Η τράπεζα των εικόνων ως δημόσιος χρόνος χωρίς οικογένεια

Θεώνη Δημοπούλου-
Isolation

Την Παρασκευή 11 Μαΐου, στο 2^ο πειραματικό Λύκειο Αμπελοκήπων, οι μαθητές στις δύο αίθουσες των καλλιτεχνικών βρήκαν το σχολικό τους περιβάλλον λεηλατημένο. Τα έργα τους ήταν χαραγμένα και στην ουσία κατεστραμμένα. Ως κερασάκι της καταστροφής στο σημείο, βρισκόταν ένα φυλλάδιο της παράταξης ΛΑΟΣ…

Άλλο περιστατικό: Στην πλατεία Αττικής, μαθητές σχολείου έριξαν σε παιδί από το Αφγανιστάν σπρέι πιπεριού. Το κλείδωσαν, ώσπου άλλοι μαθητές το βοήθησαν να σωθεί. Καταγγελία δεν έγινε, από φόβο. Όμως, γεγονός είναι ότι τα φαινόμενα βίας και εκφοβισμού στα σχολεία έχουν οξυνθεί. Εδώ εντοπίζεται το πρόβλημα.

Σαφώς και η ενοχοποίηση ενός πολιτικού χώρου, με αφορμή ένα φυλλάδιο, δεν είναι έγκυρη. Οι εξωσχολικοί ή μη, που προκάλεσαν τις καταστροφές, θα μπορούσε να προέρχονται από άλλες παρατάξεις ή από καμία παράταξη.

Το γεγονός είναι ότι, όσοι προκάλεσαν και προκαλούν τη σχολική αταξία δεν προσδιορίζονται με βάση την ιδιότητα του πολίτη παρά διορίζονται ως αυτόβουλοι θύτες της βίας στα σχολεία, σε βάρος των μαθητών και της δημόσιας ζωής γενικότερα. Διότι η ζωή στην πόλη νοείται και νοηματοδοτείται ως ένα δημόσιο αγαθό. Συνιστά αξία αλληλεγγύης και συνέχειας σε κοινωνικό χρόνο, πέραν των εθνικών ύμνων και της εμμονής στο έθνος. Άλλωστε, ας μη λησμονείται το γνωστό, ότι ο εθνικισμός γέννησε το έθνος αντί το έθνος τον εθνικισμό.

Αυτή η τράπεζα των βίαιων εικόνων της πόλης γεννά ερωτήματα, ιδίως αν ο πολίτης κληθεί να απαντήσει σε αυτά λαμβάνοντας υπόψη το ιδεολογικό βάρος της ρητορικής γύρω από το μεταναστευτικό ζήτημα και το καθεστώς της ελληνικής ιθαγένειας, οι σύνθετες αποχρώσεις του οποίου προσδιορίζονται από τους όρους της φυλετικής καταγωγής και της εθνικής συνείδησης.

Εκτιμώντας την πρόσφατη και ενδιαφέρουσα μελέτη, Ποιος είναι Έλληνας πολίτης; Το καθεστώς ιθαγένειας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους ως τις αρχές του 21^ου αιώνα του Δημήτρη Χριστόπουλου, των εκδόσεων Βιβλιόραμα, με σημαδεύει η φράση ότι: «θέλοντας και μη, ακόμη και στην πιο περιεκτική της εκδοχή, η ιδιότητα του πολίτη αναπαράγει τη διαίρεση ανάμεσα σε πολίτες και μη: πολίτες δηλαδή και (λοιπούς) ανθρώπους. Με τον τρόπο αυτό, η ιθαγένεια προσλαμβάνεται απαξιωτικά ως ένα ‘δικαίωμα πολυτελείας’».

Απέναντι σε αυτό το είδος πολυτελείας, λοιπόν, όπως κάποιοι χούλιγκαν εκλαμβάνουν την ιδιότητα του πολίτη, ως δική τους ιδιοκτησία και μόνο, τα ερωτήματα, που γεννώνται είναι επίκαιρα. Δεν αντιμετωπίζεται ο μετανάστης περισσότερο ως ξένος στην Ελλάδα και λιγότερο ως ξένος μιας άλλης χώρας; Δεν αποτελεί ο κάθε χούλιγκαν ένα κακέκτυπο του κράτους, η νοοτροπία του οποίου ως ένα βαθμό μέχρι πρότινος ήταν ότι Έλληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι; Και τελικά, όλη αυτή η τράπεζα των βίαιων εικόνων στα σχολεία, στις οποίες οι μαθητές όχι μόνο εκτίθενται αλλά συγχρόνως αλλοτριώνουν τις δικές τους εικόνες-ιδέες για την κοινωνία -εικόνες αλληλεγγύης, συνέργειας, ζώσας γραφής- δεν είναι παρά ένας δημόσιος χρόνος χωρίς οικογένεια; Τη βία, που όλοι καταδικάζουν και κανείς δεν θέλει να την πάρει σπίτι του, πρέπει να την αντιμετωπίσουμε ως ένα χρονότοπο που αφορά κάθε πολίτη της κοινωνίας, εφόσον ακόμη υπάρχουν πολίτες. 

     

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ