Μια τόσο αισθητή παρουσία

Βιογραφικά στοιχεία της Μάρθας Πύλια

Η Μάρθα χάθηκε δρασκελώντας τη μέση της στράτας της ζωής…

(Σπύρος Ασδραχάς, «Αναγνώσεις», 28/12/2012)

Η Μάρθα Πύλια γεννήθηκε (3 Νοεμβρίου 1959) και μεγάλωσε στον Κορυδαλλό Αττικής, απ’ το Λύκειο Θηλέων του οποίου πήρε το απολυτήριό της (1977). Εκεί έζησε τη Μεταπολίτευση, όπου δραστηριοποιήθηκε πολιτικά και διαμορφώθηκε πολιτισμικά μετέχοντας στην ανανεωτική αριστερά.

1982: πτυχιούχος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης της Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών. 2001: διδακτορικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Paris I - Panthéon - Sorbonne, Τμήμα Ανθρωπιστικών Επιστημών με τον βαθμό: «Très Honorable anec les felicitations du jury” (Με ιδιαίτερη διάκριση και τα συγχαρητήρια της επιτροπής). Θέμα: Les notables moréotes, fin du XVILLe début du XIXe siècle: fonctions et comportements (Οι μοραΐτες τοπικοί άρχοντες κατά το τέλος του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα: λειτουργίες και συμπεριφορές). Επιβλέπων καθηγητής: Σπύρος Ασδραχάς (Paris I), Επιτροπή: Μ. Aymard (E.H.E.S.S.), P. Dumont, (Université de Strasbourg, Directeur de l’Institut Français des Etudes Anatoliennes d’Istanbul), Κ. Βεργόπουλος (Paris VIII), Γ. Σ. Πρεβελάκης (Paris I)

Κατά τη διάρκεια των σπουδών στη Γαλλία απέκτησε σημαντικούς τίτλους σπουδών:

1983: Diplôme d’ Etudes Supérieures - option traduction (Δίπλωμα Ανωτέρων Σπουδών - επιλογή μετάφραση). 1985: Diplôme d’ Etudes Appprofondies (Δίπλωμα Εμπεριστατωμένων Σπουδών) στη Βυζαντινή Ιστορία από το Πανεπιστήμιο Paris I - Panthéon - Sorbonne, Τμήμα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών. Θέμα: Quelques aspects de l’ économie du Péloponnèse au début du XIXe siècle: l’ activité économique de Rigas Palamidis de 1815 à 1818 d’ après son cahier de charges (Μερικές όψεις της οικονομίας στην Πελοπόννησο στις αρχές του 19ου αιώνα: η οικονομική δραστηριότητα του προεστού Ρήγα Παλαμήδη, σύμφωνα με το βιβλίο εξόδων του). Για την απόκτηση του Διπλώματος Εμπεριστατωμένων Σπουδών παρακολούθησε τα σεμινάρια: α) Οικονομική και Κοινωνική Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. β) Ιστορική γεωγραφία του βυζαντινού κόσμου. 1994: Diplôm Unilingue de Langue et Civilisation Orientales - Diplôme Unilingue de premier cycle de TURC (Μονόγλωσσο Δίπλωμα Ανατολικής Γλώσσας και Πολιτισμού - Μονόγλωσσο Δίπλωμα πρώτου κύκλου Τουρκικών Σπουδών), Institut National des Langues et Civilisations Orientales. Από το 1987 μέχρι το 2007 συμμετείχε σε πολύ σημαντικά σεμινάρια εξειδίκευσης: α) Paléographie et Histoire ottomanes, E.H.E.S.S. (σεμινάριο Οθωμανικής Παλαιογραφίας και Ιστορίας). β) Σεμινάριο με θέμα: De l’ Empire Ottoman à la Turquie actuelle, E.H.E.S.S. (Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη σύγχρονη Τουρκία). γ) Σεμινάρια Παλαιογραφίας και Οθωμανικής Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης (İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Tarih Bölümü). δ) Σεμινάριο του Καθηγητή Σ. Ασδραχά: Προβλήματα Οικονομικής Ιστορίας, από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών)

Υπήρξε υπότροφος: α) του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (1986-1990: υποτροφία τουρκολογίας). β) του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας και της Ελληνικής Κυβέρνησης (1991-1992: στα πλαίσια των εκπαιδευτικών ανταλλαγών των δύο χωρών). Μιλούσε άριστα Γαλλικά, πολύ καλά Τουρκικά, καθώς και Αγγλικά. Δίδαξε ως καθηγήτρια της γαλλικής γλώσσας στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο «Ελισαβέτειο» (Περιστέρι-Αθήνα) για το χρονικό διάστημα 1995-1999. Το 2001-2002 δίδαξε το γνωστικό αντικείμενο Τουρκική Γλώσσα ως ειδική επιστήμονας στο Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από τον Απρίλιο του 2002 μέχρι και το τέλος της ζωής της ήταν μέλος ΔΕΠ στο γνωστικό αντικείμενο: Οθωμανική Γλώσσα και ιστορία (αρχικά στη βαθμίδα της Λέκτορος και από το 2009 στη βαθμίδα της Επίκουρης Καθηγήτριας) στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Υπήρξε Αναπληρώτρια Πρόεδρος του Υπηρεσιακού Συμβουλίου Μειονοτικής Εκπαίδευσης από το 2005 μέχρι την αποδημία της. Από το 2007 ήταν μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής που είχε την επίβλεψη του Πειραματικού Σχολείου του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, του Δημοτικού Σχολείου Παγουρίων - Ν. Σιδηροχωρίου του Ν. Ροδόπης.

Από τον Δεκέμβριο του 2004 μετείχε στη σύνταξη του ένθετου κριτικής ιδεών, τεχνών και επιστημών, «Αναγνώσεις», της Κυριακάτικης Αυγής. Είχε επίσης έντονη πολιτική και συνδικαλιστική δραστηριότητα: Μέλος, και το διάστημα πριν τον θάνατό της Πρόεδρος του Συλλόγου Διδασκόντων Ανθρωπιστικών Επιστημών του Δ.Π.Θ. και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΠΟΣΔΕΠ. Μέλος του Δ. Σ. των Φίλων των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, μαζί με τους καθηγητές Μαρία Ηλιού (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Νίκο Πετραλιά (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Νίκο Βαφέα (Πανεπιστήμιο Κρήτης).

Συμμετείχε σε εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις, ενώ ήταν πάντα στο πλευρό των φοιτητών για συμβουλές και βοήθεια, όταν αυτό ήταν απαραίτητο.

Υπήρξε ενεργότατο μέλος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς, με δράση στη Θράκη και υποψηφιότητα στις Βουλευτικές Εκλογές 2009 για τον Νομό Ροδόπης.

Αναφορές στη Μάρθα Πύλια στη βιβλιογραφία

-Ενημερωτικό Δελτίο του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, τχ. 26, Αθήνα 2001, σελ. 109-110

-Βασίλης Κρεμμυδάς, «Λειτουργίες και αυτονομία των χριστιανικών κοινοτήτων της Πελοποννήσου κατά τη δεύτερη τουρκοκρατία (1715-1821)», στο περιοδικό της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Μνήμων, τ. 23, σ. 67-98, Αθήνα 2001

-Αποτίμηση των εργασιών του του 7^ου Πανιόνιου Συνεδρίου (Λευκάδα, 26-30/05/2002) στο Ενημερωτικό Δελτίο του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, τεύχος 27, σελ. 107-110, Δεκέμβριος 2002

-Σπύρος Ασδραχάς, Ελληνική Οικονομική Ιστορία, ΙΕ΄-ΙΘ΄ αιώνας, τόμος 1^ος, Αθήνα 2003, σελ. 217

-Μάρη Θεοδοσοπούλου (κριτικός), εφ. Το Βήμα, αρ. φύλλου 13785, 9 Φεβρουαρίου 2003

-Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επιμ.), Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1700-2000, τ. 2ος, Αθήνα 2003, σελ. 324

-Χρήστος Λούκος, «Η επανάσταση του 1821, από κυρίαρχο αντικείμενο έρευνας και διδασκαλίας στην υποβάθμιση και σιωπή», στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002, Αθήνα 2004, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, τ. 1ος, σελ. 582

-Ευτυχία Λιάτα, «Οι ελληνικές κοινότητες 17^ος-19^ος: από την ιστορία των θεσμών στην ιστορία των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών», στο ίδιο, τ. 2ος, σελ. 547

-Βασίλης Κρεμμυδάς, Το καριοφίλι και το γρόσι. Στεριανές οικονομικές πραγματικότητες στην Νότια Πελοπόννησο(1750-1850), Αθήνα 2004, σελ. 29-30

-Σπύρος Ασδραχάς, Η μαρτυρία της απομνημόνευσης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2007, σελ. 253

-Maria Christina Chatziioannou, «Shapimg Greek-Tynisian Commercial Relations in the Ottoman Mediterranean World: The Efessios Merchant House», International Journal of Maritime History, XIX, no 1 (june 2007), σελ. 163

-Πέτρος Πιζάνιας, Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Ένα Ευρωπαϊκό Γεγονός, Αθήνα 2009, σελ. 56

Επιθανάτιο

Ένα ποίημα για τη Μάρθα

Όταν πεθαίνει μία φίλη

μπορεί να σκεφτείς πόσο δική σου ήταν και πόσο ξένη

-πράγμα, βεβαίως, πολύ δραματικό-

πόσα πέρασε ή

πόσα πρόσφερε

-πράγμα διδακτικό-

αλλά μπορείς

να σκεφτείς

μόνο

αυτή

-θεϊκό.

Ελισάβετ Αρσενίου

(«Αναγνώσεις», 28/12/2012)