Θα ξεφεύγει…

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΕΡΤΙΚΑ

Arnulf Rainer, Θύελλα, 1975, λαδοπαστέλ σε φωτογραφία

…να λουλουδίσω, του πατέρα μου καμάρι, αμόλυντο, παρθενικό, πανάγιο κρίνο (Ηλίας Λάγιος, «Κατά Ιωάννην ΚΑ΄, 1-23»).

Με το τέλος των χριστιανικών αιώνων ταπείνωσης του προσώπου ορθώνεται ο εγωιστής άνθρωπος, και το εγώ ξεκινά τις εχθροπραξίες του με τον ηθικισμό τού πατρικού υπερεγώ σ’ ένα πεδίο που οι τεχνικοί της ψυχής αποκαλούν ναρκισσισμό. Η επιθεώρηση Εγωιστής των Έλιοτ και Πάουντ φέρνει τούτο τον αγώνα μέσα στο σινάφι των ποιητών, για να μεταγράψουν την ποίηση της λύτρωσης σε λύτρωση της ποίησης και του υπηρετικού προσωπικού της…

…Κι όταν όλες οι μεγάλες λυτρωτικές αφηγήσεις βρίσκουν το τέλος τους, όλο το υλικό που ο γνώστης τής παράδοσης οφείλει να κατέχει, ως εκ θαύματος γίνεται πλάση από τον εγωιστή-δημιουργό-ποιητή διοχετευμένο στις μικρές αφηγήσεις της ζωικής ορμής. Μιλώ για τον μυστικό Ηλία Λάγιο και για την τελευταία από τις μεταμορφώσεις του, για τον Άνθρωπο από τη Γαλιλαία, όταν εκείνος πεισματωμένα είχε ξηλώσει όσα πλεχτά τον έντυσαν οι μούσες του για να τα κάμει ποιητικές εικόνες μιας απουσίας...

…Απουσία συλλογικών υποκειμένων, μεγάλων οραμάτων, που οι ομότεχνοί του μια γενιά πριν ανήγγελλαν, χωρίς κι οι ίδιοι να ’ξευραν τι συφορά θα φέρει στα πνευματικά παιδιά τους τούτη η προφητεία. Ο χρήστος τσουτσουβής κι ο ιησούς χριστός/ στεκόντουσαν σ’ ένα αμπελάκι με το σούρουπο/ έδειχνε ο τσουτσουβής τούς τύπους των σφαιρών στο στήθος του/ και αντεδείκνυεν ο ιησούς έναν τυφλό λεγεωνάριο/ πιο πέρα στέκονταν η παναγιά συλλογισμένη… (Μουζικούλες, «Προς εγκωμιασμόν μιας αενάου εφηβικής ηλικίας»). Στις Μουζικούλες το μεταμορφωμένο υποκείμενο είναι ο τροβαδούρος Ηλίας Λάγιος κι ανακοινώνεται συνειδητά ή ασύνειδα ο «Έρως και η Δύση» του Ρουζμόν: δέσποινα και παναγιά, η εξαϋλωμένη ερωτική μορφή είναι το ιδεώδες του γνωστικισμού, μα και της ιπποσύνης, ίσαμε τον δονκιχωτισμό: κι εσείς Κυρία, Κυρά με το μαγνάδι,/ μπορεί να μου οριστείτε πεπρωμένο/ με μια ματιά ή και μόνον με μια φράση…

 Μια υποκουλτούρα που κινήθηκε επικά μέσα στα όρια του χώρου που της άφηνε για ελελεύ μια εποχή λατρείας της διακόσμησης και των ομοιωμάτων. Ομοιώματα της Ελένης που χιλιετίες συντρίβονταν μαζί με αυτοκρατορίες. Ο Φεβρουάριος 2001 είναι το έπος του Ηλία που εξακτινίζεται γύρω από τη Σόλωνος, βρίσκοντας εκεί την Ελένη των προπατόρων του. Εκεί, όταν στίγμα της διανόησης είναι το «Ελένης Εγκώμιον» του Γοργία, ο Ηλίας λέει:

Τολμούν να ισχυρίζονται ότι σε κάποιο κωλονήσι, τη Λευκή,/ η Ελένη, η δικιά μου Ελένη, ξενογαμιόταν με τον Αχιλλέα./ Ψέματα, ψέματα, ψέματα. Εγώ είμαι ο άντρας που στ’ αλήθεια αγάπησε.

Μιλώ υπαινικτικά για έναν φίλο ποιητή που παραμένει α-πορία για τους προηγούμενους του σιναφιού και αίνιγμα σφιγγός ή σειρήνος για τους ερχόμενους. Αφήνω ίχνη αλλά δεν μπορώ να είμαι ιούδας ο εξαρχειώτης (κι εδώ, μα και παραδίπλα, έχει περισσή ύλη ο νεαρός αναλυτής διδάκτορας που παραλαμβάνει σκυτάλη). Μα πάντα κάτι θα ξεφεύγει…