Από την απολογία του Μπάμπη Δρακόπουλου

Γραμματέα του ΚΚΕ Εσωτερικού

για παραβίαση του Α.Ν. 509, στο 5μελές Εφετείο, Γενάρης 1973

Θεμελιώδης στρατηγικός σκοπός του ΚΚΕ εσωτ. είναι η ανατροπή της παρούσας δικτατορικής κυβέρνησης και η αποκατάσταση και διασφάλιση της δημοκρατίας. Γιατί χωρίς τη δημοκρατία δεν είναι δυνατόν να συντελεστεί καμιά πραγματική πρόοδος της χώρας. Γι’ αυτό, όλη μας η δραστηριότητα, πολιτική, οργανωτική, ιδεολογική αυτό το σκοπό υπηρετεί.

Όλες οι κατακτήσεις του λαού είναι αποτέλεσμα της πάλης

Όλες οι πολιτισμένες χώρες, μικρές και μεγάλες, αναπτύχθηκαν με την κινητοποίηση του λαϊκού παράγοντα, με την πάλη των αντίθετων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που αποτελεί ισχυρό μοχλό προόδου, που κινεί τον τροχό της ιστορίας. Όλες οι μεγάλες και μικρές δημοκρατικές κατακτήσεις, για τις οποίες υπερηφανεύονται οι δημοκρατικές χώρες και όλες οι κατακτήσεις των εργαζομένων είναι αποτέλεσμα λαϊκών κινητοποιήσεων, οικονομικών, πολιτικών και ιδεολογικών αγώνων. Η ίδια η γέννηση του ελεύθερου νεοελληνικού κράτους και η πορεία του προς τη δημοκρατία είναι αποτέλεσμα σκληρών αγώνων κι άπειρων θυσιών. Είναι αποτέλεσμα πολλών «αταξιών». Η Ελληνική Επανάσταση του ’21 ήταν ένα πλήγμα στην έννοια της ησυχίας και της τάξης που είχε εγκαθιδρύσει η Ιερά Συμμαχία στον ευρωπαϊκό χώρο. Ήταν μια μεγάλη αταξία και ένα χωρίς προηγούμενο χάος. Όμως χάρη σ’ αυτήν την αταξία και σ’ αυτό το χάος υπάρχουμε σήμερα σαν ελεύθερο έθνος.

Η αναζήτηση αυτή της ελευθερίας, σ’ όλες τις διαστάσεις, βρήκε την έκφρασή της στη λογοτεχνία μας. Το δημοτικό μας τραγούδι κι έπειτα όλοι οι μεγάλοι ποιητές του Έθνους την ελευθερία και τη δημοκρατία με την πιο πλατιά και ουσιαστική έννοια δόξασαν στο έργο τους. Ποτέ την τυραννία.

Για τη δημοκρατική αναγέννηση της χώρας

Από την πλευρά μας υποστηρίζουμε πως η πολιτική δημοκρατία πρέπει να διευρυνθεί και να επεκταθεί στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα, να συνδυασθεί δηλαδή με την οικονομική και κοινωνική δημοκρατία, με την ανεξαρτησία, με την εξασφάλιση των όρων για μια ολόπλευρη ανάπτυξη της χώρας προς όφελος του λαού. Αυτό είναι το αίτημα των καιρών, το αίτημα σήμερα όλων των εργατικών και πραγματικά σοσιαλιστικών δυνάμεων των καπιταλιστικών χωρών της Ευρώπης.

Πρόκειται, για μια βαθειά μεταβολή, για μια επανάσταση δημοκρατικού - αντιμονοπωλιακού - αντιιμπεριαλιστικού χαρακτήρα με κατεύθυνση το σοσιαλισμό που πιστεύουμε πως θα οδηγήσει στη δημοκρατική αναγέννηση της χώρας και θ’ ανοίξει το δρόμο στο σοσιαλισμό. Προϋποθέτει την άνοδο στην εξουσία των αντιμονοπωλιακών δυνάμεων με τη μορφή μιας πλατιάς συμμαχίας της εργατικής τάξης, που είναι η πρωτοπόρα δύναμη αυτής της αλλαγής, με την εργαζόμενη αγροτιά, τη διανόηση και τα άλλα μεσαία στρώματα, ακόμα και με τμήματα της μη μονοπωλιακής αστικής τάξης, δηλαδή τις άλλες κοινωνικές δυνάμεις που έχουν συμφέρον και ενδιαφέρονται γι’ αυτήν.

Κατοχύρωση, διεύρυνση και βάθεμα της δημοκρατίας

Στη δημοκρατία προς την οποία αποβλέπει το πρόγραμμά μας όχι μόνο δεν θα περιοριστούν, αλλά αντίθετα θα επεκταθούν και θα γίνουν πιο ουσιαστικά τα δημοκρατικά δικαιώματα και οι λαϊκές ελευθερίες. Στην περίοδο της Δημοκρατικής Αναγέννησης θα διατηρηθούν όλες οι δημοκρατικές ελευθερίες και τα ατομικά δικαιώματα που κατάκτησε ο λαός μας μέσα από πολύχρονους αγώνες στη διάρκεια της νεώτερης ιστορίας του. Από την συνοικία, τον Δήμο, την επιχείρηση, το Ίδρυμα, ως την κεντρική εξουσία, σ’ όλους τους τομείς: πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό - και παράλληλα την άσκηση του λαϊκού ελέγχου σ’ όλες τις δημόσιες λειτουργίες. Θα προσπαθήσει, μ’ ένα λόγο, να εξασφαλίσει την έμμεση και άμεση συμμετοχή του λαού στην διεύθυνση της κοινωνίας και του κράτους. Θα αποκλεισθεί κάθε παρέμβαση του κράτους, άμεση είτε έμμεση, στην πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία.

Το κράτος δεν θα έχει επίσημη κρατική φιλοσοφική κοσμοθεωρία. Ακόμη, θα είναι χωρισμένο από τα κόμματα που θα συμμετέχουν στην οικοδόμηση της νέας κοινωνίας.

Γενική τάση θα είναι η μεταβίβαση όλο και περισσότερης εξουσίας προς τα όργανα που βρίσκονται πιο κοντά στο λαό και ελέγχονται πιο άμεσα απ’ αυτόν. Η έννοια της αυτοδιοίκησης, όχι μόνο στο γεωγραφικό επίπεδο, αλλά και στο επίπεδο των οικονομικών μονάδων που έχουν περάσει στο δημόσιο τομέα και των συνεταιριστικών, στο πλαίσιο των γενικών κατευθύνσεων που με την έγκριση του λαού χαράζει η κεντρική δημοκρατική εξουσία, μετατρέπεται σε μια γενικότερη καθοδηγητική αρχή στην ανάπτυξη της δημοκρατίας, που η επέκταση της εφαρμογής της συμβαδίζει με τις προόδους και τα βήματα προς τα μπρος που σημειώνονται στον τομέα των κοινωνικών σχέσεων.

Στο δρόμο του σοσιαλισμού

Αναμφισβήτητα η μεταβολή που θα σημειωθεί με τη Δημοκρατική Αναγέννηση της χώρας ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της που είναι για μας η φυσιολογική συνέχεια, η κατάληξη και η προοπτική της. Ο σοσιαλισμός είναι το σύστημα εκείνο στο οποίο κοινωνικοποιούνται τα βασικά μέσα παραγωγής και διανομής, καταργείται η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της δημοκρατίας σε βάθος και τη σταθερή πορεία για την πνευματική και ηθική απελευθέρωση του ανθρώπου.

Ο σοσιαλισμός στη χώρα μας θα είναι ένας Ελληνικός Σοσιαλισμός, βαθειά ριζωμένος στο εθνικό έδαφος. Ο δρόμος γι’ αυτόν δεν θα χαραχτεί μόνο από το ΚΚΕ (αν και εμείς έχουμε τις απόψεις μας και τις προτάσεις μας γι’ αυτόν), αλλά και από τις άλλες δυνάμεις που προσβλέπουν προς τη σοσιαλιστική αλλαγή, με την πλατειά συμμετοχή των εργαζομένων της χώρας μας. Θα πάρουμε υπόψη μας την πείρα από την ως τώρα οικοδόμηση του σοσιαλισμού, καθώς και των προσπαθειών για ανοίγματα προς το σοσιαλισμό στις διάφορες χώρες, τόσο τη θετική όσο και την αρνητική.

Κάθε βήμα παραπέρα προς την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής, κάθε βήμα προς τη σοσιαλιστική ανάπλαση της κοινωνίας θα συμβαδίζει με τη διεύρυνση και το βάθεμα της πολιτικής και οικονομικής δημοκρατίας. Η οικονομική ανάπτυξη παύει να γίνεται αυτοσκοπός που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των λίγων, αλλά μέσο για την ευτυχία του ανθρώπου. Ο Σοσιαλιστικός Ανθρωπισμός, θ’ αρχίσει ως  η διαδικασία της απελευθέρωσης του ανθρώπου από τους καταναγκασμούς και τις μεγάλες ιστορικές αλλοτριώσεις, της πνευματικής και ηθικής απολύτρωσης.

Δεν επιδιώκουμε την επιβολή δικτατορίας οποιασδήποτε μορφής. Το καθεστώς στο οποίο αποβλέπει το πρόγραμμά μας είναι ο αντίποδας της δικτατορίας. Είναι ένα γνήσιο δημοκρατικό καθεστώς, όπου η δημοκρατία θα αποκτήσει το αληθινό της νόημα με κατάληξη ένα δημοκρατικό σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο στη διάρκεια του οποίου το κράτος θα γίνει κράτος όλου του εργαζόμενου λαού, όπου ο ίδιος θα ασκεί την εξουσία.

Η πορεία προς τη δημοκρατική αναγέννηση και οι δυνάμεις της αλλαγής στη χώρα μας

Επιδιώκουμε να πραγματοποιήσουμε τους σκοπούς αυτούς όχι με την ένοπλη βία, αλλά με δημοκρατικές μέθοδες, μέσω της ανάπτυξης των λαϊκών αγώνων για συγκεκριμένους πολιτικούς και κοινωνικούς στόχους στο πλαίσιο των δημοκρατικών θεσμών, μέσω της πλατειάς οργάνωσης του λαού, με την κατάκτηση της πλειοψηφίας του λαού στο πρόγραμμα του κόμματος.

Το πρόβλημα όμως είναι αν υπάρχουν οι δυνατότητες σήμερα μιας τέτοιας δημοκρατικής πορείας στη χώρα μας. Δεν πιστεύαμε ανέκαθεν στη δυνατότητα μιας τέτοιας πορείας, αν και η άνοδος στην εξουσία από το δημοκρατικό δρόμο ήταν πάντα ευκταία και επιθυμητή από τους θεμελιωτές της Μαρξιστικής θεωρίας και απ’ τον Λένιν.

Οι αντιδημοκρατικές και μιλιταριστικές τάσεις του σύγχρονου μονοπωλιακού κράτους διογκώνουν τις λαϊκές αντιδράσεις και το μέτωπο των δυνάμεων που ζητάνε αλλαγή πλάι στην εργατική τάξη. Πλαταίνουν έτσι οι πολιτικές δυνάμεις της σοσιαλιστικής αλλαγής. Οι εξελίξεις αυτές ανοίγουν πρόσθετες δυνατότητες στη διεύρυνση και αποτελεσματικότητα του μετώπου των δυνάμεων που παλεύουν με επικεφαλής την εργατική τάξη για μια ριζική αλλαγή του συστήματος, παρά το ότι παράλληλα ορθώνουν νέες δυσκολίες στο δημοκρατικό δρόμο.

Αυτές οι αλλαγές επέβαλαν επίσης την ανανέωση και τον πλουτισμό της Μαρξιστικής θεωρίας και πρακτικής, την υπερνίκηση του δογματισμού και των γραφειοκρατικών παραμορφώσεων, που ζημίωναν πάρα πολύ το διεθνές εργατικό κίνημα στις σοσιαλιστικές χώρες και τα Κομμουνιστικά Κόμματα από την περίοδο του Στάλιν. Όπως επίσης έκαναν αναγκαία την ενίσχυση της δημοκρατικής διάστασης του σοσιαλισμού που είχε παραμορφωθεί, και την αναζήτηση σε κάθε χώρα από την εργατική τάξη και το κόμμα της του δικού της εθνικού δρόμου για το σοσιαλισμό.

Οι κοινωνικές δυνάμεις της αλλαγής

Κύριες κοινωνικές δυνάμεις μιας τέτοιας αναγεννητικής προσπάθειας στη χώρα μας θεωρούμε ότι είναι η εργατική τάξη, με την ευρύτερη έννοια που της δίνουμε σήμερα, οι αγρότες, η διανόηση (σπουδαστές - διανοούμενοι), οι βιοτέχνες και επαγγελματίες, σε συνεργασία με το μικρό και μεσαίο κεφάλαιο, δηλαδή όλα τα μη μονοπωλιακά στρώματα, η καταπληκτική πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας. Αναμφισβήτητα, η συμμαχία των εργαζομένων της πόλης και του χωριού με τους εργαζόμενους του πνεύματος θα αποτελούσε το θεμέλιο αυτής της μεγάλης εθνικής συμμαχίας. Η συμμαχία αυτή με τη μορφή της συνεργασίας των πολιτικών δυνάμεων που εκφράζουν τα συμφέροντα και τη θέληση των στρωμάτων αυτών, θα μπορούσε, αν ανέβαινε στην εξουσία, να αλλάξει την όψη της χώρας και τη ζωή του λαού μας, εφαρμόζοντας ένα τολμηρό πρόγραμμα μιας δημοκρατικής αντιμονοπωλιακής ανάπτυξης.

Αλλά και μέχρι να κερδίσει τη λαϊκή πλειοψηφία, η πολιτική αυτή συνεργασία των αντιμονοπωλιακών δυνάμεων θα μπορούσε να αποσπάσει δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, να γίνει ένας ισχυρός μοχλός προόδου προς τα μπρος, αλλά και να αποτελέσει ένα ισχυρό φραγμό στις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης που θα επιδιώκουν να οδηγήσουν τη χώρα σ’ ένα αντιδημοκρατικό δρόμο.

Η πορεία αυτή δεν αποτελεί ουτοπική κατεύθυνση. Από την πλευρά μας επιθυμούμε το δρόμο και το πρόγραμμα για τη δημοκρατική ανανέωση της χώρας να τον χαράξουμε και να τον επεξεργαστούμε μαζί μ’ όλες τις δυνάμεις που έχουν έναν παραπλήσιο προσανατολισμό. Για μας είναι σημείο των καιρών και ελπιδοφόρο μήνυμα για το μέλλον το γεγονός ότι κι άλλες δυνάμεις, εκτός της Μαρξιστικής Αριστεράς, ενδιαφέρονται σήμερα για ένα πρόγραμμα πολιτικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων με σοσιαλιστική προοπτική.

Οι πιο στέρεες προϋποθέσεις γι’ αυτή τη συνεργασία δημιουργούνται σήμερα με τη σφυρηλάτηση αγωνιστικών δεσμών στη διάρκεια της Αντίστασης. Δημιουργούνται βάσιμες ελπίδες ότι αυτή τη φορά θα βγει αληθινή η μεγαλόπρεπη ευχή και προτροπή που εξέφρασε κάποτε ο Κωστής Παλαμάς για τον τόπο μας σε μια άλλη περίοδο εθνικής ανάτασης, γεμάτης ελπίδες και προσδοκίες: “Να γίνουν αδέλφια τα όνειρα και τα έργα”.

Αποβλέπουμε, πράγματι, σε ένα βαθύ μετασχηματισμό του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος και την αντικατάστασή του από ένα δημοκρατικότερο, ορθολογικότερο, δικαιότερο και ανθρωπινότερο καθεστώς, σε μια επανάσταση με την έννοια μιας ποιοτικής αλλαγής του σημερινού στάτους κβο, αλλά επιδιώκουμε η αλλαγή αυτή να γίνει σύμφωνα με τη θέληση του λαού με δημοκρατικά μέσα. Βεβαίως, η επικράτηση αυτού του δημοκρατικού δρόμου προς τις αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα προϋποθέτε σεβασμό απ’ όλους της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας. Γιατί στην περίπτωση που μια πολιτική ή στρατιωτική ομάδα θα επιχειρούσε να επιβάλλει τη θέλησή της στην πλειοψηφία του λαού με τη βία, όπως γίνεται σήμερα, τότε η αντίσταση στη βία, και αν χρειαστεί η προσφυγή στη βία, αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα του λαού, κατακυρωμένο στη διεθνή συνείδηση και ακόμα ιερή υποχρέωση για κάθε λαό που θέλει να ζήσει και να δημιουργήσει, που για να εκπληρωθεί προϋποθέτει ανάλογη οργάνωση και προετοιμασία των εργατικών και δημοκρατικών δυνάμεων της χώρας. Εμείς, πάντως, μένουμε σταθερά προσηλωμένοι στην επιδίωξη μιας δημοκρατικής πορείας για την επίτευξη των αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα.

Η θέση μας απέναντι στις σοσιαλιστικές χώρες

Η Επανάσταση του Οκτώβρη αποτέλεσε ένα άλμα της ανθρωπότητας προς τα μπρος, το πιο μεγάλο στην Ιστορία της. Ωστόσο, οι δυσμενείς συνθήκες είχαν σαν αποτέλεσμα να παρουσιαστούν σοβαρές δυσκολίες και αντιφάσεις στην ανάπτυξη αυτών των χωρών και δημιούργησαν ευνοϊκό έδαφος για την εμφάνιση και ανάπτυξη αντιδημοκρατικών μεθόδων τόσο στη λειτουργία του κόμματος όσο και στην άσκηση της κρατικής εξουσίας. Πέρα από τα μέτρα που ήταν αναγκαία για την εξουδετέρωση της αντίδρασης και των αντεπαναστατικών στοιχείων, σημειώθηκαν σοβαρές παρεκκλίσεις από τον Μαρξισμό και γραφειοκρατικές παραμορφώσεις από την περίοδο του Στάλιν που δεν δικαιολογούνταν από τις αντικειμενικές εξελίξεις και συνθήκες.

Σήμερα μπαίνουμε σε μια νέα φάση όπου ο σοσιαλισμός, οικοδομούμενος σε κάθε χώρα με βάση τις δικές της ανάγκες και ιδιομορφίες, θα δείξει όλες τις δυνατότητες που κρύβει για να αναπτύξει ταυτοχρόνως τις σύγχρονες παραγωγικές δυνάμεις, το βιοτικό επίπεδο του λαού και τον ηθικοπνευματικό πολιτισμό της χώρας σε νέα ύψη και ταυτόχρονα να προβάλει σ’ όλο της το βάθος τη δημοκρατική του διάσταση και το ανθρώπινο πρόσωπό του. Υλοποίηση μιας τέτοιας κατεύθυνσης στάθηκε ο δρόμος που χάραζε το Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας μ’ επικεφαλής τον Ντούμπτσεκ.

Εξωτερικές οικονομικές σχέσεις

Η οικονομική θέση της Ελλάδας είναι σήμερα σε πρώτη γραμμή στην Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Η σύνδεσή της με την ΕΟΚ 10 χρόνια ύστερα από τη συμφωνία σύνδεσης του 1962 προς την οποία αντιταχτήκαμε είναι σήμερα μία πραγματικότητα, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι σήμερα η ΕΟΚ είναι όργανο των Ευρωπαϊκών μονοπωλίων και ότι με τη συμφωνία αυτή δεν εξασφαλίστηκαν τα συμφέροντα της χώρας μας. Η τυχόν ανατροπή της σήμερα θα ζημίωνε τα συμφέροντα της χώρας.

Το ΚΚΕ εσωτ. αντιλαμβάνεται τις διαδικασίες προς ευρύτερες ενότητες και ολοκληρώσεις σαν στοιχείο που πρέπει να οδηγεί όχι στην οργάνωση κλειστών και ανταγωνιστικών περιοχών που κυριαρχούνται από τα μονοπώλια και τις μεγαλύτερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αλλά στην όλο και μεγαλύτερη ενότητα και συνεργασία ανάμεσα σε ισότιμα και ανεξάρτητα έθνη προς όφελος των εργαζομένων, προς όφελος των λαών. Αποβλέπει σε μια ενωμένη σοσιαλιστική Ευρώπη.

Είμαστε οπαδοί της αρχής της ειρηνικής συνύπαρξης κρατών με διαφορετικά κοινωνικά συστήματα. Αλλά είμαστε αντίθετοι στην ερμηνεία αυτής της αρχής προς την κατεύθυνση τις αποκρυστάλλωσης του στάτους κβο. Είμαστε αντίθετοι στην ιδέα των ζωνών επιρροής. Σαν έθνος ανήκουμε στον εαυτό μας, και εμείς μόνο καθορίζουμε την τύχη μας.

Παιδεία και πολιτισμός

Αξιόλογη είναι η συμβολή του κόμματός μας και γενικότερα της Μαρξιστικής Αριστεράς και των αριστερών πνευματικών ανθρώπων στην πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου μας. Όλοι αυτοί, ο καθένας με τον τρόπο του, εμπνεύστηκαν από τη Μαρξιστική - Λενινιστική θεωρία και από τους μεγάλους κοινωνικούς, πολιτικούς και εθνικούς αγώνες, από το αριστερό λαϊκό κίνημα, που κύριος φορέας τους και οργανωτής τους στάθηκε το Κόμμα μας. Χωρίς την προσφορά των αριστερών πνευματικών ανθρώπων η φιλοσοφία, η παιδεία, η τέχνη θα ήταν στον τόπο μας πολύ φτωχότερες.

Οι βαθύτερες αιτίες της διάσπασης

Η κατάλυση της δημοκρατίας από τα πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και η ανεπάρκεια που έδειξε το Κόμμα μας στην αντιμετώπισή του και στην ορθή αντιμετώπιση των νέων προβλημάτων που ορθώνονταν στον ελληνικό χώρο αποτέλεσαν έναν καταλύτη που επιτάχυνε την εσωτερική του κρίση. Η βαθύτερο αιτία της διάσπασης, που έγινε το 1968 μέσα στο ΚΚΕ και σε όλο το χώρο της ελληνικής Μαρξιστικής Αριστεράς, βρίσκεται στο γεγονός ότι το κόμμα αυτό με την τότε πολιτική του κατεύθυνση, το θεωρητικό του οπλισμό, τις οργανωτικές του δομές και τη μεθοδολογία του δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί στα νέα μεγάλα καθήκοντα και τις τεράστιες απαιτήσεις.

Η αντικειμενική αυτή τάση προσδιόρισε την ιστορική απαίτηση να ανανεωθεί σε βάθος το κόμμα της εργατικής τάξης και όλη η Μαρξιστική Αριστερά στη χώρα μας για να γίνει ικανό να ανταποκριθεί στα νέα του ιστορικά καθήκοντα. Έκφραση της ιστορικής αυτής απαίτησης να υπάρξει ένα ανανεωτικό κίνημα μέσα στο χώρο της Αριστεράς είναι το έργο που έχει αναλάβει το ΚΚΕ εσωτ. μαζί με τις άλλες ανανεωτικές δυνάμεις της Αριστεράς για τη δημιουργία μιας νέας και αποτελεσματικής συλλογικής θέλησης, ενός ζωντανού πολιτικού οργανισμού των εργαζομένων. Η προσωνυμία Εσωτερικό που πηγαία και αυθόρμητα μετά τη διάσπαση δόθηκε στο Κόμμα μας από τους κομμουνιστές, τους αριστερούς, τους εργαζόμενους της χώρας μας, αλλά γενικότερα την κοινή γνώμη, είναι ενδεικτική του τι αντιπροσωπεύει και για τα βασικά χαρακτηριστικά του.

Με την ελεύθερη διακίνηση και διαπάλη των ιδεών, κάθετα (από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα) και οριζόντια μέσα στο Κόμμα και με την παραδοχή της πολυμορφίας των απόψεων, όπως επίσης με την αρχή της υποχρεωτικότητας για όλους των δημοκρατικά παρμένων αποφάσεων. Στηρίζεται σε μια σύγχρονη αντίληψη του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού που κατά τον Γκράμσι αναζητάει στην ενότητα στη διαφορά και στην ποικιλομορφία και στις αντιθέσεις των απόψεων το κοινό που τις ενώνει. Ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός είναι για μας όχι μια στατική αλλά εξελισσόμενη έννοια, που σήμερα απαιτεί να ενισχυθεί η δημοκρατική του διάσταση. Ακόμα, η ενότητα και η λειτουργία του Κόμματός μας στηρίζεται σε μια συνεχή πάλη κατά των γραφειοκρατικών τάσεων και στον ουσιαστικό έλεγχο όχι μόνο από τα πάνω αλλά κι από τα κάτω. Στην ανάδειξη της ηγεσίας από τη βάση του Κόμματος.

Υπερνικήσαμε από καιρό την παλιά αντίληψη για τον καθοδηγητικό ρόλο του Κόμματος σε μια συμμαχία αριστερών και δημοκρατικών δυνάμεων και γενικότερα στις σχέσεις του με τα άλλα συναλλαζόμενα κόμματα και ομάδες. Ο καθοδηγητικός ρόλος του Κόμματος δεν είναι για μας ούτε δοσμένος, ούτε επιβάλλεται. Αποβλέπουμε σε μια πρωτοποριακή συμβολή που είναι μια ευγενική επιδίωξη που απορρέει από τον ιστορικό ρόλο της εργατικής τάξης, στη σοσιαλιστική ανάπλαση της κοινωνίας. Προσπαθούμε όμως να την εκπληρώσουμε μόνο με τις ορθές προτάσεις μας και με τη δράση μας στις πρώτες γραμμές του εργατικού και δημοκρατικού κινήματος.

Το Κόμμα μας, το ΚΚΕ εσωτ. παραμένοντας πάντα κόμμα της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων δεν ξεχνά τα νέα στρώματα που μπαίνουν σήμερα στο χώρο της εργατικής τάξης, συμπλέκονται με το βιομηχανικό πυρήνα του και τον περιβάλλουν, τα στρώματα της σπουδάζουσας νεολαίας και των διανοουμένων.

Μόνο μια τέτοια δράση μπορεί να αξιοποιήσει τις αντιθέσεις του δικτατορικού καθεστώτος, όλες τις ευνοϊκές εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες που υπάρχουν σήμερα και θα διαμορφώνονται κάθε φορά στην πορεία του αγώνα. Μόνο μια τέτοια συνειδητή και σκόπιμη δράση μπορεί να αξιοποιήσει τον ούριο άνεμο της ιστορίας για να οδηγήσει το καράβι της χώρας μας στο ποθητό λιμάνι της δημοκρατίας. Γιατί όπως λέγει και ο Σενέκας: “Δεν υπάρχει ούριος άνεμος για όποιον δεν ξέρει πού πηγαίνει”.