Ρέκβιεμ Αχμάτοβα

Η όπερα δωματίου του Χάρη Βρόντου «Ρέκβιεμ Αχμάτοβα», σε 13 σκηνές, σε λιμπρέτο του Χάρη Βρόντου, πάνω σε ποίηση Άννας Αχμάτοβα (μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου και Γιώργου Τσακνιά) και Χάρη Βλαβιανού, παρουσιάζεται για πρώτη φορά, (σε συναυλιακή μορφή), μαζί με έργα Σοστακόβιτς, Χέντσε και Τάβενερ, την Δευτέρα, 6 Φεβρουαρίου, 8.30 μ.μ. στη μικρή σκηνή της «Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών» του Ιδρύματος Ωνάση.

Ερμηνεύουν οι τραγουδιστές Μάιρα Μηλολιδάκη (σοπράνο) και Σπύρος Κλείσσας (βαρύτονος) καθώς και μουσικοί υπότροφοι του Ιδρύματος. Διευθύνει η Ζωή Ζενιώδη.

Η προσέλευσή σας παρακαλούμε να γίνει μισή ώρα πριν την έναρξη της συναυλίας προκειμένου να προμηθευτείτε τα δελτία προτεραιότητας ελευθέρας εισόδου, διότι δεν θα εκδοθούν εισιτήρια.

***

Η άσκηση ωμής βίας από μια εξουσία που συγκροτήθηκε στο όνομα της ελευθερίας, της ισότητας και της δημοκρατίας, αλλά και της βίας κάθε είδους μηχανισμών εξουσίας, με απασχόλησε στις περισσότερες όπερές μου.

Στους «Δαιμονισμένους», στον «Αλκιβιάδη», στο «Ιουλιανός ο Παραβάτης», στη «Δίκη», στη «Μεταμόρφωση», στην «Παγίδα», στην «Επέτειο» και, φυσικά, στο «Ρέκβιεμ Αχμάτοβα», που παρουσιάζεται τώρα σε συναυλιακή μορφή, 13 χρόνια μετά τη σύνθεσή του,  το πρόβλημα της βίας είναι το κυρίαρχο μοτίβο.

Στο «Ρέκβιεμ Αχμάτοβα» περιλαμβάνονται, με τη μορφή στίχων, περιστατικά εξόντωσης, εν ψυχρώ εκτέλεσης, φυλακίσεων και εξορίας ποιητών και καλλιτεχνών που δεν υπάκουσαν τυφλά στο δόγμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού στην τέχνη.

Την ίδια περίοδο, καταδικασμένοι ως καλλιτέχνες της παρακμής, εξοντώνονταν, εξορίζονταν κι έβλεπαν τα έργα τους να καίγονται ή ν’ απαγορεύονται πολλοί συγγραφείς, μουσικοί και ζωγράφοι, κυρίως Εβραίοι, από το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία, την Αυστρία και την κεντρική Ευρώπη.

Σήμερα πιά, περίπου έναν αιώνα μετά, γνωρίζουμε ολόκληρη σχεδόν την αλήθεια.

Το μόνο που μπορούμε –και πρέπει να κάνουμε– είναι νομίζω, ν’ αποτρέψουμε την επιστροφή αυτής της βίας που σπρώχνει τον άνθρωπο στον πρωτογονισμό και στη απώλεια της αυτοεκτίμησης.

Οι τελευταίοι στίχοι του «Ρέκβιεμ» της Αχμάτοβα, «Όλα είναι μόνο τέφρα», μακάρι να μην ξαναγραφτούν απ’ τους σημερινούς ποιητές.

Χάρης Βρόντος