Σμύρνη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Τέτοια γλέντια δεν θα ξαναζήσει ο Μπουρνόβας... (Από το οικογενειακό αρχείο του Α.Ρ.)

Η μνήμη δεν λέει να σβήσει

Ογδόντα οκτώ χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, και η μνήμη του τραγικού αυτού γεγονότος δεν λέει να σβήσει. Όχι μόνο για όσους βιώσαν αυτή την τραγωδία, και τους απογόνους τους, ή την ελληνική βιβλιογραφική παραγωγή, αλλά και την διεθνή, κυρίως αγγλοσαξονική, που συνεχίζει να ερευνά και να φωτίζει πτυχές της. Αποδεικνύοντας, όπως έγραφε διεισδυτικά ο Γιάννης Κορδάτος ότι: «Η Μικρασιατική καταστροφή αναποδογύρισε τις εθνικοοικονομικές συνθήκες που εδώ και δύο αιώνες επικρατούσαν στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου και τη Μαύρη Θάλασσα».

Εθνικοοικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες, που δεν αφορούν προφανώς μοναχά τον νεοελληνικό κοινωνικό σχηματισμό αλλά το σύνολο των λαών που κατοικούσαν, δρούσαν, εμπορεύονταν σ’ αυτή την περιοχή.

Το γεγονός γίνεται εντονότερο όταν αναφερόμαστε στην πολυπολιτισμική πόλη της Σμύρνης, όπου, εκτός από την κυρίαρχη και έντονη ελληνική παρουσία (εκατόν εξήντα χιλιάδες στις τριάκοσες εξήντα πέντε του συνολικού πληθυσμού), και προφανώς την τουρκική (ογδόντα χιλιάδες), υπήρχε μεγάλη αρμένική, εβραϊκή, φραγγολεβαντίνικη κοινότητα, καθώς και αμερικανική, αγγλική, γαλλική και ιταλική παρουσία. Ας σημειώσουμε, παραδειγματικά, ότι εκδίδονταν καθημερινά έντεκα ελληνικές, επτά τουρκικές, επτά αρμενικές, τέσσερις γαλλικές και πέντε εβραϊκές εφημερίδες, για να μην αναφέρουμε όσες εισάγονταν σχεδόν από κάθε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, ενώ στο λιμάνι της είχαν την έδρα τους τριάντα τρεις ατμοπλοϊκές εταιρίες.

Συμβολή στη ζώσα αυτή μνήμη το σημερινό μικρό αφιέρωμα των «Αναγνώσεων».

ΆΛΚΗΣ ΡΗΓΟΣ