Οκτώβρης

Περιδιάβαινε στην Ομόνοια, εκεί που είχαν συμβεί δύο γεγονότα φρικώδη μέσα στον Οκτώβρη. Το ένα κατέληξε σε δολοφονία ενός νέου ακτιβιστή των δικαιωμάτων, το άλλο ευτυχώς δεν είχε την ίδια κατάληξη. Αλλά και όσοι έσπευσαν να φωτογραφήσουν το άλμα του θανάτου, όσοι φώναζαν το πέσε-πέσε, ή ότι θα ξεβρωμίσει η χώρα, τον δικό τους θάνατο βιντεοσκοπούσαν. Κι εκείνοι που με τρόπο δολοφονικό κλωτσούσαν το κεφάλι του Ζακ, το δικό τους κεφάλι κλωτσούσαν. Κι οι μπάτσοι που έδεσαν έναν ημιθανή, ή ίσως πεθαμένο, την ύβρι διέπραξαν και θα ’ρθει η νέμεσις.

Απουσία πολιτισμού, απουσία παιδείας μαρτυρούν όλα αυτά. Οι άνθρωποι αυτοί πέταξαν με ευκολία το λούστρο του καθωσπρεπισμού τους κι έβγαλαν το κτηνώδες που έχουν μέσα τους. Οι διπλανοί, καθημερινοί, καλοί άνθρωποι, οι γείτονές μας, εμείς.

Προσπάθησε να ξεχάσει αυτά που σκεφτόταν, αλλά ένοιωσε πως δεν έπρεπε. Η λήθη είναι η κατάρα. Αυτά που έγιναν δεν πρέπει να ξεχαστούν. Όσο και να καίει η μνήμη, πρέπει να είναι παρούσα και ενεργή. Καθρέφτης ενός κομματιού της κοινωνίας είναι αυτά που έγιναν, ενός κομματιού που διψάει για αίμα. Ενός κομματιού που δεν ξέρει την έννοια του ελέους, ούτε κάποια άλλη παρεμφερή έννοια. Αυτός είναι ο φασισμός. Αυτός είναι και στις χώρες της πολιτισμένης Ευρώπης.

Πήρε τον δρόμο για το Μεταξουργείο, που λες και είχε ησυχάσει από ό,τι είχε συμβεί. Οι άνθρωποι έκαναν ήρεμα τις δουλειές τους και κανείς δεν έδειχνε ότι κάτι είχε αλλάξει στην ζωή του. Αλλά πώς να το έδειχνε; Πώς δείχνεις ότι κάτι σε ενόχλησε και αλλάζεις; Αυτό ακόμα δεν το είχε δει. Φοβόταν, ότι ένα νέο τέτοιο γεγονός οι άνθρωποι δεν θα το απέτρεπαν. Μπορεί να δυσφορούσαν, μπορεί να ήθελαν ίσως να κάνουν κάτι, αλλά δεν θα το απέτρεπαν.

Και είδα στην Κόλαση ανθρώπους που δεν έκαναν κακό, θυμήθηκε τα λόγια του μεγάλου Ιταλού, και σκέφτηκε πως αυτοί οι άνθρωποι που απλώς δεν έκαναν κακό ήταν πολλοί σε τούτη την χώρα...

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ

Αλέξανδρος Λάιος, H μεγαλύτερη σκιά της ημέρας, 2018, μουσειακό γυαλί, ζελατίνες θεάτρου,
μέταλλο, 35 x 50 x 8 εκ.