Αθλητισμού ιστόρηση

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ

ΝΑΣΟΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ, Αθλητισμός και κοινωνικά κινήματα, Εκδόσεις «νότιος άνεμος», σελ . 136

Εξαιρετικά ενδιαφέρον το βιβλίο του δημοσιογράφου Νάσου Μπράτσου, καθώς μας εισάγει σε μια πραγματικότητα που πολλοί δεν γνωρίζουν: στην ιστορική διασύνδεση του αθλητισμού με τις κοινωνικές ομάδες, τα κοινωνικά κινήματα και την πολιτική.

Μια ολόκληρη εποχή παρουσιάζεται μέσα από τις σελίδες, όχι μόνο με κείμενα αλλά και με δυσεύρετες φωτογραφίες, αφίσες κι άλλο υλικό. Μια εποχή γενεσιουργός για τον Αθλητισμό αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. Μια εποχή που οι άνθρωποι εμπνέονται από τον Αθλητισμό και διαμορφώνονται μέσα από αυτόν, προτού υπάρξει ο επαγγελματισμός, τα αναβολικά, το εμπόριο αθλητών, οι διαφημίσεις στις φανέλες.

Ο περιορισμένος όγκος του βιβλίου, αλλά και το ίδιο το θέμα του, οδηγούν σε μια αποσπασματικότητα του υλικού και σε ίσως λίγο άναρχη δόμηση. Αυτό όμως δεν ενοχλεί τον αναγνώστη, καθώς οι πληροφορίες που λαμβάνει τον βοηθούν σε μια γρήγορη γνώση και στην δημιουργία εικόνας μιας άλλης εποχής. Οι πρωτογενείς, λαϊκές ιστορίες που διασώζονται, η διασύνδεση του αθλητισμού με τις μάζες και τα κοινωνικά κινήματα, οι μνήμες που αναφύονται μέσα από το κείμενο, είναι πολύτιμα ντοκουμέντα που μας φέρνουν σε επαφή με το άλλο παρελθόν του αθλητισμού.

Το βιβλίο χωρίζεται σε θεματολογικά κεφάλαια. Ενδεικτικά ας αναφερθούν κάποια από αυτά: Το κεφάλαιο 7, με τίτλο «κόντρα στους Ναζί», μας παρουσιάζει την αντιστασιακή δράση πολλών αθλητών, όχι μόνο στην Ελλάδα μα και στον διεθνή χώρο, αλλά και επεισοδιακά γεγονότα, όπως ο αγώνας Γερμανίας – Ουκρανίας σε κατεκτημένο έδαφος το 1942, όπου οι νικητές ποδοσφαιριστές Ουκρανοί ανακατεύτηκαν με το πλήθος για να διαφύγουν κι όσοι δεν το κατόρθωσαν εκτοπίστηκαν και εκτελέστηκαν. Άλλο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1936 στο Βερολίνο του Χίτλερ, στους αντι-Ολυμπιακούς που επιχειρήθηκαν λίγες ημέρες πρωτύτερα στη Βαρκελώνη, αλλά ματαιώθηκαν από τον Φράνκο, ο οποίος βομβάρδισε το γήπεδο και τα γραφεία των οργανωτών.  Σε άλλο σημείο του βιβλίου, έμφαση δίνεται στην ίδρυση ποδοσφαιρικών ομάδων από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Αθήνα, αλλά και στην προσπάθεια, μέσω του αθλητισμού, να εδραιωθούν συνεργατικές σχέσεις με την «αντίπαλη» Τουρκία.

Ο συγγραφέας ωστόσο στοχεύει σε κάτι ευρύτερο από την απλή περιγραφή και καταγραφή περιστατικών. Επιχειρεί, όπως διαφαίνεται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, να δώσει μια συνέχεια σε ένα αθλητικό πνεύμα όπως ίσως θα έπρεπε να είναι, και να καταδείξει τις δυνατότητες κοινωνικής συνοχής και διασύνδεσης που παρέχει ο αθλητισμός όταν λειτουργεί με έναν διαφορετικό τρόπο.

Ο Γιάννης Παπαγιάννης είναι συγγραφέας

Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, Flying machine, 2012,
πλαστικοί σωλήνες, ξύλο, αφρολέξ, 900 x 260 x 500 εκ.