Φυγή και λεηλασία

Απρίλης 1941 - Δεκέμβρης 1944

ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΜΑΡΚΟΓΛΟΥ

Απρίλης του 1941. Οι Γερμανοί σε λίγες μέρες, όπως διαδίδουν και οι πεμπτοφαλαγγίτες, θα μπουν στην πόλη. Στην Καβάλα.

Εκείνη τη μέρα, οκτώ Απριλίου 1941, οι σειρήνες ήχησαν για συναγερμό όπως σχεδόν κάθε μέρα. Κατά καιρούς περνούσαν γερμανικά αεροπλάνα, χωρίς όμως να βομβαρδίζουν. Τρέξαμε όλοι στα καταφύγια. Στη γειτονιά μας το καταφύγιο ήταν λαξευμένο σ' ένα βράχο. Έσταζε από την υγρασία.

Σφύριζαν οι σειρήνες άγρια, επίμονα, και κατά έναν περίεργο τρόπο τραβούσε σε μάκρος ο συναγερμός. Όταν κάποτε τελείωσε, βγήκαμε από τα καταφύγια. Τότε, μέσα από διαδόσεις, ψιθύρους και σχόλια μάθαμε πως οι αρχές εγκατέλειψαν την πόλη. Στη διάρκεια του συναγερμού, και καθώς ο κόσμος ήταν στα καταφύγια, οι αρχές, μαζί με κάποιους μεγαλόσχημους, μαζεύτηκαν στο λιμάνι, μακριά από περίεργα βλέμματα. Από εκεί με μεγάλα καΐκια επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο Κορινθία, που ήταν αγκυροβολημένο στα ανοιχτά του λιμανιού. Εμείς από ψηλά το είδαμε να φεύγει μέσα σε καπνούς, να χάνεται στον ορίζοντα.

Γιάννης Κολιός- Χωρίς τίτλο

Οι κάτοικοι της πόλης, προδομένοι και εγκαταλειμμένοι από τις επίσημες αρχές κι από το φόβο της εξόντωσής τους, με έντονο το αίσθημα της αυτοσυντήρησής τους, ρίχτηκαν στη λεηλασία των αποθηκών. Υπήρχαν τουλάχιστον δώδεκα καπναποθήκες γεμάτες με τρόφιμα για τις ανάγκες του στρατού. Η χωροφυλακή, η μόνη αρχή που είχε μείνει στην πόλη, έβαλε φρουρούς στις αποθήκες και διαφαίνονταν η πρόθεση να παραδοθούν στους Γερμανούς. Έτσι έγινε η λεηλασία.

Οι άνθρωποι όρμησαν, σπάσαν τις πόρτες και άρπαξαν ό,τι βρήκαν, αλαφιασμένοι. Τρέχανε, μπαίνανε και βγαίνανε φορτωμένοι, και καθώς συνωθούνταν τα λάφυρα της διαρπαγής, πέφτανε και γεμίζανε τους δρόμους. Τραγικές και κωμικές σκηνές. Παντού ήταν σκορπισμένα τρύπια δοχεία από λάδι, τσουβάλια και χαρτοκιβώτια σκισμένα. Σκορπισμένα μακαρόνια, ρύζι, ζάχαρη, σαπούνια, γαλέτες, αλεύρι στους δρόμους. Έτσι, μέσα σ' όλον αυτόν τον ορυμαγδό, έλαχε και σε μένα ένα πακέτο μπισκότα.

Όλα αυτά ήταν μια μικρή ασήμαντη βοήθεια για τις μέρες της μεγάλης τρομερής πείνας της Κατοχής που θέρισε χιλιάδες ζωές.

25η του Δεκέμβρη 1944 μ.Χ.

Η πόλη αποκλεισμένη από τα πολεμικά των Άγγλων. Σεπτέμβρη έφυγαν οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι αργότερα. Τα τρόφιμα ελάχιστα, δεν υπάρχουν χρήματα, οι συναλλαγές γίνονται αποκλειστικά με χρυσές λίρες. Το ψωμί με το δελτίο, περιμένοντας στην ουρά.

Η Αυτοδιοίκηση του ΕΑΜ προσπαθεί να οργανώσει τους ανθρώπους, να προφτάσει τις ατελείωτες ανάγκες.

Οι Άγγλοι βγαίνουν με τ' αποβατικά τους στην πόλη, αγοράζουνε με χρυσό όσα τρόφιμα υπάρχουν, μετά ένα μέρος τα μοιράζουν σ' όσους δέχονται να τα ζητιανέψουν, τα άλλα επιδεικτικά τα πετάνε στη θάλασσα, στη μέση του λιμανιού.

Είχανε σπουδάσει πολιτική στις αποικίες.

Από την ανέκδοτη συλλογή κειμένων "Ακτή Νεαπόλεως"

Ο Πρόδρομος Μάρκογλου είναι ποιητής και πεζογράφος