Για τις συνεχιζόμενες μαθητικές παρελάσεις

Πάνος Κοκκινιάς, Kifissos, 2017, Digital Inkjet Archival Print

ΤΟΥ ΑΛΚΗ ΡΗΓΟΥ

Πλησιάζοντας χρονικά στον γιορτασμό της ημέρας του ΟΧΙ, άνοιξε και πάλι με ευθύνη της υπουργού Παιδείας η συζήτηση για επαναφορά της ανάδειξης των σημαιοφόρων στο Δημοτικό με βάση την βαθμολογία και όχι την κλήρωση που είχε νομοθετήσει η προηγούμενη πολιτική ηγεσία, η οποία, μαζί με τη συνδικαλιστική παράταξη των δασκάλων και τα αντίστοιχα όργανα του πολιτικού μας χώρου, υπερασπίζονται την απόφαση για κλήρωση ανάμεσα σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες του/της σημαιοφόρου, αναφέροντας τα παιδαγωγικά κριτήρια υπέρ της κλήρωσης με βάση και σχετική απόφαση του ΣΤΕ, προσθέτοντας εύλογα ότι με υπουργικές εγκυκλίους δεν ανατρέπεται ο νόμος που καθιέρωσε την κλήρωση.

Η ουσία του θέματος όμως δεν είναι ποιος ή ποια θα κρατήσει την σημαία, αλλά το αν θα διαιωνίζεται αυτός ο φασιστικής έμπνευσης θεσμός των μαθητικών παρελάσεων. Προφανώς η διαιώνιση του θεσμού που επέβαλε η Δικτατορία της 4^ης Αυγούστου βαραίνει τον ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση, ο οποίος, λόγω του λεγόμενου πολιτικού κόστους, δεν υλοποίησε την θέση του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος, για κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων και αντικατάστασή τους από γιορτές μνήμης και αναστοχασμού.

Πρόκειται για μια θέση ρητά και επανειλημμένα διατυπωμένη, σύμφωνη άλλωστε, με όλες τις παιδαγωγικές απόψεις που θεωρούν τις παρελάσεις αρχαϊσμούς μιλιταριστικού τύπου. Η χαρούμενη αποδοχή τους από τους μαθητές /τριες παραπέμπει μόνο στο ότι η όλη προετοιμασία και η κατάληξη γίνεται «έξω» από το καγκελόφραχτο σχολείο, με τυμπανοκρουσίες και όρους ιλαρότητας ενός παιχνιδιού.

Απέναντι σ’ αυτή την πραγματικότητα, αντιπροτείναμε την ουσιαστικοποίηση των εθνικών γιορτών στη βασική εκπαίδευση, με πρωταγωνιστές/δημιουργούς τους ίδιους τους μαθητές/τριες, που μέσα από πλουραλιστικές βιβλιογραφικές προσεγγίσεις, δημιουργία θεατρικών δρώμενων, μικρών ντοκιμαντέρ, επισκέψεις σε αντίστοιχου ενδιαφέροντος μουσεία και βιβλιοθήκες, σε σύνδεση με την τοπική ιστορία, τη γνώση της ιστορίας των προσώπων που αναφέρονται σε ονομασίες δρόμων, πλατειών και αγαλμάτων της περιοχής τους, προφανώς και με «παιγνιώδη» διδακτική προσέγγιση. Παιδαγωγικούς όρους δηλαδή οι οποίοι δημιουργούν ενεργή, θετική και κριτική βίωση της σημασίας, της δυναμικής, της διεθνικής διάστασης και της επικαιρότητας, των μηνυμάτων των ιστορικών γεγονότων και των πρωταγωνιστικών προσώπων, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους, μέσα στο χρόνο και τον χώρο δράσης τους , μακριά από τις συνήθεις μεγαλόστομες, άχρονες, κενές ιστορικής ουσίας, επαναλαμβανόμενες στερεοτυπικά, και, σε μεγάλο βαθμό, εθνικιστικού «μανιχαϊστικού» περιεχομένου ρητορείες των πανηγυρικών.

Με αναλόγου περιεχομένου δράσεις μπορούν να ουσιαστικοποιηθούν και οι επίσημοι γιορτασμοί των δήμων, σε συνεργασία με τις μαθητικές κοινότητες, το επιστημονικό και πολιτιστικό δυναμικό της περιοχής τους και όχι μόνο, με διοργάνωση ανοιχτών συζητήσεων, εκθέσεων και τόσα ακόμη που η δημιουργικότητα των πολιτών θα καταθέτει και τις οποίες οι δημοτικές παρατάξεις του χώρου μας μπορούν άμεσα να προτείνουν. Προκαλώντας και αντίστοιχες ανοιχτές συζητήσεις άμεσα στους Δήμους τους.

Αν θέλουμε να αντισταθούμε στον εκ «καθήκοντος» αναπαραγόμενο κάθε χρόνο παραδοσιακό συντηρητικό ανιστόρητο λόγο, ιδιαίτερα σήμερα που επανακάμπτει ένας ιδεολογικά συντηρητικός ελληνοχριστιανικός Λόγος παρωχημένων εποχών, με την επαναφορά του θεσμού των ιεροδιδασκάλων και της καλλιέργειας μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο …«εθνικής συνείδησης» των μαθητών, σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας. Αντίληψη που οδηγεί αναγκαστικά σε αποσιωπήσεις των σύνθετων και αντιφατικών ιστορικών δεδομένων, και όλου του πλούτου των πολιτιστικών αλληλοεπιδράσεων στην πορεία του ιστορικού μας γίγνεσθαι.

Το έμψυχο εκπαιδευτικό προσωπικό για μια τέτοιου είδους ουσιαστική προσέγγιση υπάρχει. Η διάθεση της ανανεωτικής ριζοσπαστικής αριστεράς, που επεξεργάστηκε τέτοιου είδους προτάσεις, ελπίζω να μην έχει εκλείψει. Να μην έχει χαθεί μέσα στις… «δουλείες» του μικροαστικού, κυρίαρχου τρόπου πρόσληψης της πολιτικής. Να παραμένει ζωντανή η επίκαιρη απαίτηση του Καρλ Μαρξ από τα …1852: 

«Οι ήρωες και οι ηγέτες πρέπει να απεικονίζονται φυσικά με τα λιτά χρώματα του Ρέμπραντ μέσα στην αλήθεια τους και όχι με τρόπο τελετουργικό με κοθόρνους στα πόδια και φωτοστέφανο στο κεφάλι . Η αλήθεια του προσώπου χάνεται σ’ αυτά τα ενθουσιαστικά Ευαγγελικά πορτραίτα του Ραφαήλ».

Αν πραγματικά θέλουμε ως κοινωνία, και κυρίως οι νέοι συμπολίτες μας, να μην παραμένουν ουσιαστικά ανιστόρητοι με ότι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον του τόπου.

 Άλκης Ρήγος