Παιδίον εγεννήθη ημίν

Πόσες φορές στη ζωή του μπορεί ένας άνθρωπος να πει “σε αγαπώ” χωρίς να  κινδυνεύει να χαρακτηριστεί γελοίος; (Συγκεκριμένο αριθμό, πάντως, έχει δώσει ο Κούντερα, χωρίς να τον θυμάμαι ακριβώς...). Είμαστε καταδικασμένοι στην ανακύκληση μιας αιώνιας επιστροφής των πραγμάτων που οδηγεί στον κόρο, τον κυνισμό και την πώρωση; Τι μπορεί να προσδώσει πίστη και ελπίδα στη ζωή μας; Το γεγονός της γέννησης, μας λέει η Hannah Arendt.

Μπορούμε πάντα να μετα-νοούμε και να ξαναρχίζουμε: η εξουδετέρωση των πράξεων του παρελθόντος, η δέσμευση με υποσχέσεις, είναι η ικανότητα να αρχίζουμε κάτι καινούριο. Η γέννηση θεμελιώνει οντολογικά την ικανότητα της ανθρώπινης πράξης: οι άνθρωποι αν και είναι καταδικασμένοι να πεθάνουν δεν γεννιούνται για να πεθάνουν αλλά για να αρχίσουν τη ζωή τους και αυτό βρίσκει την πιο μεγαλειώδη έκφρασή του στα λόγια “Παιδίον εγεννήθη ημίν”. Στην εντυπωσιακή και δυναμική αυτή ανάγνωση η ζωή γίνεται μοναδική και ανεπανάληπτη, γεμάτη μυστήριο και ιερότητα, ίχνη της οποίας σήμερα μόνον η τέχνη διασώζει.  

To μυστήριο της γέννησης του παιδιού είναι το μυστήριο της σάρκωσης της αγάπης. Το σώμα Χριστού. Η Arendt έδειξε, σε αυτήν ακριβώς τη συνάφεια, πως ο όρος “σώμα” για πρώτη φορά χρησιμοποιείται με νόημα πολιτικό από τον Παύλο. Μπορούμε να επιχειρήσουμε την απόδοση ενός ανάλογου νοήματος και στην αγάπη; Άνθρωποι και θεσμοί, θρησκείες και ιδεολογίες χωρίς την αγάπη φαντάζουν, μάλλον, μετέωρα. Ακατανόητα. Αλλά και πράγματα επικίνδυνα, όπως δείχνει η σημερινή ανθρώπινη κατάσταση.

Ο άνθρωπος συγ-χωρεί τον θάνατο για να ξεκινήσει τη ζωή του. Μπορεί, άραγε, να συγ-χωρεί τον άνθρωπο προκειμένου να μπορεί να τη συνεχίζει; Toν ίδιο του τον εαυτό; Ας μην ξεχνάμε ο ένας τον άλλον μέσα στην αυτάρεσκη απομόνωσή μας. Και ας λέμε άφοβα πόσο αγαπιόμαστε. Βρισκόμαστε στην πρώτη ημέρα της δημιουργίας. Το “σε αγαπώ” έχει ειπωθεί μόνο μία φορά. Το έχουμε πει εμείς. Το έχουν πει σε εμάς. Καλά Χριστούγεννα.

ΣΑΡΑ ΘΗΛΥΚΟΥ        

Τάσος Παυλόπουλος, I see the future, 28.02.2014, ακρυλικά σε χαρτί, 100 Χ 70 εκ.