Όπερα δωματίου

«Η Μεταμόρφωση», όπερα δωματίου του Χάρη Βρόντου σε λιμπρέτο του συνθέτη, πάνω στην ομώνυμη νουβέλα του Φραντς Κάφκα

Φέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια απ’ την πρώτη αυτοτελή έκδοση της νουβέλας «Η Μεταμόρφωση» του Φραντς Κάφκα. Εδώ ο συγγραφέας εστιάζει τη ματιά του στην ασφυκτική, έως εξοντώσεως, συμπεριφορά μιας οικογένειας πάνω σ’ ένα μέλος της το οποίο ξυπνάει ένα πρωί μεταμορφωμένο σε ζωύφιο. Αυτός είναι ο γιός τους, Γκρέγκορ Σάμσα, που η οικογένεια θα τον οδηγήσει σταδιακά και μεθοδικά στη θανάτωση.

Αν δεν μας παραπλανήσει η μεταμόρφωση του ήρωα, θα διαπιστώσουμε πως η νουβέλα του Κάφκα είναι ένα ρεαλιστικό έργο όπου, σε αντίθεση με τη «Δίκη» και τον «Πύργο», (μυθιστορήματα συμβολικά κι αλληγορικά) καταγγέλλεται και στιγματίζεται η βία που δυνάμει ασκεί ο θεσμός της οικογένειας. Το θύμα (Γκρέγκορ Σάμσα) αφήνεται να υποκύψει σιγά σιγά στη βία, έχοντας καταληφθεί απ’ το, σήμερα ονομαζόμενο, «σύνδρομο της Στοκχόλμης», όπως άλλωστε ομολογεί ο ίδιος ο Κάφκα σ’ ένα γράμμα του στη μνηστή του Φελίτσε Μπάουερ. Στη «Μεταμόρφωση» περιγράφονται ακόμη δύο βασικά μοτίβα του καφκικού κλίματος, το πρόσωπο της καταπιεστικής εξουσίας και η εργασιακή υποδούλωση στην παραγωγική μηχανή, με εκφραστή τους το πρόσωπο του Διαχειριστή στον οποίο ο Γκρέγκορ Σάμσα απολογείται διαρκώς.

Αυτή η νουβέλα, ως δυνατότητα σύνθεσης ενός σκηνικού έργου, απασχόλησε τον Χάρη Βρόντο πολλά χρόνια, όπως άλλωστε πιο πριν και η «Δίκη» του ίδιου συγγραφέα που έγινε μια μεγάλη τρίπρακτη όπερα και γράφονταν (λιμπρέτο και μουσική) απ’ το 1993 έως το 2007 και που δεν έχει ως σήμερα παρουσιαστεί. Η «Μεταμόρφωση» τελικά μορφοποιήθηκε ως όπερα δωματίου για 6 τραγουδιστές και 4 μουσικούς εκτελεστές, διαρκεί 50 λεπτά, είναι χωρισμένη σε 4 εικόνες με επίλογο και γράφτηκε απ’ το 2013 έως το 2014. Εντάσσεται στην τελευταία περίοδο του συνθέτη που χαρακτηρίζεται απ’ την καλλιέργεια της μικρής φόρμας και των ελάχιστων μουσικοθεατρικών μέσων.

Η όπερα θα παρουσιαστεί στο φουαγιέ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στις 15 Μαΐου 2016, στις 6 μ.μ. Παίρνουν μέρος οι τραγουδιστές: Σπύρος Κλείσας (ηρωικός βαρύτονος), Χρήστος Λάζος (βαρύτονος), Παύλος Μαρόπουλος (μπάσσος), Μάιρα Μηλολιδάκη (σοπράνο), Λουντμίλα Μπονταρένκο (σοπράνο), Βάσω Πετρόγιαννη (μέτζο) και οι μουσικοί: Χρήστος Γκίνος (κλαρινέτο), Θεόδωρος Καλογερόπουλος (Φαγκότο), Σπύρος Κοντός (όμποε) και Μιχάλης Παπαπέτρου (πιάνο, διδασκαλία και μουσική διεύθυνση).