 2008. Η πρώτη φορά ήταν στο σπίτι του στην Πόλη του Μεξικού, η δεύτερη σε ένα ξενοδοχείο στην Cartagena, μια πόλη στην οποία είχε ζήσει αρκετά χρόνια ο Márquez,  κοντά στην γενέτειρά του, και η τελευταία πάλι στο σπίτι του στο Μεξικό.

Εκείνο που θα εντυπωθεί με απλότητα και αμεσότητα σε όποιον διατρέξει τις σελίδες τού λευκώματος, είναι η στάση του συγγραφέα μπροστά σε ένα περίτεχνο κάδρο που περιέχει ένα χειρόγραφο ποίημα του κολομβιανού ποιητή, Eduardo Carranza. Ο Marquez αναγνώριζε στον Carranza και τους συμπορευτές του -τους συμμετέχοντες του λατινοαμερικάνικου ρεύματος piedracielistas- τις λογοτεχνικές του καταβολές. Ο φωτογράφος αποσπά την στιγμή κατά την οποία ο συγγραφέας σκύβει και κοιτάζει τους στίχους του Carranza πάνω στο λευκό χαρτί, ενώ παραδέχεται πως αν δεν είχε διαβάσει τους pieadracelistas ίσως να μην είχε γίνει ποτέ συγγραφέας.

Σπουδαιότερη ίσως στιγμή του βιβλίου, αποτελεί η αποτύπωση της αμηχανίας μπροστά στο φακό και η αρχιτεκτονική του παγώματος του χρόνου στις φωτογραφικές διαστάσεις, της εμπλοκής που θεμελιώνει το ίδιο το μέσο της φωτογραφίας. Εδώ αξίζει ο αναγνώστης να ψαύσει εκείνο το οποίο επισημαίνει ο επιφανής συγγραφέας και κριτικός, Edward Lucie Smith, στον πρόλογο του βιβλίου: τα πορτρέτα που έχει αποδώσει η κάμερα του Δημήτρη Γέρου λειτουργούν ως καθρέφτης. Σε αυτά θα δει κανείς τη δική του περιπέτεια, ενώ θα συνεχίσει να ψάχνει το νόημα της φυσιογνωμίας, και της γραφής στον φακό, του συγγραφέα. Είναι αυτό το σημείο όπου δημιουργείται μια τομή, η οποία μας δείχνει την πορεία της επιστροφής. Μια τέτοια πορεία άλλωστε χάραξε ο μαγικός ρεαλισμός –η δική του υφολογική επινόηση-, επομένως τέτοιος είναι και ο αδιάλειπτος φακός που μας κληροδότησε ο Gabriel García Márquez.

Μια σημαντική και προσεγμένη δουλειά, που θα άξιζε να εκδοθεί και στα ελληνικά, όχι απλώς λόγω της εντοπιότητας του εικαστικού/φωτογράφου, αλλά και της ήδη συντελεσμένης πολιτογράφησης του Μάρκες, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, ως ένας από τους πλέον διαβασμένους συγγραφείς, που πλέον στο ελληνικό κοινό είναι τόσο οικείος, ωσάν εντόπιος. Αυτή άλλωστε είναι η χάρη και η δύναμη της γραφής του, να οικειώνει ανοίκεια συμφραζόμενα, σε ανοίκεια, στον κόσμο της γραφής του, συμφραζόμενα.

Κ.Β.