ΕΛΕΝΗ ΣΒΟΡΩΝΟΥ, Από το στάρι στο ψωμί, εκδόσεις Ερευνητές, 2010 (από 8 ετών)
«Όποιος μπορεί να απολαμβάνει το ψωμί και το νερό, μπορεί να συναγωνιστεί σε ευτυχία τον ίδιο τον Δία» (Επίκουρος)
«Γύρω στο 1800 μια μέση οικογένεια στην Ευρώπη ξόδευε το 44% του εισοδήματός της για να αγοράσει ψωμί. Σήμερα η μέση οικογένεια που ζει στην υποσαχάρια Αφρική αφιερώνει το 60% των συνολικών εξόδων της στη διατροφή, βασικό στοιχείο τής οποίας είναι το ψωμί». Τα συγκεκριμένα βήματα “προόδου” δεν χρειάζονται σχολιασμό.
Το ανά χείρας βιβλίο έρχεται να εστιάσει στο ψωμί, την καταγωγή, την ιστορία του, την θρησκευτική και την λαογραφική σημασία και φυσικά την διαδικασία παραγωγής του, σε μια εποχή κατά την οποία αναγκαζόμαστε να γυρίσουμε στα στοιχειώδη εκείνα που μας συντηρούσαν, χωρίς εμείς να τους δίνουμε την εμπρέπουσα σημασία, επί δεκαετίες. Μικρές λεπτομέρειες, όπως ότι «οι αρχαίοι Αιγύπτιοι τοποθετούσαν στους τάφους, μαζί με τον νεκρό, ψωμί για την επιβίωση της ψυχής» ή ότι οι γεωργοί μας συνήθιζαν να ψήνουν το «κλίκι», ένα ψωμάκι προς τιμήν τού τζίτζικα για να τον ευχαριστήσουν που τους κρατούσε συντροφιά όλο το καλοκαίρι, μάς επισημαίνουν πόσο έχουμε απομακρυνθεί από τον ίδιο μας τον εαυτό, τις αγωνίες, τις ανάγκες, αλλά και τις απολαύσεις του. Η Ελένη Σβορώνου, βέβαια, γνωστή στους συνδρομητές τής «WWF Ελλάς» (κακώς δεν υπάρχει ένα σχετικό βιογραφικό σημείωμα, ενώ δεν έπρεπε να απουσιάζουν ούτε κάποιες ενδεικτικές, έστω, πληροφορίες για τις φωτογραφίες και τους πίνακες ζωγραφικής που “συναποτελούν” την εικονογράφηση), δεν παραλείπει να τονίσει ότι, κατά την σύγχρονη διαδικασία παραγωγής του ψωμιού, πολλά είναι αυτά που δεν γίνονται σωστά· π.χ. τα βαριά τρακτέρ δεν κάνουν καλό στο έδαφος, ούτε, βέβαια, τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα.
Το παρόν βιβλίο, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες πλούσιες λαογραφικές πληροφορίες που δίνονται (σε κάποιες από τις ενότητές της) από την Σοφία Γιαλουράκη στο βιβλίο της Έθιμα παιχνιδίσματα στου χρόνου τα γυρίσματα. 20 έθιμα συναντούν 20 έργα ζωγραφικής, άνοιξη – καλοκαίρι (τόμος Β′, Δίπτυχο, 2010) παρέχουν από κοινού μια ολοκληρωμένη εικόνα για το ψωμί ως συνώνυμο τόσο της επιβίωσης όσο και της καλής ιδιωτικής και κοινωνικής ζωής. Να σημειώσουμε εδώ ότι υπάρχει και Μουσείο Άρτου, στην Αμφίκλεια Φθιώτιδας, το οποίο δημιουργήθηκε με την υποστήριξη του Κέντρου Έρευνας Λαογραφίας τής Ακαδημίας Αθηνών και στεγάζεται στο Πολιτιστικό – Πνευματικό Κέντρο του δήμου. Οτιδήποτε στρέφει την προσοχή μας στις προϋποθέσεις της ύπαρξής μας είναι πολύτιμο.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ Γ. ΤΣΟΥΠΡΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου