Το άλλο της μισό

Της Μαρίας Μοίρα

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΑΚΚΑ, Μια κάποια Γαλάτεια, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 294

Η συγγραφέας περιπλανάται στη μεθοριακή γραμμή μυθοπλασίας και πραγματικότητας, φανταστικών λογοτεχνικών κόσμων και βιωματικών εμπειριών, Η ηρωίδα της, αναζητά την ταυτότητά της στον αντίποδα της ευφυούς, μαχητικής, επικοινωνιακής και χαρισματικής δίδυμης ομοζυγωτικής αδελφής, με τις πολιτικές ανησυχίες και την εξωστρεφή συμπεριφορά, ελέγχοντας ψυχαναγκαστικά το είδωλό της στο κάτοπτρο του άλλου της μισού. Μεγαλώνοντας αναπτύσσει υποσυνείδητα έναν εσωτερικό διάλογο με όρους αμφιθυμίας, ανταγωνισμού και αντιπαλότητας με εκείνην που μοιράζεται γενετικό υλικό και είκοσι τέσσερα χρόνια κοινής ζωής, στην Θεσσαλονίκη της οικονομικής κρίσης και της πολιτικής αστάθειας. Συγκρινόμενη αναίτια με την όμοια στη μορφή αδελφή, την οποία θαυμάζει και μάχεται, μισεί ανεπίγνωστα και αγαπά παράφορα, νιώθοντας να μειονεκτεί απλά και μόνον επειδή βγήκε δεύτερη στον κόσμο.

Η Γαλάτεια, τέλη Αυγούστου του 2015, επιστρέφει στην μικρή γαλλική επαρχιακή πόλη, την οποία είχε επισκεφθεί για πρώτη φορά ένα χρόνο πριν για να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο στο πλαίσιο των ανταλλαγών Erasmus, βιώνοντας εκεί έναν ανέλπιστο ενθουσιώδη έρωτα με έναν Γάλλο φοιτητή. Τώρα ένα χρόνο μετά, μεταπτυχιακή φοιτήτρια της Συγκριτικής Λογοτεχνίας, θρηνεί το ναυάγιο της σχέσης και της συγκατοίκησης, αναγκασμένη να πορευτεί χωρίς την προστατευτική ασπίδα που ύψωνε ο γηγενής, φιλόδοξος, ορθολογιστής και φέρελπις οικονομολόγος, απέναντι στην άγνωστη πόλη, την ανοίκεια νοοτροπία και την ξένη γλώσσα. Ύστερα από μια μακρά περίοδο πένθους και αποδιοργάνωσης, ασιτίας και αφασίας, αποφασίζει να ανακάμψει και να εξερευνήσει τα όρια των δυνατοτήτων της. Αρχίζοντας δειλά να αναζητά απαντήσεις στο περιεχόμενο των σπουδών της, αλιεύοντας με ζέση και προσήλωση ιδέες και ερωτήματα στα βιβλία με τα οποία καταπιάνεται.

Ο λόγος της συγγραφέως, συνειρμικός και χειμαρρώδης, έμφορτος συναισθήματος και πάθους, έχει την πυρετική αλληλουχία των ενδόμυχων σκέψεων, των άηχων μυστικών μονολόγων. Αποτυπώνει σε συνεχή ροή και με ελάχιστα σημεία στίξης, οργανωμένος σε κεφάλαια και δύο μέρη, όσα καταιγιστικά, αντιφατικά και παραληρηματικά συνωθούνται στο μυαλό της ηρωίδας. Με την βοήθεια της λογοτεχνίας και εμβρυουλκό τα εμβληματικά πολιτικά κείμενα της Έλσα Μοράντε και της Ντόρις Λέσσινγκ, και υπό το κράτος μιας ακόμα ολέθριας σχέσης με έναν ζωγράφο στον οποίο ποζάρει σαν μοντέλο, η νεαρή μεταπτυχιακή φοιτήτρια θα αλλάξει οπτική για τον κόσμο. Θα δοκιμάσει, διστακτικά στην αρχή, με τόλμη στη συνέχεια, να αποδράσει από τον ρόλο της «γλυκανάλατης κοπέλας», της «χρυσής μετριότητας». Να αποτινάξει την στερεοτυπική στάση της καλής κόρης, της άριστης μαθήτριας, της πειθήνιας ερωμένης. Να σπάσει το καλούπι της αμέτοχης ωραιότητας και των καλών τρόπων, της συγκαταβατικότητας και της παθητικής αποδοχής, αποβάλλοντας δια παντός την παγιωμένη έξη να υποχωρεί, να υποτάσσεται και να ετεροκαθορίζεται. Μετά από μια τραυματική κακοποιητική εμπειρία που θα την οδηγήσει σε βαθειά υπαρξιακή κρίση και αφού έχει δοκιμάσει στο σώμα και την ψυχή την βία ενός ακόμα εραστή με αγγελικό πρόσωπο, καλές προθέσεις και μεγάλες προσδοκίες, θα χειραφετηθεί και θα ωριμάσει απότομα.

Εγκιβωτισμένη μέχρι τότε στην αβάσταχτη συμπληρωματικότητα των διδύμων, που η αναγκαστική συνύπαρξη στη μήτρα στοιχειώνει επώδυνα και εξακολουθητικά και τον υπόλοιπο βίο, θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει δραστικά το αδιαίρετο αυτό σχήμα. Βγαίνοντας οριστικά από το όστρακο της απόσυρσης και της συμμόρφωσης, σπάζοντας τον κύκλο των στερεοτυπικών γυναικείων συμπεριφορών, της ασφαλούς ουδετερότητας και της ρομαντικής μακαριότητας, θα διεκδικήσει ρόλο δημιουργού πέραν των βλέψεων και των επιλογών κάθε αυτόκλητου Πυγμαλίωνα, που επεξηγεί, νουθετεί και υπαγορεύει τον σωστό τρόπο ζωής και σκέψης. Αλλάζοντας προσανατολισμό και κατεύθυνση θα πορευτεί, πέραν της εξουσίας του αντρικού λόγου πάνω στην γυναικεία φωνή, σ’ αυτήν την δύσβατη περιοχή της αξιοπρέπειας, της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας και εκεί θα συναντηθεί επιτέλους δυνατή και νηφάλια με την διαφορετικότητα της αδελφής της. Και. θα γράψει τη δική της ιστορία.

Μια ρέουσα, ώριμη αφήγηση, ένα ευανάγνωστο, αξιοπρόσεκτο, μυθιστόρημα από μια νέα συγγραφέα, που τολμά να οραματίζεται με πίστη και δύναμη έναν άλλο καλύτερο κόσμο.