Ποίηση βιωματική

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΩΤΑΚΗ

Πυρά, 2010, σινική μελάνη σε χαρτί, 121 x 154 εκ. 

ΕΛΕΝΑ ΠΟΛΥΓΕΝΗ, Η χώρα των παράδοξων πραγμάτων, Εκδόσεις το Κεντρί, 2014

Το κύριο χαρακτηριστικό της γραφής της Έλενας Πολυγένη είναι η βιωματική επαφή με την ποίησή της, κατά συνέπεια με την ίδια της τη ζωή. Ένα μέρος των ποιημάτων είναι ξεκάθαρα συναισθηματικό, στα όρια ενός απελπιστικού λυρισμού, αναλύουν μια διαδικασία μοναχικού βίου, προσμετρώντας στιγμές του παρελθόντος, κοιτάζοντας - παρατηρώντας - εστιάζοντας στη ζωή, μεταμορφώνοντάς την, εκ των υστέρων, σε ποίηση. Σε αυτά τα ποιήματα, διακρίνει κανείς μια μοναξιά που ωστόσο δεν είναι παρακλητική, δεν είναι υστερική, είναι μια μοναξιά, βαριά, ελεγχόμενη, όμως αρκετά οδυνηρή.

Αυτά τα ποιήματα είναι ποιήματα, θα έλεγα, με απλό τρόπο, θλιμμένα, ποιήματα που στάζουν καρδιά, αίμα. Την ίδια στιγμή αυτή η μοναξιά, που τόσο ωραία διαχειρίζεται με τις λέξεις, όχι δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα πομπώδη, με άσκοπο στόμφο και επικό χαρακτήρα, αλλά διατηρώντας μια ισορροπημένη αξιοπρέπεια στη δοσολογία του συναισθήματος, η Πολυγένη καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ενδιαφέρον ψηφιδωτό για το πέρασμά της σε άλλα, πλέον, ποιήματα, διαφορετικού ύφους και ταυτότητας, τα οποία εγώ αντιλήφθηκα ως περισσότερο εγκεφαλικά. Σε αυτά, οι λέξεις έχουν τον πρώτο ρόλο, πρόκειται για λεκτικές εξισώσεις, για μικρά οικοδομήματα που με τη σειρά τους δημιουργούν μια ατμόσφαιρα η οποία φορτίζεται από το βάρος των εννοιών, ποιήματα των οποίων τη ροή πρέπει να παρακολουθήσει στενά ο αναγνώστης, προκειμένου να ξεδιπλωθούν μικρές ιστορίες, με γνώμονα και πάλι την ίδια τη γλώσσα.

Για μένα αυτή η διαφορά προσέγγισης είναι σημαντική. Όχι μόνο γιατί αποτυπώνει τις προθέσεις της, αλλά γιατί ακόμα μας ανοίγει μια πόρτα ή έστω μια κλειδαρότρυπα, ώστε  να υπάρξουν οι προϋποθέσεις να κρυφοκοιτάξουμε το πώς σκέφτεται, πώς αντιδρά στη ζωή της, με μια απρόσκοπτη ροή πικρίας, αίματος, παρασυρμένη κάπου, όπου την οδηγεί ένας ρυθμός αυθύπαρκτος και εσωτερικός, και κάποτε με μια ματιά λίγο πιο ελεγχόμενη, παίζοντας και απολαμβάνοντας τους γρίφους της μοναξιάς και των λέξεων, φτιάχνοντας παζλ, άλλοτε άλυτα ή προφανή. Και στις δύο περιπτώσεις, η «Χώρα των παράδοξων πραγμάτων» πρόκειται για μια ποιητική συλλογή με καθαρές προθέσεις στα δικά μου μάτια, μια ποιητική πρόταση με αρχή μέση και τέλος, εύληπτη, με σαφήνεια, αλλά και με τη σωστή προσέγγιση στην γλυκόπικρη ασάφειά της. 

O Δημήτρης Σωτάκης είναι πεζογράφος