Πρώτη γνωριμία με την επιθεωρητή Τζέιμς

DEBORAΗ CROMBIE, Τα δάκρυα δεν είναι για το ουίσκυ, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, μτφρ. Πόλυ Μοσχοπούλου, σελ. 425

ΤΗΣ ΒΙΒΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Η γνωριμία του ελληνικού κοινού με το έργο της Τεξανής συγγραφέως Ντέμπορα Κρόμπι γίνεται με το ανά χείρας μυθιστόρημα, το οποίο εκτυλίσσεται στα μαγευτικά Χάιλαντς κατά τη διάρκεια ενός διήμερου σεμιναρίου μαγειρικής, και έχει πρωταγωνιστές τους αστυνομικούς επιθεωρητές Τζέμα Τζέιμς και Ντάνκαν Κινκέιντ, με τους οποίους η Κρόμπι έχει δημιουργήσει μια σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων.

Ώσπου να αποκαλυφθεί το κίνητρο της δολοφονίας, η συγγραφέας κλώθει την ιστορία της μέσα στον έρωτα, το χρήμα, τα επιχειρηματικά συμφέροντα, τη ζήλια και τους ανοιχτούς λογαριασμούς από το παρελθόν. Τελικά αυτό που θα επικρατήσει ως επίγευση της ιστορίας είναι η αίσθηση του δικαίου, έτσι όπως μόνο ο χρόνος μπορεί να το αποκαταστήσει - η ανταπόδοση μιας παλιάς ευεργεσίας.

Κατά τον τρόπο της Αγκάθα Κρίστι, η συγγραφέας ενοχοποιεί όλους τους χαρακτήρες, προτού αποκαλύψει τον πραγματικό ένοχο. Υπάρχει μια βεντάλια από κίνητρα. Τα διάφορα κίνητρα «προβάρονται» σε διαφορετικούς χαρακτήρες, έτσι ώστε η μια σκηνή να μοιάζει ότι εγκιβωτίζεται στην επόμενη, ο ένας χαρακτήρας να αντανακλά την ψυχολογία του άλλου. Με αυτόν τον τρόπο, η ιστορία αποκτά καλειδοσκοπικές διαστάσεις, καθώς ανοίγει σε διαφορετικές εκδοχές. Και αυτή είναι μια αρετή του μυθιστορήματος.

Το βιβλίο διαβάζεται με ενδιαφέρον. Παρά τα πολλαπλά βραβεία που έχει λάβει η συγγραφέας στο είδος που υπηρετεί, το συγκεκριμένο μυθιστόρημα δίνει την αίσθηση ότι υπάρχει ακόμα δρόμος για το πιο ώριμο έργο της. Ορισμένα στοιχεία, όπως τα χάπια, εμφανίζονται σχεδόν στο τέλος, σαν μια λύση της «τελευταίας στιγμής», ενώ η ιστορία από το παρελθόν θα μπορούσε να διανεμηθεί πιο ισορροπημένα για να μην μαζευτεί όλη στο τέλος. Επίσης, δεν καλλιεργείται κάποια αίσθηση κινδύνου από το γεγονός ότι όλοι τρώνε από τον ίδιο μάγειρα, αν και το στοιχείο της δηλητηρίασης αξιοποιείται σε άλλο σημείο. Τέλος, η παράλληλη ιστορία με τον γιο του Κινκέιντ που το σκάει από το σπίτι, δεν προσφέρει ιδιαίτερα στην ιστορία, αλλά ούτε και στην χαρακτηρολογία του Κινκέιντ.

Σε γενικές γραμμές, τη συγγραφέα φαίνεται ότι την απασχολούν οι καταστάσεις, οι ανθρώπινες σχέσεις, η ψυχολογία των ηρώων της, και λιγότερο το σασπένς. Οι χαρακτήρες της μάλιστα αποτυπώνονται σε όλο το ιδιαίτερο τοπικό χρώμα τους, οι περιγραφές του τόπου υπονοούν ότι η συγγραφέας έχει βρεθεί στα Χάιλαντς, ενώ επίσης υπάρχουν πλούσιες πληροφορίες για την παραγωγή του ουίσκυ. Το εκπληκτικό setting της ιστορίας πιθανώς τελικά να ξεπέρασε την ίδια την ιστορία, η οποία ωστόσο παραμένει ενδιαφέρουσα.

Το ανά χείρας μυθιστόρημα, παρά την κάποια αδυναμία του, μας προδιαθέτει θετικά για να γνωρίσουμε και το υπόλοιπο έργο της συγγραφέως.

Η Βιβή Ζωγράφου είναι δημοσιογράφος